Andy Tielman
vieie
Andy Tielman werd in 1Q3Ó in
Makassar geboren eTTgroeide
samen met zijn broers Reggy,
Loulou, Pontnon en zijn zusje
Jane op in Soerabaja. Muziek
speelt zoals in reel Indische
gezinnen ooh bij de ielmans
een grote rol. 'ader I iel man
speelt swing en jazz, muziek met
veel Amerikaanse invloeden.
1 lij had een band, de lolly
Jokers, waar ook Andy's moeder
en een paar ooms m meespeel
den. hen echte familieband dus.
De kinderen leren al jong een
instrument bespelen.
ader Tielman is een strenge
leraar. Als je het niet goed kunt,
moei je maar ophouden en bloe
men gaan verkopen, is een van
zijn uitspraken, hen andere uit
spraak van hem die late r ook
menige Indo-band heeft beïn
vloed luidt: de mensen luisteren
met hun ogen, als je op de
bühne staat moet je iets laten
zien. Hij zijn zonen heeft dit
geresulteerd in shows die niet
meer zijn geëvenaard en waar
men na veertig jaar nóg over
spreekt.
door Inge Dilmpel
PerUoetoet
'Mijn ouders verhuisden kort na mijn
geboorte naar Soerabaja. Een fijne tijd
hebben we daar gehad tot de oorlog uit
brak. Dat was verschrikkelijk, zeker voor
kinderen die in de jaren dertig geboren
zijn en alles bewust meemaakten.
Allemaal kena (erdoor geraakt). Mijn
vader was militair bij de Compagnie, hij
was echt wat je noemt een serdadu
Belanda. Hij werd gevangen genomen en
kwam in een Japans kamp terecht. Later
vertelde hij dat de muziek hem had
geholpen die tijd te overleven. Mijn
vader speelde allerlei liedjes op de man
doline, ook Japanse liedjes en misschien
hebben de Japanners hem daardoor
gespaard. Het kamp waar hij zat, lag
achter de spoorbaan, waar wij woonden.
Wij onderhielden contact met mijn vader
door de kooi met de perkoetoet omhoog
te hijsen. Als hij dat zag, wist hij dat het
ons goed ging. Mijn moeder had het
zwaar met vijf kleine kinderen, ze moest
maar zien hoe ze zich redde. Daar wil ik
niet te veel over klagen, want dit heeft
iedereen in die tijd meegemaakt, de een
wat erger dan de ander. Wij zijn blij dat
we de oorlog door zijn gekomen.'
'Na de oorlog brak de bersiaptijd uit en
moesten wij zelf het kamp in. Voor ons
was dat de suikeronderneming Somobito
in Oost-Java, dat vergeet ik nooit! Negen
maanden hebben wij daar gezeten.
Wie nog iets had, ruilde kleding of iets
anders tegen eten. Ik vertel er niet te veel
over, want het komt allemaal in mijn boek
te staan dat volgend jaar uitkomt. Ik ben
er nooit meer terug geweest. Wel heb ik in
1995 een videofilm gemaakt van de hui
zen in Soerabaja waar we hebben
gewoond en er commentaar bij ingespro
ken. Tambaksari, waar mijn vader werd
opgepakt, de Lombokstraat,
Kemangistraat, de Djamboeweg.
Toen mijn vader na drie jaar terugkwam
uit het kamp, ging hij weer bij het KNIL
en gewoon verder in de muziek. Wij
oefenden ook veel, dat ging wel erg
krakkemikkig in het begin. En ja, we
moesten ook weer naar school. In de
oorlog moesten we naar de Japanse
school, en daarna naar de Indonesische
school. Dat ging niet en voor een gewo
ne Nederlandse lagere school waren we
onderhand te oud.
Mijn vader loste dat op door een onder
wijzeres mee te laten reizen toen wij op
tournee gingen. Dat was in 1947. Wij
hebben ook een paar keer gespeeld voor
president Soekarno. Als het goed is,
hangt er nog altijd een schilderij van
mijn zusje Jane in een van zijn paleizen.'
Afterbeat
'Zo rond 1953-54 speelden wij country.
En zoals je weet, heeft countrymuziek of
geen drum, of eentje heel erg op de ach
tergrond. Wij vonden deze sound te
zacht en probeerden hoe het zou Hinken
met keiharde solo's. Maar wat doet mijn
broertje Loulou? Hij neemt de afterbeat
op de drum. Jaren later kwam Bill Haley
met dezelfde afterbeat, luister maar naar
'Rock around the clock'.
In 1957 zijn we naar Nederland vertrok
ken en kwamen in Breda terecht.
Daar vielen ze van hun stoel van onze
muziek. Rock Roll! Dat was toen bijna
verboden. Maar wij bleven het spelen en
kregen erg slechte kritieken; 'wilden' wer
den we genoemd.
En toen kwam de Expo in Brussel in
1958. Al heel snel werden wij uit het
voorprogramma gehaald en werden we
de hoofdact. Peter Frankenfeld heeft ons
daar gezien en zorgde ervoor dat wij in
Duitsland bij verschillende agenten onder
contract kwamen.'
De succesvolle periode in Duitsland duurt
vele jaren. De Tielman Brothers zijn daar
een ware sensatie. In 1959 komen zij op de
Duitse televisie. In dat zelfde jaar spelen ze
in de Duitse film 'Paprika' en zijn ze te gast
in het programma Teletoto. Ze ontwikkelen
hun eigen sound. De gitaren worden een
octaaf lager gestemd en met negen of meer
snaren bespannen om het geluid breder te
maken. Andy gebruikt banjosnaren, omdat
die niet snel knappen. Hij heeft dit lang
geheim gehouden en het is meer dan eens
gebeurd dat iemand achter de versterkers
ging kijken of er niet een bandje meeliep.
Een van hen was de Amerikaan Ozzi
Williams. Dat was in 1971.
moessQn
'Eïm \V)rI)ilcl für
1
SoiTIO Lito
10
