Ongekuist
Het Indisch achtererf
column
volgens Vilan van de Loo
Hawaiianmuziek
In het meinummer van Moesson is tot onze spijt
een fout geslopen. Het agendabericht op pagina 27
vermeldde dat de opening op 13 mei van het Indisch
achtererf in het Nederlands Openluchtmuseum
voor iedereen toegankelijk was. Dat was niet het ge
val. De opening op donderdag 13 mei was uitsluitend
voor genodigden. 0
Nog altijd leef ik tussen hoge stapels boeken. Ze dringen zich aan me op:
lees mij, nee, lees mij eerst. Om me heen is alles chaotischer dan ooit. Dat
komt ervan als je, zoals ik, liever schrijft dan stofzuigt. De afgelopen maan
den was het erger. Want er moest een bloemlezing af. Boeken uit verschil
lende bibliotheken slingeren door het huis; ik verleng ze allemaal keer op
keer zodat ik het opruimen kan uitstellen.
De komende tijd zijn er weer drie Hawaiian-afle-
veringen op de Concertzender te beluisteren. Vrij
dagavond 4 juni van 19.00 uur tot 20.00 uur staat
Rudi Wairata met zijn Mena Moeria Minstrels
centraal. Programmeur Henk Braaksma maakt
een selectie uit de jaren vijftig. De herhaling is
woensdag 9 juni van 13.00 uur tot 14.00 uur. Deel
twee van deze uitzending is te beluisteren op
vrijdagochtend 11 juni van 8.00 uur tot 9.00 uur.
Op vrijdagavond 2 juli van 19.00 uur tot 20.00
uur draait het om de Hawai-gitaar, of steel-gitaar.
Braaksma selecteerde oude meesters als Frank
Ferrera, Sol Hoopii, Ben Hokea.'King' Nawahi en
Dick Mclntire. Deze uitzending wordt herhaald op
woensdag 7 juli van 13.00 uur tot 14.00 uur. O
Voor frequenties en rneer info, hel de
Concertzender: 035 - 6 773 102, of kijk op
www.concertzender.nl
Een bloemlezing. Fragmenten en verhalen bij elkaar gekozen. Daar hoort
een thema bij, dat ik gemakkelijk aan kan zolang ik tussen de stapels blijf:
erotiek en romantiek. Thuis kan ik daar best over lezen zonder te stotteren.
Erover schrijven lukt ook. In Indië gebeurde meer dan samen rozenstroop
drinken, en er zijn auteurs die daar mooi of stuitend over geschreven heb
ben. Van de uitgever kreeg ik de vrijheid om mijn eigenzinnige aard te vol
gen bij de keuze. Meteen kieperde ik Louis Couperus weg. Hopla! Met hem
verdwenen andere grote namen, om voor onbekenden plaats te maken.
Wat ik ervan dacht, vooral als mannen zich uitlaten over vrouwen, heb ik
ook opgeschreven. Het boek heet Indië ongekuist.
Ongekuist is een woord zonder kleren aan. Een naakt woord. Daarmee
heb ik mezelf in de problemen gebracht. Want het maakt me verlegen
om buiten mijn veilige huis over onkuisheid te praten, het gezelschap van
enkele heren uitgezonderd. De uitgever verlangt dat ik als samenstelster
over dat boek ga vertellen. Op de Pasar Malam Besar zal ik een presentatie
houden van drie kwartier. Met dia's. Ik zal zwak van verstand zijn geweest
toen ik dat beloofde, want nu zit ik eraan vast. Straks zit het Bibit-theater
vol belangstellende mensen. Dan moet ik iets zeggen.'Hier is het boek', dat
is te kort voor drie kwartier. Er zijn meer woorden nodig. Maar de verhalen
die ik thuis het leukste vond, kan ik door preutsheid in het openbaar niet
voorlezen. Een fragment over een echtpaar dat dankzij zekere obat eindelijk
samen 'hari ontong' kan vieren, of recepten voor heren met liefdesproble
men? Misschien kunt u het lezen als anderen naar u kijken.
Gelukkig staan er ook kuisere fragmenten in. Emma van Angelbeek bij
voorbeeld spreekt over een 'bruidsverlangen'. Weliswaar komen er veelbe
tekende bloesems bij, maar toch zou ik dit voor kunnen dragen. En dan, zo
stel ik mezelf gerust, de bloemlezing is geen grof boek. Vooral in de oudere
Indisch-Nederlandse letteren vind ik vaak een subtiliteit die me aanstaat.
Een detail betekende destijds meer dan een expliciete uitnodiging vandaag.
Ik ben zeker een kind van deze tijd, maar wel eentje dat verlangt naar
andere omgangsvormen dan die we nu hebben. In het boek klim ik op mijn
zeepkistje om dat uit te toeteren. Ouders! Leert uwe kinderen liefdesbrie
ven schrijven! Pas daarna kunt u uitleggen wat
voorbehoedsmiddelen zijn.
Hopelijk mag ik straks een beroep doen op
degenen onder u met meer branie dan ik. Wie
het ondeugendste fragment voorleest, ziet mij
blozen en krijgt een boek cadeau.
Vilan van de Loo
moesson
