Spiegel van de Indische poëzie
Op twee plaatsen tegelijk
©BS»
Op twee plaatsen tegelijk
Samengesteld door Bert Paasman en
Peter van Zonneveld
Ongeveer een jaar geleden stierf de grote
lieddichter Willem Wilmink (1936-2003). Hij
woonde aan de Javastraat in Enschede en
wist maar al te goed waarvoor de straatna
men van de Indische buurten in onze steden
staan. Net als zijn leeftijdgenoten leerde hij
de aardrijkskunde van Nederlands-Indië op
school, waar kaarten en platen van de Ar
chipel aan de wand hingen, en waar menig
onderwijzer of onderwijzeres Indische erva
ring had. Alle bekende eilanden, plaatsen,
rivieren en vulkanen moest een scholier
destijds kunnen opdreunen.
Voor zijn plaatsgenoot Wouter Muller,
vertolker van het moderne Indische lied,
schreef Wilmink Op twee plaatsen tegelijk over
de Indische Nederlander die in Nederland
woont, maar wiens hart evenzeer in de
Archipel ligt. Die zich afvraagt of de andere
Nederlanders nog wel iets van het vroegere
Nederlands-Indië weten, of ze wel weten
waar hun Indische straatnaam voor staat.
Al is het perspectief dat van een Indische
Nederlander, de Indo zal meteen de tekst
als totoks herkennen door de clichés die ge
bruikt worden, maar die geven de tekst een
humoristische kleur. Wouter Muller bracht
het prachtige lied uit op de cd Hier en daar.
IV **7r
Hoe zou het leven staan
daar in die kleine kampong?
Is die muziek daar nog
van gamelan en krontjong?
Zouden er nog zoveel
prinsesjes zijn op Bali?
Bestaat dat liedje nog:
Terang boelan di kali?
Misschien dat u dit
niet helemaal verstaat,
dat u niet eens de naam begrijpt
van uw eigen Timorstraat.
Mijn hart is op twee plaatsen tegelijk.
De kantjil heeft nog steeds
wel honderd loze streken
en de wajangpoppen doen
en kijken of ze breken.
In de alang-alang ligt Sarina
fijn te vrijen,
maar kassian daar komt
een tijger tussen beiden,
't Is mogelijk dat dit wat vreemd
voor u zal zijn,
dat u niet eens de naam begrijpt
van uw Buitenzorgplein.
Mijn hart is op twee plaatsen tegelijk,
vooral ook in de stilte van de nacht.
Mijn hart is in het Nederlandse koninkrijk
en in de grote Gordel van Smaragd.
In Rotterdam of Heerlen
of in Oude Pekela
zie ik de verre kust van Ambon,
Soemba, Soembawa.
En ik zie sawah's in de mist
vlak langs de Afsluitdijk.
Mijn hart is op twee plaatsen tegelijk.
Daarginder is een land
vol wonderlijk getover
en het heimwee naar dat land
dat gaat niet zo maar over.
Wij wonen mooi op stand,
maar de gedachten zwerven
in heimwee dat ons kind
en ons kleinkind nog zal erven.
Misschien dat u dit een beetje
zal ontgaan,
dat u niet eens de naam begrijpt
van uw Halmaheiralaan.
32
lil' I
