Jakarta's ontelbare gerechten
Xenia Irma
Welborn-Quitz
Paula Mathilde
Diegelmann-Ziems
column Zeffry Alkatiri
Rust nu maar uit, je hebt je strijd gestreden.
Je hebt het als een moedig mens gedaan.
Wie kan begrijpen, watje hebt geleden?
En wie kan voelen, watje hebt doorstaan?
Bedroefd om het afscheid, maar dankbaar
dat een verder lijden haar bespaard is
gebleven, geven wij kennis dat, na een
kortstondige ziekte, van ons is heenge
gaan mijn lieve vrouw, onze lieve moeder,
schoonmoeder en oma
Bandoeng (voorm. Ned.-Indië), 25 juli 1933
t Den Haag, 2 juni 2004
Tot aan het moment van haar sterven toonde
zij belangstelling voor ons allen
George Welborn
Bill en Lida
Grace en Leon
Kamiel
Roy
Leny Franssen
Correspondentie-adres:
Toon Dupuisstraat 13
2552 SC Den Haag
De crematieplechtigheid heeft plaatsge
vonden op 7 juni 2004 in het cremato
rium Ockenburgh te Den Haag.
Ma, jij was een goed mens
zoals jij met ons leefde en ons liefhad.
Onherroepelijk is jouw naam,
onuitwisbaar je gezicht.
Ma jij was een lief en goed mens
Dankbaar voor hetgeen zij voor ons heeft
betekend en vol bewondering voor de wij
ze waarop zij haar steeds achteruitgaande
gezondheid heeft weten te dragen, hebben
wij afscheid moeten nemen van mijn lieve
vrouw, onze moeder en oma
24 december 1921 f 31 mei 2004
Rudi Diegelmann
Lex en Mona
Roel, Maaike
Guus en Ans
Eva, Nike, Margot, Ruben, Josephine
Gertie
Hilde en Frans
Casper, Femke, Baukje
Karl en Ellen
Sander, David
Correspondentie-adres:
R. Diegelmann
De Santmarkt 1, app. 014
1901 WZ Castricum
De crematieplechtigheid heeft plaatsgevonden
op 4 juni 2004 in crematorium Westerveld te
Driehuis.
Gado-gado is een populair lakartaans gerecht
dat stamt uit de goede oude tijd. Vroeger
liepen de gado-gado venters met hun waar
over de schouders door Batavia. Tegenwoor
dig gebruiken ze een kar. Naast gado-gado,
aten de Batavianen graag taugé goreng,
gezouten groenten en vruchten, laksa en
ketoprak. De lakartaanse ketoprak heeft een
bijzondere samenstelling; er zitten selderij
bladeren in verwerkt en geen bumbu kacang
zoals in de ketoprak uit Cirebon.Tot op de dag
van vandaag verkopen de straatventers deze
lakartaanse ketoprak.
Toen Jakarta nog Batavia heette, was de
stad al een toevluchtsoord voor stedelingen
uit verschillende regio's van het land. Pasar
Sawah Besar en Pasar Senen werden hun
ontmoetingsplaatsen. In dejaren zestig
trokken veel stedelingen van West-Sumatra
naar Jakarta. Dit was goed te merken aan
de toename van het aantal kleermakers en
Padangse eethuisjes op verschillende drukke
plekken in Jakarta.
Volgens de penningmeester van de studen
tenbeweging waren de Padangse eethuisjes
het logistieke hart van de studentendemon
straties in 1965 en 1966. Sindsdien staan de
Padangse eethuizen niet meer alleen bekend
om het acrobatisch hooghouden van de bor
den, maar ook om de snelheid waarmee ze
grote hoeveelheden nasi rames inpakken en
distribueren. Na verloop van tijd verdrongen
de Padangse eethuizen die gerechten met
santen verkochten de restaurantjes die nasi
campur a la rijsttafel verkochten.
Jakartaans eten is altijd beïnvloed door de
dominante etnische groepen in Betawi zoals
Sundanezen, Chinezen en Javanen. Met de
komst van stedelingen uit Medan, Pontia-
nak, Palembang en Bangka, nam het aantal
gerechten dat in de stad te krijgen was toe.
De mensen uit Pontianak, Medan en Bangka
domineren de Bakmi en China food-markt.
De mensen uit Palembang namen zelfs hun
eigen specialiteit mee: empek. Maar snoepe
rijen als Somay (Bandung), Lumpia (Sema-
rang), Ba kwam (Malang) en Srabi (Solo) zijn
nog niet doorgedrongen tot Jakarta. En dan
heb je nog de cadeautjes die meegebracht
worden naar Jakarta, zoals Bandeng Asap
Sidoarjo, Sate Bandeng Serang-Banten, Bika
Ambon Medan, Keripik Sanjai Padang.Tahu
Sumedang en Kue Bapia Yogya.
Omdat Indonesië een voornamelijk agrarisch
land is, kun je in Jakarta rijstgerechten uit alle
uithoeken van het land krijgen. Nasi gudeg,
nasi liwet, nasi gule, nasi langi, nasi ulam,
nasi jamblang, nasi lengko, nasi timbei en ga
zo maar door. Deze veelzijdigheid zie je ook
terug in de vele soepen uit de verschillende
provincies met een veelvoud van soorten en
namen.
Eten is deel van de populaire cultuur en is
daardoor ook trendgevoelig. Naast Pecel Lele
en Nasi Uduk is Ikan Bakar Makasar nu in de
mode in Jakarta. Wat en waar je eet, laat ook
zien wie je bent en tot welke klasse je hoort.
Eten is er in alle prijsklassen van straatventer
tot luxe restaurants in mooie hoge gebou
wen. In Jakarta laat voedsel niet alleen de
veelzijdigheid van de Indonesische cultuur
zien, maar ook de moderniteit ervan. Dat is te
zien aan de eetgelegenheden die gerechten
uit allerlei verschillende landen serveren. Die
schieten momenteel als paddestoelen uit de
grond. Gerechten uit India, China,Thailand,
Vietnam, Japan, Korea, het Middenoosten,
Amerika, Mexico, Italië en Frankrijk. Je kunt
het allemaal krijgen in Jakarta. Om dit al
lemaal te kunnen proeven kun je naar het
ongeëvenaarde food court gaan, de grootste
in Jakarta. Je kunt daar echt van alles krijgen,
van gado-gado tot pizza. Je moet alleen niet
vergeten om een goedgevulde portemonnee
mee te nemen.
De Indonesische schrijvers Zeffry Alkatiri en J.J.
Rizai schrijven afwisselend een column waarin
ze verbanden leggen tussen Batavia en het
huidige Jakarta.
Vertaling: SB
juli 2004 37
