De verbeelding verbeeld
Mytl lolo^ie van Papua in liet werk van Fitrajaya Nusananta
Voor Dianne was Fitra's werk heel
nuttig. Door alle reacties en verhalen
die loskwamen, werd zijn kunst een
instrument om onderzoek te doen.
Ze is inmiddels weer met een onder
zoeksvoorstel bezig, om opnieuw een
periode op Papua door te brengen,
dit keer met het hele gezin.
Camera
Fitra heeft de mensen daar ook verf
gegeven om zelf te schilderen. Vaak
beeldden ze vogels, vissen en andere
beesten af, omdat ze daar van leef
den.
Fitra: 'De bewoners van het dorpje
hebben veel kennis van de natuur.
Door slechts te luisteren naar het
geluid van de vogels weten ze dat er
regen op komst is. Zo kunnen ze
voorspellen dat de visvangst dit keer
goed zal zijn, omdat de vissers erop
uit trokken bij zuidenwind. Het feit
dat ze zo'n eenheid vormen met de
natuur en dat hun mythologische
verhalen nog altijd verweven zijn met
het dagelijks handelen, heeft me
enorm geïnspireerd. In het jaar dat
we daar waren, heb ik maar liefst 25
schilderijen gemaakt.'
'Papua is voor mij onuitputtelijk, ik
zal er altijd over blijven schilderen.
Ook al heb ik een groot deel van
mijn schilderijen daar gemaakt, veel
werk over Papua heb ik in Nederland
geschilderd. Er waren dan ook zóveel
indrukken te verwerken. Ik heb mijn
ogen laten fungeren als een camera,
alles hebben ze opgenomen. Hier in
Nederland heb ik mijn herinneringen
weer afgespeeld. Ik heb ervaren dat
wanneer je ergens afstand van neemt,
je de gebeurtenissen nog beter tot je
door kunt laten dringen. Zodoende
kun je tot nieuwe inzichten komen.
Tegenwoordig abstraheer ik die beel
den in mijn kunst; voorheen was
mijn werk meer direct, inspelend op
de situaties en nu zou je meer kun
nen spreken over een uitwerking van
het thema.'
btille bracht
In Papua heeft Fitra ook met andere
materialen dan verf geëxperimen
teerd, toen zijn schildersspullen op
waren. Hij concentreerde zich op het
maken van houtsnijwerken. Omdat hij
zoveel mooie dingen kon maken,
schreven de dorpsbewoners bovenna
tuurlijke krachten aan hem toe. Ook
het feit dat hij wist hoe hun mytholo
gische voorouders eruitzagen, maakte
dat hij veel respect kreeg.
Fitra: 'Ze begrepen niet hoe ik aan
kennis over onder andere hun voorou
ders en hekserij kwam. Wat ze niet
wisten, was dat ik veel verhalen van
Dianne te horen kreeg. In Papua
heerst de opvatting dat vrouwen meer
bijzondere krachten bezitten dan man
nen. Wanneer er bijvoorbeeld oorlog
uitbreekt tussen twee dorpen trekken
alleen de mannen erop uit om te vech
ten. De vrouwen blijven thuis, maar
steunen hun mannen door middel van
magie, stille kracht. Vrouwen hebben
in Papua dus kennis van bepaalde
zaken waaraan mannen niet worden
geacht deel te nemen. Daarom dach
ten ze dat ik over geheimzinnige
krachten zou beschikken.'
Abstract
Fitra: 'In Papua heb ik dus veel verha
len geschilderd, figuratief, maar
eigenlijk houd ik ervan om abstracte
werken te maken. Een van de schilde
rijen die ik onlangs heb gemaakt, is
gebaseerd op de natuur. Niet zozeer
die van Papua, het is abstract.
Wanneer je abstract te werk gaat, krijg
je niet alles te pakken wat je ziet en
voelt. Je neemt slechts een klein
gedeelte daarvan, bijvoorbeeld bewe
ging. Andere mensen geven er hun
eigen waardering aan, maar daarvoor
is het dan ook abstract. Soms is je
gevoel ook abstract, je kan bijvoor
beeld je boosheid niet tekenen. Het
gaat om een bepaald moment wat ik
probeer te laten zien in mijn eigen
stijl.'
(S
20
