ir. C. S waan-Koopman (1897
'VI
Schrijfsters uit het Damescompartiment:
Vrouwen in Indië
moessQn
door Vilan van de Loo Over Indië is méér geschreven dan de litera
tuuroverzichten zeggen. In handhoeken, reisgid
sen, kookadviezen en evangelische lectuur zijn
andere aspecten van het verleden hewaard
gebleven. Dat is duidelijk te merken aan het
omvangrijke werk van ir. C.C.C.J. Swaan-
Koopman, voor intimi Stannie. Zij heeft waar
schijnlijk tientallen titels op haar naam staan en
zij schreef talloze brieven die nader onderzoek
vergen. Bij haar overlijden in 1QÓ1 schreef
long Tong treurig dat 'Ten onvergetelijke
vrouw' was heengegaan. En dat was ook zo.
SWAAN r XtfVW'
In 1932 verscheen Vrouwen in Indië.
rele menschen maken een vrij
goed figuur en weten zich
prachtig rechtop te houden,
zoolang ze aan alle kanten tegen hun
medemenschen staan aangeleund, maar
ze vallen om zoodra ze op eigen beenen
overeind moeten staan. In Europa staat
vrijwel iedereen tegen iedereen aange
leund; men heeft er zijn kerk, zijn fami
liekring, zijn vereeniging, zijn stand, de
fatsoensbegrippen van de menschen uit
dezelfde straat, dat alles steunt een
mensch meer dan hij ooit te weten komt,
zoolang hij er niet van is losgerukt en
naar een vreemd land is overgeplant.
Dan zakt hij af, zijn geloof slinkt weg,
zijn kunstgevoel stompt af, zijn weten
schappelijk inzicht verbleekt, bij gebrek
aan het steigerwerk, dat er, hoewel onbe
wust, tevoren altijd omheen gestaan
heeft.'
Lange zinnen, met een bijtende waar
heid. Althans volgens mevrouw Swaan,
die kennelijk geen hoge dunk had van de
Europeaan in Indië. Eenmaal uit het
'steigerwerk' van het vertrouwde
Hollandse leventje gekomen, zakte de
Hollander kennelijk in als een plumpud
ding. Onvermijdelijk? Nee, dat niet.
Mevrouw Swaan: 'Dienen, uit liefde, of
anders ons leven verliezen, het allereerst
ons Indische leven
Christelijke motivatie
Constance Charlotte Clara Jacqueline
Koopman, kortweg Stannie Koopman,
Ir. C. Sivaan-Koopman en familie (Collectie W.A. Swaan)
'Prijaji-meisjes-leerares en leerlingen van een huishondschooltje.'
Uit Vrouwen in Indië.
34
