Indische tekenclub van niveau
Frits Tielman Smeele.
in kom. Daar heb ik niet altijd zin in; ik
vind dat een beetje vervelend. We kun
nen het met elkaar toch over zo veel
andere leuke dingen hebben?'
Frits wordt als vanzelf naar het Indische
werk getrokken, zegt hij. 'Het klinkt mis
schien wat dramatisch, maar dat
Indische werk voelt als een bevrijding.
Het is een manier om het verleden te
verwerken - nee, dat klinkt te zwaarmoe
dig, ik bedoel: om met het verleden te
léven. Indië komt nooit meer terug, en
op deze manier wordt het weer tastbaar.
Net zoals we op koempoelans muziek
maken, eten koken en lol trappen. Ik
organiseer regelmatig koempoelans en
elke woensdag heb ik een tekenclub.
Ook daar ligt de nadruk op ontspanning.
Mensen fleuren op deze manier wat op.
We voelen ons inmiddels één grote
familie.'
Frits maakt in opdracht veel portretten
en collages, waarin symboliek een rol
speelt. Op een van zijn persoonlijke col
lages heeft hij bijvoorbeeld een trein
kaartje geschilderd. Frits: 'Dat is niet zo
maar een treinkaartje. Het is de laatste
treinreis naar mijn toenmalige echtgeno
te, op de dag dat we beseften dat ons
huwelijk niet meer te redden was. Door
die persoonlijke noot worden mijn schil
derijen haast mijn kindjes; ik kan er dan
ook maar moeilijk afstand van doen.'
Bij zijn schilderijen gebruikt Frits
gemengde techniek. 'Op die manier,'
vertelt hij, 'leg ik mijzelf geen beperkin
gen op. Bij alles wat ik doe, kijk ik pre-
door Ed Brodie
Wat ik zo leuk vind van Indische kunstschilders is dat ze - soms bewust en
vaak onbewust - oosterse en westerse culturen in één creatie combineren.
Dat ontdek je alleen al in het kleurgebruik. Vorig jaar werd ik uitgenodigd
om te komen kijken bij een Indische tekenclub in Zoetermeer. Ik belde aan
en toen ik binnen kwam, merkte ik gelijk hoe gezellig het was. Ik hoefde me
niet eens voor te stellen, ik kende iedereen al bijna: Frits, Joop, Ferry, Irene,
Rein, Sonja en Petra.
Frits Tielman Smeele is de initiatiefnemer en oprichter van de tekenclub.
Hij geeft adviezen in technieken, maar hij laat je je eigen stijl behouden.
Een fijne kerel is het, die Frits, en een echte vakman. De broer van Frits,
Joop Smeele, is ook van de partij. Hij is een ervaren kunstschilder en sinds
kort begonnen met het schilderen van een serie van Indische stadstaferelen
met daarbij een gedicht over de betreffende stad, heel apart. Zijn andere
hobby is muziek maken, op de gitaar tokkelen en zingen. En als hij begint,
volgen zijn andere tekenvrienden hem met liedjes van hun mooie jonge
jaren. Joop: 'Gezellig om met mijn vrienden liedjes van onze tijd te zingen,
dat doet me echt goed!'
Ferry Brandenburg van de Gronden specialiseert zich in portret schilderen
met pastel. Ferry vertrouwde me het volgende toe: 'Deze tekenclub is niet
zomaar een club voor mij, maar ook een soort therapie. Een tijdje terug
had ik het heel moeilijk met mezelf; dat had te maken met de oorlogstijd in
Indië. Ik werd geholpen en begeleid door Centrum '45. Nu zit ik bij deze
tekenclub, kan met mijn tekenvrienden praten en daarnaast ook nog eens
creatief bezig zijn. Het gaat een stuk beter met mij. Lekker eten, kletsen en
schilderen. Ik voel me hier tussen deze vrienden erg senang!'
Irene Stout is zo'n vijftien jaar geleden begonnen met tekenles. Ze
bekwaamde zich in de surrealistische schilderkunst en leerde ook etsen.
Irene beoefent graag met pastel portretschilderen en, net als Ferry, vindt ze
haar tekenclub een gezellige plek: 'We leren de verschillende technieken van
elkaar. Bovendien hoef ik, als ik tegen mijn tekenvrienden eens Indisch
praat, niet bang te zijn of ze me wel begrijpen.'
Rein Stout, Irene's echtgenoot, is een trouwe supporter. Altijd is hij van de
partij en geniet ook met volle teugen van deze gezellige tekenmiddagen, net
als Sonja Schalk. Sonja komt altijd met djadjan-djadjan; zij houdt de
inwendige mens in de gaten, samen met Petra Essers. Petra is de ideale gas
tvrouw; als je kopje leeg is, vraagt ze direct of je wat anders wilt drinken, en
regelmatig komt ze langs met een pisang goreng of een warme bakpao.
Kortom, er hangt altijd een leuke, gezellige sfeer in dit Indisch amateur-
tekenclubje van hoog niveau. Aan het eind van de middag nam ik afscheid
van de dames en heren en beloofde hun dat ik zeker weer eens langs zou
komen!
cies wat voor materiaal erbij past: air
brush, aquarel, pastel of olieverf.'
Onlangs nog heeft hij een portret van
zijn neef gemaakt, Andy Tielman, en nu
is hij bezig aan een serie portretten van
Indonesische vrouwen in sarong en
kabaja, vergezeld van een dier. De vrou
wen komen uit verschillende delen van
Indonesië. Ook voor de komende jaren
heeft Frits nog voldoende creatieve
ideeën in zijn hoofd om uit te werken;
als de internationale situatie het toelaat,
vertrekt hij begin november naar
Indonesië om daar inspiratie op te doen.
Ten slotte werkt Frits aan een serie
Indische kinderspelletjes. Op de Pasar
Malam Besar heeft hij alvast een van de
werken uit die serie, waarop het knikker
spel is afgebeeld, geëxposeerd. Hij kreeg
er veel reacties op. 'Als ik mannen met
tranen van herkenning in hun ogen zie,
weet ik dat ik het goed heb gedaan.'
Aleer informatie:
Frits Tielman Smeele, Lessingzijde 1,
2725 NV Zoetermeer, tel. 079- 341 94 66.
28
moessQn
