Wouter Muller (Bandoeng,
1Q47) is muzikant, tekst
schrijver en componist.
Hij trad vele malen op met
zijn voorstelling 'Wat is een
Indo?' en kracht daarvan een
cd uit. Wouter werd bedolven
onder stapels vaak aangrij
pende reacties. Boor die reac
ties voelt hij zich geroepen te
reageren op het artikel van
Victor Joseph (Moesson,
november 2001) over het
boek De uittocht uit Indië van
Wim Willems. Tegenover de
door Wim Willems onder
zochte feiten van vroeger,
vraagt Muller aandacht voor
de b eleving van nu.
Hij daagt Willems ook uit
voor een debat, want er is wel
veel geschreven, maar 'er is
nog zoveel niet gezegd.
door Wouter Midler
Pantat
Enschede, februari 2001Het is guur
weer. Ik loop over de markt, mijn
handen diep in mijn zakken, mijn
boodschappenlijst in mijn hoofd. Een
mij onbekende Indische man houdt
mij plotseling aan. 'Hé, u was toch
op televisie?'
Een diepgegroefd gezicht met vrien
delijke ogen kijkt mij aan. Beslist
ouder dan zeventig, denk ik. Hij
blijkt me te herkennen van het tv-
programma dat Zembla in januari
uitzond over Het Gebaar. We raken
daarover in gesprek en ik wil graag
weten wat hij ervan vindt. Hij steekt
een vuist in de lucht en zegt geëmo
tioneerd: 'Toen ik het geld zó hard
nodig had, moest ik alles tot de laat
ste cent terug betalen. En nu, nu ik
door jarenlang hard werken er zélf
voor heb gezorgd, dat ik het niet
meer nodig heb, willen ze me nü nog
een beetje geven? Nou, ik zou zeg
gen, meneer Kok, stop dat geld maar
in je pantat!'
Zijn trotse woorden zouden nog lang
in mij nadreunen.
Wim Willems
Dit waar gebeurde verhaal kreeg ik
niet meer uit mijn hoofd na het lezen
van het Afoassow-artikel 'Een arena
van belangen' van Victor Joseph over
De uittocht uit Indië van Wim
Willems. Maar waarom? Laten we
met Wim Willems beginnen.
Historici die wetenschappelijke vak
kennis kunnen combineren met inte
griteit en bettokkenheid zijn schaars
gezaaid. Wim Willems is er gelukkig
één van. Hij heeft in zijn loopbaan al
eerder lezenswaardige artikelen en
bundels over Indië en Indische
Nederlanders gepubliceerd en orga
niseerde ook diverse Indische
Studiedagen. Nu heeft hij met dege
lijk onderzoek en heldere beschrijvin
gen een belangwekkende uitgave tot
stand weten te brengen over de uit
tocht uit Indië en de daarop volgende
opvang van ruim 300 duizend
Indische Nederlanders in ons land.
Uit historisch oogpunt een prijzens
waardige publicatie. Terecht dat
Moesson daar een artikel aan wijdde.
Het gaat immers om 'onze' geschie
denis. Het is belangrijk dat die
geboekstaafd wordt aan de hand van
geverifieerde feiten en gebeurtenis
sen. Het is belangrijk dat die vervol
gens in een historisch verband
worden geplaatst. Dan kunnen er
verantwoorde conclusies worden
getrokken en (nieuwe) inzichten ont
staan die ons in staat stellen hoe wij
nu de gebeurtenissen van vroeger
moeten bezien. Dat is de taak van
historici, zoals Wim Willems. Dan
kunnen we uit het Indische verleden
ook lessen voor de toekomst trekken.
Met grote belangstelling heb ik daar
om het betreffende Afoe^oir-artikel
gelezen. En dacht toen weer aan die
meneer op de Enschedese markt.
Een ander verkaal
Nu ben ik geen geleerde historicus,
maar een simpele muzikant, een
Indische jongen van de tweede gene
ratie. Ik schrijf geen historische boe
ken, maar liedjes en teksten. Ik was
vijf jaar tijdens de uittocht uit Indië
en de ontvangst in Nederland. Ik
begeef me dus op glad ijs als ik
reageer op Willems' publicatie en
zijn uitspraken in Moesson. Toch
waag ik het erop. Waarom? Omdat
Wim Willems zijn werk niet goed
gedaan heeft? Integendeel, hij heeft
een gedegen historisch werkstuk
afgeleverd. Daar zou je eigenlijk blij
om moeten zijn. Alleen voelt dat niet
zo. Waarom niet? Om die Indische
meneer op de Enschedese markt, die
vindt dat onze minister-president dat
hele Gebaar maar in zijn pantat moet
steken. Of om die dappere ingezon
den brief van mevrouw Van Dijck in
Moesson (december 2001), die hevig
geëmotioneerd raakt na het lezen van
hetzelfde artikel. En eigenlijk vooral
vanwege ruim driehonderd reacties
op onze voorstelling 'Wat is een
Indo?' en op de daarvan verschenen
cd Hier Daar. Al deze reacties
hebben mij geleerd, dat er nog een
heel ander verhaal te vertellen valt.
Een verhaal dat Wim Willems in
Moesson niet vertelt. Dat is het ver
haal van de betrokkenen zelf! Dat is
het verhaal van degenen die na vele
verschrikkingen in Indië de ontvangst
in Holland aan den lijve hebben
ondervonden. Dat is het verhaal van
degenen die hier weer van voren af
aan moesten beginnen. Voor zichzelf,
voor hun kinderen. Dat is het verhaal
van de materiële nood en - waar
schijnlijk nog erger - de immateriële
ontkenning. Ontkenning van een
rijke historische en culturele afkomst,
46 ste jaargang - nummer 8 - februari 2002 11
nog? zoveel niet g?ezeg?d.
