Edelstenen
column J.J. Rizal
Anna Magdalena
Postma-Klute
Irma
de Lannoy-van Spanje
"Veilig in Jezus' armen"
Na een energiek en ondernemend leven, waarin
zij veel voor ons heeft betekend, is rustig
ingeslapen onze lieve en zorgzame moeder,
schoonmoeder, oma en overgrootmoeder
weduwe van Jan Postma
Jogyakarta, 11-01-1919
t Wageningen, 03-02-2004
Gouda: Ineke en Hans
van der Vlugt-Postma
Utrecht: Renée Postma
Bennekom:
Neske en Gert Rebergen-Postma
Maureen Postma en
Atjen van der Zee
Kleinkinderen en
achterkleinkinderen
Correspondentie-adres:
Pasteurlaan ia 6721 BH Bennekom
De crematieplechtigheid heeft op 7 februari j.l.
in Arnhem plaatsgevonden.
In alle rust en in ons bijzijn is kalm in
geslapen mijn lieve zorgzame moeder,
schoonmoeder, onze oma, mijn omaatje en
onze zuster, schoonzuster, tante en nicht
weduwe van Rudy de Lannoy
Batavia, 28 januari 1928
t Leiderdorp, 22 februari 2004
Peggy en Rob
Mare en Stasha
René
J. de Koord-van Spanje
S. van Amersfoorth-van Spanje
en verdere familie
Schoolstraat 248, Voorschoten
Correspondentie-adres
Albarda-Plantsoen 21
2253 CL Voorschoten
De crematieplechtigheid heeft op 27 februari
2004 plaatsgehad.
De Indonesische schrijvers Zeffry Alkatiri en JJ.Rizal
schrijven afwisselend een column waarin ze verbanden
leggen tussen Indië en het huidige Indonesië.
Archeologen op de site Kelapa Dua bij
Depok melden dat zo'n vijfduizend jaar
geleden de voorouders van de Jakartanen
al dol waren op edelstenen. Ook droegen
de inwoners van Bekasi, vroeger de
hoofdstad van het koninkrijk
Tarumanagara, met edelstenen ingelegde
halskettingen. En toen J.P. Coen in het
begin van de zeventiende eeuw een VOC-
kasteel te Batavia liet bouwen, werden de
vier torens vernoemd naar edelstenen.
Daarom noemde men het kasteel Kota
Inten. VOC-employees kochten edelste
nen en geurige oliën meestal bij
Arabieren op de Gauwdieven-pasar, niet
ver van Middelpuntsburg. Hun vrouwen
droegen met edelstenen ingelegde spel
den in het haar en ook hun sirihstel was
bezet met edelstenen. De mannen liepen
met een wandelstok waarvan de knop
was ingelegd met juwelen en agaat.,En
wanneer de schemering overgingen de
donkere avond, dan verschenen op de
kanalen van Batavia talrijke/met Chinese
lampionnen versierde prauwen waarin
jongelui die, begeleid door een gitaar of
kecapi een Indo-Portugees lied zongen: Ai
anel de our, Margartita, setepedra junto.
Ai quem quere este anel, Margarita, casa
minha junto (Zie hier een gouden ring,
Margarita, met zeyen edelstenen. Wil je
deze ring, Margarita, dan krijg je ook mijn
huis).
de twintigste eeuw
indrik het gedicht 'Sair
ek reageerde enthousiast
en het boek wa; rin het werd gepubli
ceerd, Boekoe Pcmtoen Kaloeng Melati,
beleefde al in rg®2 zijn vierde herdruk.
aandelt tot in detail de
kleur, de prijs en -\het belangrijkste - de
magische krachten van een juweel. Want
wanneer je een juweel kocht, lette je in
het bijzonder op de speciale werking die
ervan uitging.
Met een batu mustika ular kon je velerlei
soorten dodelijk gif brouwen. Een batu
embun biduri of mustika kióng, die goed
koop waren en overal te koop/zorgde voor
innerlijke verkoeling. Een veelkleurige
steen maakte je tot een aantrekkelijk
verschijning en met turkoois werd je eer
bekende persoonlijkheid. Was je op zoek
naar een geschikte partner, dan moest je
een batu combong of panca wardi nemen
In het begin var
schreef Boeng h
Batoe'. Het publ
en droeg je een mustika asem aan de vin
ger van je linkerhand, dan liep je als van
zelf een geschikte partner tegen het lijf.
Wilde je rijk worden, dan hielp een batu
sulaiman genggang, vooral als je die rond
het middel droeg en met een batu kecu-
bung droogden je inkomsten nooit op.
Men zegt dat vroegere Bataviase bende
leiders als Pitung en Mat Item een ring
droegen met een onyx waardoor hun
stem bulderde 'als de donder op zee'.
Agaat maakte dat men hen vreesde bij de
eerste aanblik en de zwarte batu badar
besi maakte hen onkwetsbaar voor
wapens. Het geloof in diemagische-——
krachten vermiixdrrdë'zelfs niet toen
beide bendeleiders werden doodgescho-
tem'lntegendeel, de liefde voor edelste-
'nen is alleen maar toegenomen. Dat blijkt
niet alleen uit de vele kraampjes op de
trottoirs van Pecenongan in de jaren vijf
tig of die op Jalan Batu Ceper in de jaren
zeventig, maar vooral omdat er tegen
woordig verschillende exposities zijn in
luxe hotels te Jakarta. Juweliers plaatsen
advertenties in kranten en tijdschriften
waarin ze de edelstenen en hun bijzonde
re kracht aanprijzen. Ze zijn bedoeld voor
de upperclass, want de gewone man gaat
op zijn vrije dag snuffelen in de winkel
tjes op Pasar Rawa Bening in Meester
Cornells, waar de handelaren luidruchtig
hun koopwaar aanprijzen.
Zij die goed bij kas zitten taxeren de steen
door 'm tegen het licht te houden, bepa
len de goede kleur en kracht en betalen
dan contant. Maar wat als je platzak bent
en je hebt een steen met bijzondere
kracht nodig? Dan stop je een stuk koraal
steen dat langs de kant van de weg slin
gert in je zak. Mensen geloven dat zo'n
steen je beschermt tegen plotselinge diar
ree, en zo niet, dan kun je er altijd nog de
vele honden mee verjagen die rondzwer
ven en voorbijgangers lastigvallen in de
buurt van het treinstation Meester
Cornells.
Vertaling D. van Minde (RUL)
april 2004
