Het wond
wonder van
de Jembatan
hike hurabayaan kent de Jembatan Merah. I)e brug is een toeristische
attractie. De Indonesiërs hebben de brug een rode kleur gegeven.
Ioeristisch gezien handig, maar ivel jammer want de indruk wordt
gewekt dat de brug zijn naam aan die kleur ontleend. De Jembatan
Merah heeft echter niets met de kleur van de veif te maken.
De brug ontleend zijn naam aan de
legende over het ontstaan van de
stad Surabaya. Dat is het verhaal
over een vreselijk gevecht nissen een haai
en een krokodil, respectievelijk Sura en
Buaya geheten. Het bloed van deze twee
monsters kleurde de brug rood en daaraan
dankt het zijn naam.
Wie van de twee won, weet ik niet en het
doet ook niet ter zake, want mijn verhaal
gaat over een ander verschijnsel. Dat is
niet zo sprookjesachtig maar als kind van
acht vond ik het een groot wonder. Het
gebeurde toen ik op een warme broeierige
middag na een tropische regenbui over de
brug liep.
Het was 1944. In het straatbeeld waren
overal Japanse soldaten aanwezig. Voor de
mensen die buiten de kampen moesten
overleven werd de dagelijkse zorg voor
voldoende voedsel steeds groter. Het
grootste deel van de rijst, groente en vlees,
ging naar het Japanse leger. In de kam
pongs rond de stad heerste al hongers
nood en ook de Indische mensen kregen
het steeds moeilijker. Dat gold ook voor
ons - mijn moeder en drie kinderen.
Om met onderwijs niet achterop'te raken,
kreeg ik thuis lessen in taal en rekenen van
een nicht. Zij leefde dagelijks haar frustra
ties uit op mij. Ze sloeg! Ze deed hetzelfde
als de Japanner. Elke fout werd afgestraft
met een harde lel waar ik helemaal sinting
van werd. Het gebeurde vooral tijdens de
rekenles. De tafel van twaalf kreeg ik maar
niet onder de knie en dan regende het
Happen.
Het was daarom dat ik besloot van huis
weg te lopen. Als ik toch geslagen werd,
kon ik net zo goed naar de Japanners
gaan. Daar kreeg je misschien nog wat te
eten, redeneerde ik. Toen voor de zoveel
ste keer die grote gemene handen mij
raakten waar het maar pijn deed, rende ik
het huis uit de straat op. Waarheen deed er
niet meer toe. Weg van die vreselijke han
den van dat mens.
Levend water
Ik liep in de buurt van de Jembatan Merah
en zag opgewonden mensen over de brug
heen en weer rennen. Bij de brug aange
komen kon ik hun kreten verstaan. 'Hujan
udang. Udang! Udang! Hujan udang!'
Alleen al het woord udang liet mij water
tanden. Om het beetje rijst dat we hadden
moessQn
door Rik Samudera
10
Losse hanclen
