In mijn vorige artikel schreef ik al dat mijn moeder gevraagd werd om in een toko in Haar
lem te helpen koken. Ja ren heeft zij daar gewerkt, maar het werd te zwaar voor haar omdat
zij thuis drie kleine kinderen had.
DOOR CISKA CRESS O FOTOGRAFIE SERGE LIGTENBERG
met Ciska Cress
Cu inair
Er werd overeengekomen met de tokobaas
dat mijn moeder thuiswerk ging doen. Of zij
dan de snacks thuis kon maken. Zij maakte
per week ongeveer vijftig pasteitjes, vijf
tig risolles, vijftig loempia's en nog andere
Indische snacks. Mijn interesse was meteen
gewekt. Als ik mijn moeder bezig zag met
het omvouwen van de loempia's, het maken
van de risolles-pannenkoekjes en het maken
van een mooi pasteirandje, wilde ik het ook
leren. En zo werd ik spelenderwijs opgeleid
voor mijn latere carrière. Al snel werd het
aantal snacks met zo'n driehonderd stuks
van elk vermeerderd. Dus na schooltijd werd
ik het hulpje van mijn moeder. Toen mijn
moeder 12 1/2 jaar voor deze toko werkte, gaf
de tokobaas een feestje voor haar en ook de
plaatselijke pers was aanwezig. De volgende
dag verscheen in de krant een leuk stukje
over haar. Hoeveel pasteitjes zij in al die tijd
gemaakt had, wisten ze niet precies, maar
de krant schreef:'In deze 12 1/2 jaar heeft
mevrouw Cress wel zo'n 2500 kilometer aan
pasteitjes gemaakt, wanneer je ze allemaal
achter elkaar zou leggen'. Leuke uitdrukking
toch!
Jaren later toen het allemaal teveel werd
voor mijn moeder, heb ik haar handel over
genomen. En voor dezelfde tokobaas leverde
ik dan de pasteitjes, risolles, loempia's en de
andere snacks. Naast mijn andere bezigheden
heb ik dit werk toch nog zo'n zevenentwintig
jaar gedaan. Om in kilometers uit te druk
ken: het zal wel twee keer heen en weer
naar Indonesië zijn geweest. Ik herinner mij
dat in 1965 de tokobaas met zijn toko op
de pasar malam in Groningen ging staan.
Mijn moeder moest toen zo'n drieduizend
pasteitjes maken. Het hele huis stond vol met
dozen pasteitjes en elke dag weer werden die
opgehaald. En tot mijn grote blijdschap vroeg
de tokobaas mij om op de pasarte helpen
met de verkoop hiervan. Met grote tegenzin
van mijn ouders - ik was pas 15 jaar - mocht
ik mee. Het was een leuke ervaring om de
pasteitjes van mijn moeder zo rechtstreeks
te mogen verkopen. En ik denk dat sindsdien
het pasarwereldje in mijn bloed is blijven
stromen. Leuk om dan vijfentwintig jaar
later zelf met een restaurant op de Pasar te
staan. Maar dat is zoals u weet ook al niet
meer gaande en pasteitjes maken doe ik nog
maar zelden. Maar om weer even in die sfeer
te komen, geef ik u hierbij de recepten van
pasteitjes en het deeg. De pasteitjes kunt u
na het frituren eerst afkoelen en in de diep
vries bewaren, zodat u altijd iets lekkers bij de
hand hebt. Tot de volgende maand!
41
