estafettecolumn
Hans Vervoort nodigt Joop van den Berg uit
het estafettestokje van hem over te nemen.
Reageren? www.hansvervoort.nl
Wanneer ik dit stukje schrijf,
ben ik nog steeds in
Nederland, maar over drie
dagen hoop ik toch eindelijk
te vertrekken naar Indonesië,
samen met mijn moeder.
Mijn moeder wordt in november
tachtig jaar, en ook al wil zij het zelf
niet vieren, wij doen het toch want
zoiets laat je niet zomaar voorbij
gaan! Ik ben van plan om in mijn
huis in Sukabumi een tafel te maken
vol met allerlei koekjes en taarten.
Ik wil echte Nederlandse koekjes
maken, zoals een pannenkoekentaart
met bananen. Dat is echt heerlijk.
Ook maak ik bananenvla, en
natuurlijk tjendol.
In Indonesië heb ik nooit een vorm
gevonden om de sliertjes te maken,
daarom heb ik er hier in Nederland
maar een paar gekocht. Want ik wil
absoluut van die grote kannen met
moessQn
door Hans Vervoort
Indische Kaaskop
Op de oude klassefoto's uit Makassar en Surabaya waar ik in de jaren veertig
en vijftig de lagere en middelbare school bezocht, staan altijd twee of drie witte
jongens en meisjes tussen de donkerdere leerlingen. Eén van die kaaskoppen was
ik. Alhoewel geboren en getogen in de tropen had ik de pech dat mijn beide
ouders uit Utrecht kwamen en zo blank waren als blank maar kon zijn. Ik dus ook.
Ik schrijf pech, omdat je als blank jongetje op de scholen in Indonesië behoorde tot
een minderheidsgroep. Je was ook grover gebouwd en bewoog wat onhandiger
dan je vriendjes die de bof hadden een scheut Indonesische genen in hun mix te
hebben. Als blank jongetje op een bruine school voelde ik mij altijd de mindere, en
ook een beetje buitengesloten. Nu we door historische omstandigheden met z'n
allen in Holland terecht gekomen zijn, heeft die jeugdervaring het voordeel dat nie
mand mij ooit heeft hoeven uitleggen hoe dat voelt: Indo zijn in Nederland. Een
beetje anders zijn en niet helemaal voor vol te worden aangezien door je directe
omgeving, ik ken het uit eigen ervaring: kepala keju in Surabaya. Nederlander ben
ik in Holland nooit geworden, al heb ik uiterlijk alles mee om gewoon op te gaan in
deze maatschappij. Maar in mijn hart hoor ik hier niet thuis, ik voel me geen
Hollander. Ben ik Indisch? Ik zou het graag van mezelf willen zeggen en heb het
ook wel eens gedaan. Maar steeds vaker word ik op de vingers getikt: dat woord
is voorbestemd voor de echte Indo's. Is er niet een naam voor mensen zoals wij,
vroeg ik eens aan Rudy Kousbroek, belanda's die opgegroeid zijn in de tropen en
net zoveel heimwee hebben naar hun geboorteland als de Indo's?
Mestiezen, opperde hij, maar dat heeft voor mij een wat te Mexicaanse klank.
Nederlands-Indisch noem ik mezelf tegenwoordig wel eens, dan heb ik ook een
identiteit. Maar ik zal heel mijn leven wel een beetje jaloers zijn op de echte
Indo's. Niet om hun cultuur of levensstijl want die heb ik me van jongs af aan
eigen gemaakt. Maar vooral om hun afkomst, die veel spannender is dan de
reeks Utrechtse aannemers en (deels ook nog kleurenblinde) behangers waar
ik van af stam. Volgens mijn moeder zat er ooit één Zwitser in haar familie,
maar daar word ik niet warm of koud van. In de stamboom van Indo's zitten
behalve één of meerdere bekoorlijke of goed kokende Adinda's altijd een hele
rits avontuurlijke Fransen, Duitsers, Belgen en een enkele verdwaalde Engelsman
of Portugees. Dat is different cook. Wat te doen, als Nederlands-Indischman met
een saaie stamboom?
Met zoet gefluit kreeg ik een Indisch meisje veertig jaar geleden zo ver dat ze met
mij wilde trouwen. We kregen twee zoons en wat ik zelf nooit kon bereiken heb ik
hen nu toch kunnen meegeven: ze zijn Indisch. Ze hebben een kleurtje, een massa
nationaliteiten in hun bloed en een gezonde behoefte aan rijstmaaltijden. Zo is alles
toch nog goed gekomen. En dit is pas het begin, hoop ik. In tegenstelling tot de
allochtonen waar nu zoveel problemen mee zijn, hebben Indo's nooit moeite gehad
met vermenging. Vermenging is zelfs de essentie van het Indo-dom. Dus is te
verwachten dat in de komende generaties Nederland steeds een beetje bruiner zal
worden. Totdat, op Urk en Staphorst na, heel Nederland Indisch is geworden.
Wat denk je, Joop van den Berg, zal het zo gaan?
door Ciska Cress
