vorst van Ubud, Cokorde Gede Agung
Sukawati. Met de vorst en de Balische
schilder Lempad en Walter Spies richtte
Bonnet in 1936 Pita Maha op. Bonnet,
vooral tekenaar, met een degelijke
opleiding aan de Amsterdamse
Rijksacademie getuigt, zoals een criticus
schreef van 'begrip voor de psyche van
de inlander' en 'een zeer directe beel
ding, diepe indringing in het onderwerp,
oprechtheid van visie en rijke artistici
teit.'
In 1954 realiseerde hij een ideaal dat hij
lang met Cokorde Sukawati gekoesterd
had; de bouw van het door hem ontwor
pen Puri Lukisan Museum. Nog steeds
is daar het grootste deel van Bonnet's
grote collectie Indonesische lamst te zien.
De politieke situatie in Indonesië dwong
ook Bonnet het land te verlaten. Nog
één keer zou hij zijn geliefde Bali bezoe
ken toen hij in 1972 de opening van het
inmiddels uitgebreide Puri Lukisan
Aiuseum bijwoonde. Als eerbewijs en
teken van grote vriendschap werd in
1981 de as van de in 1978 overleden
Bonnet, samen met het stoffelijk over
schot van de overleden Cokorde
Sukawati, met groot ceremonieel nog
maals op Bali verbrand.
Wil] em Gerard Hofker
(1902 - 1981)
Willem Hofker, opgeleid aan de
Rijksacademie te Amsterdam, had in
Amsterdam al een hele carrière als por
tretschilder achter zich toen hij van de
K.P.M. de opdracht kreeg een staatsie
portret van Koningin Wilhelmina voor
het hoofdkantoor in Batavia te schilde
ren. Hofker en zijn vrouw Maria Rueter
vertrokken in 1938 naar Java om bij de
onthulling van het doek aanwezig te zijn.
Al snel vestigden beiden zich op Bali,
waar zij Spies ontmoetten en een hechte
vriendschap ontstond met Bonnet.
De vele pasteltekeningen die Hofker op
Bali vervaardigde zijn misschien wat
afstandelijker dan die van Bonnet maar
getuigen van een grote bewondering
voor de schoonheid van het eiland en
Arie Smit
komen trachtte hij daar als schilder in
zijn levensonderhoud te voorzien, maar
het koloniale leven in Batavia beviel hem
niet. Hij verhuist naar Djokja, waar hij
kapelmeester in de kraton wordt en de
gamelanmuziek bestudeert. Na een eer
ste bezoek aan Bali in 1925, raakt hij zó
verliefd op het eiland dat hij zich in
1927 in Ubud vestigt. Beroemdheden
als Charlie Chaplin, Noël Coward,
Vicky Baum, Miguel Covarrubias, Mead
en Bateson en een aantal Europese schil
ders raakten onder de indruk van Spies
en zijn eiland.
De schilderijen van Spies combineren
een westerse techniek met een totale
Rudolf Bonnet (1895 1978)
Verhalen van Jan Poortenaar en zijn
broer en zuster, die als artsen in
Indonesië werkzaam waren, hadden
Rudolf Bonnet dusdanig geïnspireerd
dat hij in 1928 naar Indonesië vertrok
om vanuit Batavia direct door te reizen
naar Bali. In 1931 betrok hij daar het
'waterpaleis', een huis midden in een vij
ver, hem ter beschikking gesteld door de
overgave aan de Balische cultuur.
Kenmerkend is dat landschappen en de
figuren daarin worden weergegeven op
meerdere niveau's, ieder met een eigen
perspectief.
47 ste jaargang - nummer 11 - mei 2003
23
