van de familie maakt kencur
geen stengel, de bladeren liggen
tegen de bodem. De bloeiwijze
draagt maar één bloem.
Oorspronkelijk komt de soort
uit Zuidoost-Azië. De wortel
knolletjes zijn onmisbaar in
enkele gerechten, zoals gado
gado- of petjelsaus en voor
urap.
Zin gib eraceae (Oemberacbtig'en)
Deze familie is qua aantal soorten
het best vertegenwoordigd in de
Indonesische keuken. In Moesson jrg.
35 nummer 13, gaf ik een overzicht
van gemberachtigen in de
Indonesische keuken. Hier behandel
ik alleen de vijf belangrijkste soorten.
Alpinia galanga: Laos, Langkuas (I),
Galingale (E)
Een tot 3 meter hoog kruid, sterk uit
stoelend door middel van een onder
gronds wortelstokstelsel; de
bloeiwijze is een eindelingse pluim.
Oorsprong: Zuidoost-Azië. De wor
telstok is vers of gedroogd een
onmisbaar
ingrediënt in
de
Indonesische
keuken in
zowel groen
te- als vlees
schotels.
centimeter hoog met grote lang
gesteelde bladeren. Oorsprong van
de soort is Java en Sumatra. De
gezwollen vlezige wortels worden
onder andere gebruikt in sajur
bayam, maar worden ook rauw
gegeten.
Curcuma longa: Kunir, Kunyit (I),
Geelwortel (N), Turmeric (E)
Robuust kruid tot 1 meter of meer
Zingiber officinale: Jahe (I),
Gember (N), Ginger (E)
Een tot 1 meter hoog kruid
Boesenbergia rotunda (Kaempferia
pandurata): Temu kunci (I), Chinese
keys (E)
Een bijna stengelloos kruid tot 80
hoog. Blad in twee rijen en een
ondergrondse wortelstok. Bloeiwijze
op een aparte steel. Oorsprong:
hoogstwaarschijnlijk India. De gele
of oranje wortelstok wordt in diverse
vlees-, vis- en groentegerechten
gebruikt, ook voor het kleuren van,
onder andere, nasi kuning. De gele
kleurstof saffraan komt van een
geheel andere plant: Crocus sativus.
Lijkt op Laos maar bij Zingiber
zit de bolvormige bloeiwijze op
een aparte bloemsteel die uit de
wortelstok komt. Het oor-
sprongsgebied van gember is
ergens in tropisch Azië. Van de
soort bestaan diverse variëtei
ten. De wortelstok wordt zowel
in de keuken (vooral in Chinese
gerechten) als medicinaal en bij
de bereiding van dranken (we-
dang jahe, bandrek) gebruikt.
Kaempferia galanga: Kencur (I), East
Indian galangale (E)
In tegenstelling tot de overige leden
47 ste jaargang - nummer 3 - september 2002
31
