het gevoel dat ik nog een keer moest
gaan. Ik was nog niet klaar.'
Het jaar daarop vertrok Ferdinand
weer naar Indonesië. Dit keer alleen.
'Ik moest een keer alleen gaan.
Wanneer je met anderen samen gaat
beleef je zo'n reis toch heel anders.
In een gezelschap ben je toch meer
op elkaar gericht en niet op je omge
ving. Als je alleen reist, krijg je daar
door sneller en meer contact met je
omgeving.'
De tweede reis was een succes. Dit
keer genoot hij wél van zijn bezoek
aan Indonesië. 'Ik had zoveel meer
contact met de mensen en mijn
omgeving dan de vorige keer. Toen
wist ik weer wat mij zo aansprak in
het land. Niet alleen het prachüge
landschap maar vooral de prachtige
mensen. Indonesië is een mensen-
land. Daar ga je heen voor de men
sen.'
Aquarel
Van jongs af aan hield Ferdinand al
van tekenen. 'Op de lagere school en
op de mavo was tekenen mijn lieve
lingsvak. Ik tekende altijd erg graag.
Het is jammer dat tekenen en kunst
geschiedenis in die tijd nog geen exa
menvakken waren.'
Na de middelbare school begon hij
's avonds schildercursussen te volgen
bij de open universiteit. Over zijn
ontdekking van aquarel als schilder
techniek zegt hij het volgende:
'Tijdens een les behandelden we
aquarel. Ik raakte vrijwel direct geïn
trigeerd door het materiaal. Daar
wilde ik meer van weten. Na de les
vroeg ik de docent of ik de aquarel
spullen mocht lenen om thuis te
oefenen. Dat mocht. Sindsdien ben
ik niet meer gestopt met aquarel.'
Observeren
Ferdinand schildert niet met model
len. 'De mensen die ik schilder zijn
vaak mensen die iedere dag weer
hard moeten werken om de kost te
verdienen. Die wil ik niet lastigvallen.
Wanneer ik schilder probeer ik één te
worden met mijn omgeving. Ik wil
Op de pasar, 1994.
47 ste jaargang - nummer 4 - oktober 2002
ff7
23
