De superintendent
L_
Indisclie toneelstukken van Henk J. Smit
'enk Smit verwerkte
waargebeurde voorval
len in zijn stukken, dat
is waarschijnlijk de reden waarom
zijn stukken populair waren. Het
kostte de lezers en het publiek vaak
weinig inspanning te ontdekken op
welk schandaal of op welke kwestie
het stuk nu weer geïnspireerd was.
Smit voerde plantersfiguren op die
zich aan machtsoverdrijving of juist
aan slaafsheid schuldig maken, voer
de Europeanen op die 'nooit uit hun
mailboot-sfeer geraken', maar 'wor
den rondgeleid van 't eene bedrijf
naar 't andere zonder tijd te hebben
een indruk van den buitenkant dier
bedrijven te verwerken'.
Machtsverhoudingen en intriges
spelen een grote rol. Smits toneel
stukken zijn vaak gesitueerd op
afgelegen mijn-, of tabaksonderne
mingen in de buitengewesten en
hebben plantersfiguren en ambtena
ren als karakters.
superin-
allemaal
bekende
thema van persoonsverwisseling. Van
een nietsnutterige Hollander Piet
n het blijspel De superi
y tendent draait het allerr
S om het inmiddels beke
Jansen - zich noemende Pierre
Janson - die alleen schulden heeft en
zo'n beetje alles wat hij bezit heeft
verpand, vermoedt de hoofdadmini
strateur van een tabaksonderneming
dat hij een inspecteur is, uit Holland
gezonden om de deugdelijkheid van
de onderneming te controleren.
Hoofdadministrateur Van Berlevoort
doet dan ook alles om het de ver
meende superintendent Janson naar
de zin te maken: zelfs dochter Jeane
wordt opgedragen vooral gastvrij te
zijn. Ook de overige administrateurs
Gans, Zandblad en Mees gaan door
het stof voor de superintendent.
Aangezien ze druk bezig zijn elkaar
zwart te maken bij Janson, letten ze
niet op de vaagheden waarmee
Janson zich omringt. Slechts één per
soon is op de hoogte van de ware
identiteit van Janson, zijn vriendin
Non, die het spelletje meespeelt.
(Jj ndertussen richt Janson de
f 'eerste Nederlands-Indische
Maatschappij ter bestrijding
van Bessenboeboek' op, waar ieder
een maar al te graag aandelen van wil
kopen. Met het fortuin op zak betaalt
Janson de deurwaarder en pakt zijn
Ilenk J. Smit schreef in Je jaren dertig Indische
toneelstukken. 1 oppers waren het blijspel
Kopstukkende dramatische eenacters Zwakke
harten, Requisitoir en Demasqué, de kluchten De
tragedie van een assistenten regeling en De maar
schalkstaf en ten slotte het blijspel De superinten
dent.
door Marjolein van Asdonck
foto: Han de Bruïne
koffers om samen met Non naar
Europa te vertrekken. Maar op het
allerlaatste moment wordt hij hiervan
belet door 1 e geëmployeerde
Martens, die Jansons moeder nog
heeft gekend en zodoende Jansons
identiteit heeft achterhaald ('Denk
aan het naamloos leed, dat je haar
moessQn
Makassaarsche Tooneelvereeniging
De Superintendent
Blijspel <f> vier bedreven
door
h. Smit.
Makasser, 2 Augustus 1924.
16
