bruin waren'
heb nog een agenda die ik heb vol
geschreven met zijn naam. Ik was
op een leeftijd gekomen dat ik naar
fuiven ging. Mijn vriendenkring
werd groter, maar altijd binnen de
Indische gemeenschap. Wat heb
ben we gefuifd. Kleed opgerold en
meubels aan de kant en dan maar
jiven op het balatum, op de muziek
van de Tielman brothers of zwij
melen bij 'Send me the Pillow'
gezongen door Lydia. We dronken
ranja - absoluut geen alcohol.
Indische mensen hebben, in tegen
stelling tot Hollanders, geen alco
hol nodig om feest te kunnen
vieren. En er werd natuurlijk weer
veel gegeten. Gado gado of lotek
gemaakt in een plastic afwasteiltje.'
In 1986 ging Nelleke uit nostalgie
voor het eerst naar Indonesië, op
eigen gelegenheid. Ze had alleen
een retourtje Jakarta op zak. De
eerste nacht sliep ze bij kennissen
in de hoofdstad. Ze had toen nog
geen idee dat Indonesië de groot
ste moslimnatie ter wereld was.
Daardoor dacht ze dat de roep tot
gebed die door de luidsprekers
van de nabijgelegen moskee galm
de, het nachtelijk gezang van de
tuinman was. 'Ondanks de jedag
geen oog dicht gedaan.'
Ze reisde per trein door Java;
Bandung, Bogor, Yogyakarta,
namen die ze kende uit de verha
len van haar Indische vrienden.
'Altijd kelas kambing, dan wist je
zeker dat je niet beroofd werd.' In
Semarang bezocht ze ook het
weeshuis waar Tommy vandaan
kwam. In 1994 kwam ze er weer,
maar nu had ze Tommy bij zich.
Zie je je oude hartsvriendin Irma
nog wel eens?
'Nee, dat contact is helaas verwa
terd, maar mijn broertje in
Zeeland is nog altijd bevriend met
de families uit de Prins
Bernhardstraat. Als ik terugkijk op
die periode, dan denk ik: wat
waren die Indische mensen toen
toch moedig. De wil tot integratie
was heel sterk, vooral als je dit ver
gelijkt met de huidige migranten.
Die kunnen daar een voorbeeld
aan nemen. Die wil tot integratie
ging ook wel eens ver. Zo vonden
de vaders van mijn vriendinnetjes
dat hun kinderen maar met
Hollanders moesten trouwen en
niet met Indo's of Molukkers.'
Ik draag aan dat dat nog een erfenis
is van de koloniale samenleving.
In het vooroorlogse Indië was blank
de norm en hoe blanker je was, hoe
beter je kansen lagen.
'Weet je wat ik nog overgehouden
heb uit die tijd? Zodra ik van mijn
werk thuis kom, gooi ik mijn
schoenen uit en doe iets makke
lijks aan. Mijn kinderen doen dat
ook. Ik heb dat overgenomen van
het pyjamaritueel van Indische
mannen. Indische mannen trokken
zodra ze thuis kwamen hun pyja
ma aan en de vrouwen hun house
coat.'
Tussen kunst en kitsch, tot en met
31 maart, elke maandag om 21.00
uur op Nederland 1
47 ste jaargang - nummer 9 - maart 2003
41
