I
i
i
De twee o'ezicliten van deVOC
-I
4 1 A* tl3L:
4
<ioor Wïm Manuhutu
Het Koninklijk Instituut voor
Taal-, Land-, en
Volkenkunde (KI TLV) heeft
een bundel uitgegeven over de
VOC. Ook de Indonesische
ambassade kwam met een
publicatie over diezelfde
VOC maar dan een met een
Aziatische invalshoek.
Dat het koloniale verleden van
Nederland bij sommigen tot op de
dag van vandaag heftige emoties
oproept, was onlangs weer te zien bij
de onthulling van het slavernijmonu-
ment. Dat verleden ligt nu 139 jaar
achter ons, terwijl het tijdperk van de
Verenigde Oost-Indische Compagnie
- van de oprichting in 1602 tot het
roemloze einde in 1796 - in een veel
verder verleden ligt. Desalniettemin is
er ook anno 2002 nog een discussie
over hoe naar de VOC moet worden
gekeken: als een voorloper van de hui
dige Nederlandse multinationals of als
een vroeg voorbeeld van Europees
imperialisme en dwingelandij?
In het VOC-jaar heeft het Koninklijk
Instituut voor Taal-, Land- en
Volkenkunde (KITLV) in Leiden het
VOC-kenniscentrum onder haar
hoede. Een website biedt op beknop
te, maar gedegen wijze informatie
over de VOC. Onlangs verscheen in
de reeks verhandelingen van het
instituut de bundel De Verenigde
Oost-Indische Compagnie. Tussen oor
log en diplomatie. De bundel bevat
artikelen van deelnemers aan een
vierdaags congres in juni 2002 over
dit thema. Het werd gehouden op
het Koninklijk Instituut voor Marine
in Den Helder en het KITLV.
Dominantie
Het beeld dat oprijst uit de bundel is
er een van grote verscheidenheid.
Dat is ook niet zo vreemd wanneer
een organisatie centraal staat die
bijna tweehonderd jaar opereerde in
een werelddeel dat zelf werd geken
merkt door enorme verscheidenheid
in culturen en staatkundige ontwik
keling. In gebieden waar die staat
kundige ontwikkeling nog niet zo ver
was, speelde de VOC een dominante
rol, met name waardevolle handels
waar te vinden was, zoals de
Molukken. Aan de andere kant
waren er ook Aziatische staten die
moessQn
t I in?}.
>iV. ;4
r Ii|,j.-, i«v
36
