Bijschriften foto's:
1. Carica pubescens, verwant van de Papaya, wordt
onder andere gekweekt op de Dieng.
2. Van links naar rechts: Mangga Gedong,
Arumanis en Golek.
3. De vuistgrote vruchten van Kepel groeien aan de
stam.
4. Stilleven met Pisang, Mangga, Manggis, Sawo,
Papaya, Jeruk en Advokaat.
5. Samengestelde vrucht van Srikaya
(uit: Ochse&Bakhuizen van den Brink).
6. Rauwenhoffia leichardtii, een onbekende vruch
tensoort (foto: dr. H. Turner).
Een kleine botanische inleiding is
onvermijdelijk, maar het is niet
de bedoeling een wetenschappe
lijke verhandeling te schrijven. Mijn
oud-leermeester prof. Van der Pijl zou
waarschijnlijk zeggen dat het allemaal
veel ingewikkelder is dan ik hier
opschrijf, maar wie meer over het onder
werp wil weten, moet zijn vele artikelen
over dit onderwerp maar raadplegen.
Systematiek
Allereerst iets over systematiek: indeling
en naamgeving in de plantenwereld. De
basis eenheid in de biologie is de soort,
nauw verwante soorten behoren tot een
genus of geslacht, verwante geslachten
(genera) behoren tot een familie. Ter
illustratie: Mangifera indica (Mangga)
is een soort. Mangga arumanis,
gedong, golek en dergelijke, zijn geen
aparte soorten, maar variëteiten of
cultivars van M. indica. Mangifera
foetida (Bacang) is wel een aparte
soort behorende tot hetzelfde
geslacht. Gandaria behoort tot een
ander geslacht, Bouea en ook
Kedondong is een ander geslacht;
Spondias. Alle drie geslachten beho
ren tot dezelfde familie,
Anacardiaceae. Een soortnaam
bestaat uit twee delen: de geslachts
naam (Mangifera) en de zogenaamde
soortaanduiding (indica).
Vruclit
Aan een vrucht zijn verschillende onder
delen te onderscheiden. Een vrucht
bestaat in principe uit een vruchtwand
(pericarp), die weer bestaat uit de bui
tenste laag (exocarp), zeg maar de schil,
de middenlaag (mesocarp) en de bin-
nenlaag (endocarp). Is de hele vrucht
vlezig dan spreekt men van een bes. In
sommige vruchten is het endocarp hard,
zoals bij de Mangga, men spreekt dan
van een steenvrucht. Bij een 'normale'
vrucht (appel, druif) is de vruchtwand
het eetbare gedeelte, maar in de tropen
hebben de planten nieuwe dingen
bedacht. Binnenin de vrucht bevinden
zich één of meer zaden. In vele tropische
45 ste jaargang - nummer 11 - mei 2001
27
