Brieven
Schoolreünies
In Moesson van mei 2002 staat een brief
van J.N.A. van Balgooy over de reünie
van VEDO van 21 april 2001Het was
leuk om de foto te zien met onder ande
re Djie Tjauw Hien, een oud-klasgenoot
van mij uit 1949/1950. Twee onderwer
pen in de brief van Van Balgooy behoe
ven correctie. De foto betrof niet de
75-ste reünie, maar het Christelijk
Lyceum in Bandoeng was 75 jaar gele
den opgericht. Belangrijker is dat
VEDO weliswaar oud en nog steeds
actief is, maar niet de oudste en gelukkig
niet de enige schoolvereniging. In
dezelfde Moesson staat een aankondiging
dat de CAS uit Batavia/Jakarta haar hon
derdjarig bestaan gaat vieren! Afgelopen
25 mei hebben 500 CAS-ers dat in
Zoetermeer gedaan. Ook de CMS
Salemba uit Batavia/Jakarta organiseert
elk jaar een reünie en stuurt elk kwartaal
de CAIS Bode de wereld rond. Ik heb
het genoegen de voorzitter te zijn van
die club. Onze scholengemeenschap
dateert uit 1886. ADVENDO uit
Makassar is ook actief en ook de vereni
ging van Soerabaja bestaat nog steeds.
Helaas is de vereniging van Semarang
net op 1 juni 2002 opgeheven. De jong
ste vereniging, tot slot, is de KRIS die
open staat voor alle scholen uit het
Nederlands-Indië. De verenigingen van
de zogenaamde Insulinde Scholen zijn
geen specifiek Indische organisaties,
misschien dat dat de reden is dat zij niet
zo bekend zijn. Hopelijk hebben zij door
deze reactie wat meer bekendheid gekre
gen.
Gerard Martel, Berkel en Rodenrijs
Be rsiapkampen
Graag wil ik op het stuk van Ben van
Leerdam reageren Moesson juni, pagina
5). In het blad Kawat las ik dat verschil
lende personen zich bezighouden met de
bersiapkampen. Onder meer Henk
Beekhuis met zijn boek Republikeinse
kampen in Nederlands-Indië. In de boek
handel zijn kopieën in ringband verkrijg
baar. De kampen zijn ingedeeld per
residentie. Vier jaar geleden begon ik
aan een boek over bersiapkampen waar
in mijn vroegere stadsgenoten hebben
gezeten. Het waren negen vrouwen- en
zeven mannenkampen. De meeste gege
vens kreeg ik van gesprekken op de jaar
lijkse koempoelan. Als uitgangspunt
nam ik het rapport van het
Internationale Rode Kruis, waarin voor
elk kamp een compleet rapport staat.
Mijn boek begon met twintig bladen en
is nu zeventig bladzijden dik.
Eddy van der Wal, Houten
1 oevoeg[ingf
Er is een overzicht van bersiapkampen
op Java beschikbaar: per kamp één blad
zijde met gegevens over de ligging van
het kamp, de in- en uitgaande transpor
ten, de omstandigheden (voeding,
behuizing, gezondheid en dergelijke), de
literatuur over het kamp en - indien
beschikbaar - op een tweede bladzijde
een plattegrond. Per residentie gebun
deld verkrijgbaar bij ondergetekende
3,00 per stuk). Losse bladzijden kunnen
ook besteld worden (€0,10 per stuk,
alles excl. porto).
Henk Beekhuis,
Goeman Borgesiuslaan 12,
9722 RH Groningen,
tel. 050 - 526 32 19,
e-mail: h.beekhuis@wxs.nl
In Moesson van mei recenseerde Hans
Meijer het boek Buiten de kampen dat
Jeroen Kemperman over de Japanse
bezetting samenstelde aan de hand van
drie dagboeken. Meijer concludeerde
dat het boek 'een belangrijke stap [is] op
weg naar een meer uitgebalanceerd
beeld van de Japanse bezettingstijd'. Ik
onderschrijf die conclusie van harte.
Mijn artikel, dat overigens geen open
brief is, heeft dezelfde intentie. Doel is
het verzamelen van ervaringen tijdens de
bezetting, opdat een evenwichtiger beeld
kan worden verkregen van hetgeen de
Nederlanders tijdens de Japanse bezet
ting is overkomen. In het artikel 'Een
miskend verleden' wil ik, vooral voor de
Nederlanders buiten het kamp, de
erkenning van dat verleden. Eigenlijk
zou dat onderzoek twintig jaar geleden
hebben moeten plaatsvinden. In dat
geval zouden er meer mensen in leven
zijn geweest die ons over de bezetting
stijd konden informeren. Ons gezin
heeft die tijd op haar manier meege
maakt (beschreven in de proloog van
Wim en Hetty Wertheim's Vier wendin
gen in ons bestaan...). Vandaar dat ik de
situatie van een gezin buiten het kamp
vergelijk met die van een internerings
kamp: 'In feite is een kamp een vergro
ting van een gezinssituatie, slechts het
aantal deelnemers verschilt.' Problemen
konden uit veiligheidsoverwegingen
slecht binnen het gezin worden bespro
ken! Helaas is door het weglaten van een
gedeelte van mijn tekst bovenstaande
kernzin weggevallen. Om onderscheid te
maken tussen kampen binnen en buiten
een interneringskamp heb ik voor eerst
genoemde situatie het woord kamp
gebruikt en voor laatstgenoemde situatie
het woord 'kamp', tussen aanhalingste
kens. In Moesson van juni is door de
redactie voor beide situaties het woord
kamp gebruikt. Dat maakt de inhoud
van mijn artikel onbegrijpelijk en niet in
overeenstemming met de door mij geko
zen titel.
Ben. F. van Leerdam, Den Haag
Redactie naschrift
Onze excuses voor de eventueel ontsta
ne onduidelijkheid omtrent het woord
kamp en het woord 'kamp', tussen aan
halingstekens. Ons was niet duidelijk dat
de auteur twee verschillende zaken
bedoelde. Nogmaals, onze verontschul
digingen.
Mij n verbeten familie
Petra Notenboom is al sinds 1981 bezig
met een historisch onderzoek over drie per
sonen, twee Indonesische en een half joods
meisje, die een verre band met elkaar heb
ben. Misschien herkent iemand iets in het
volgende stukje: De Portugees-joodse
David Rodrigues vertrok na zijn huwe
lijk met de katholieke Ada Claudia Olga
Saeijs in 1911 naar het Nederlands-
Indië. Daar ging hij als telegrafist wer
ken voor de Posterijen Telegrafie tot
juli 1912. Uit dit huwelijk werd hun
enige kind, dochter Wijbranda Ada
Saeijs (roepnaam Wanda), geboren te
Paree op 12 december 1912. Het huwe
lijk verliep zeer slecht en na de scheiding
moessQn
Ir
De inhoud van de ingezonden brieven
valt buiten de verantwoordelijkheid van
de redactie.
Wat is er I out ^e^aan?
4
