'Aldoor weer. Aldoor hetzelfde.
Een verhaal zonder eind/
estafettecolumn sjj door Edy Seriese
Video voor
bevrijdingsfestival
Nog één maand
Het Gebaar
Het Gebaar
u
Op 5 mei vindt op 13 plaatsen in
Nederland het bevrijdingsfestival plaats.
Het thema dit jaar is 'Vrijheid is kiezen
én delen'. Tijdens dit festival wordt 'Het
Videomonument voor de relatie
Nederland - Indonesië' vertoond.
Iedereen kan een filmpje van maximaal
vijf minuten insturen en kans maken op
een reis naar Indonesië voor twee perso
nen. De beste filmpjes worden vertoond
op de bevrijdingsfestivals. Je kunt bij
voorbeeld denken aan een verslag van
een reis naar Indonesië of een interview
met je Indische familie. Je hoeft geen
professioneel filmpje in te sturen; ieder
filmpje over vrijheid is welkom. Let op:
inzenden vóór 17 april! o
Stuur het filmpje naar:
Het Videomonument, Menno van
Coehoornsingel 16, 8011 XA Zwolle
Meer informatie:
www.videomonument.nl of
hel 038 - 453 26 60
(ma t/m vr og.oo -12.00 uur)
Bij Stichting Het Gebaar waren begin
maart, twee maanden na opening van
de regeling Collectieve Doelen, al veer
tig projectvoorstellen binnengeko
men. De aanvraagperiode voor de
Indische projecten sluit op 30 april
2004. De startdatum van de projecten
dient te liggen na de datum van het
indienen van een aanvraag en projec
ten mogen niet langer dan vier jaar
duren. Stichting Het Gebaar neemt
vóór 20 augustus 2004 een beslissing
over de ontvangen aanvragen. Voor
meer informatie
en aanvraagfor-
www.gebaar.nlof jjgg)
00800-7920 7920.
Ach wat, identiteit, Indische nog wel. Wie wil
dat nog weten? Om met Lilian Ducelle te
spreken: 'So what?' Of om met mijn moeder
te spreken: 'Doe maar wat, dan ben je wat.' Ik
doe dus maar wat. Daardoor ben ik in ander
mans ogen wel 'anders', 'vreemd' zelfs, maar
dat heeft mij nooit weerhouden. Zo ging ik
Nederlands studeren en in Amsterdam
wonen, kinderen krijgen en niet trouwen,
baantjes hebben en geen carrière maken, en
vrijwilligerswerk doen binnen het Indische.
Allemaal dingen die een Indisch meisje -
volgens Indischen en niet-lndischen - niet
behoorde te doen in de vorige eeuw.
'Vreemd', vond men het. Ik niet. Ik vond het
juist heel gewoon 'Indisch' ook: een beetje
aanrotzooien en zo maar wat doen. Maar ook
zonder Indisch tjap deed ik het gewoon.
Zo werd ik ook directeur van het Indisch
Wetenschappelijk Instituut, het IWI in Den
Haag. Een erfenis van Tjalie, zoals Moesson,
en de Pasar. Daar hoefde ik eindelijk niets te
doen, daar ging het vanzelf. Het IWI was - en
is- een geheel door vrijwilligers gedreven
bibliotheek annex documentatiecentrum,
verzameld op'het Indische', en georganiseerd
'op z'n Hollands'. In mijn tijd werd het uitge
bouwd tot een cultuurhuis: een plaats waar
het Indische de norm is, zowel bij het verza
melen en het ontsluiten als het presenteren
van het Indisch cultureel erfgoed. Ook bij het
IWI wordt doormaardoor gesproken over het
vraagstuk Wie en Wat nou toch Indisch is en
wie dat mag bepalen; natuurlijk zonder ooit
consensus te bereiken. En ondertussen wordt
alles wat binnenkomt - boeken, voorwerpen,
foto's, documenten, knipsels, geluidsopna
men en ook mensen - gesorteerd op 'Indisch'
en 'niet-lndisch'. Gewoon op gevoel: dit wel,
dat niet, dat toch wel en dat, sudah, ook wel,
tuurlijk. Ervaringskennis in bedrijf. Waarom
dan niet, Tante, vraag ik wel eens? Waarom
dat wél, Oom? Dan kijken ze mij meewarig
aan: 'Jij weet dat niet, 'zeggen ze dan mee
warig, jij bent niet Indisch. Niet zoals wij.'
Dat klopt, ik ken Indië niet zoals zij. Ik ken
het uit verhalen. Uit hun vertellingen over
hun jeugd, over hun ouders, hun vertelsels
over de oorlogen, landverhuizing, vestiging
in een nieuw, vreemd land. Tienduizend flar
den tekst over tienduizenden dingen, dui
zend maal duizend maal verteld. Vertellingen
uit hun geschiedenis en de mijne, onze voor
geschiedenis. Vertellingen zoals ik ze 'tot
oud'van mijn moeder hoorde.
Dat doe ik tegenwoordig, mam. Ik verzamel
jullie verhalen en voeg er het mijne aan toe.
Ik heb een estafettestokje aangenomen en
geef het ook weer door. Zo probeer ik vorm
te geven aan wat jullie vertelden en wat ik
heb geluisterd. Vanaf 15 mei staat het eerste
resultaat als het Indisch Achtererf in het
Openluchtmuseum in Arnhem. Niet een echt
Achtererf, maar zoals er door jullie over ver^
teld is. Een flard beschrijving van het platje,
een fragment groene flessen (en één witte)
omgekeerd in de grond, vertelsels over de
put met de kembang sepatoe en het logeer-
huisje voor de gasten. De geuren van de
melati en de vochtige aarde. Het geluid van
de sapu lidi, de mahjongstenen op de speel
tafel, de slappe lach van Rogier. Zo'n achter
erf, 10 bij 12 meter maar, in een Nederlands
openluchtmuseum. Zichtbaar gemaakte ver
tellingen, jullie vertellingen, mijn voorge
schiedenis, onze geschiedenis. Weer verteld,
maar dan anders. Aldoor weer. Aldoor het
zelfde. Een verhaal zonder eind. Wie wil, kan
mee vertellen. Doe maar.
Edy Seriese is directeur van het Indisch
Wetenschappelijk Instituut (IWI) en project
leider van het Kumpulanproject dat het
Indisch Achtererf in Arnhem realiseert.
Edy Seriese vraagt
Pamela Pattynama het
estafettestokje over te
nemen.
april 2004 5
