■IM
geleden worden', schrijft directeur Jan Schneider. Daarom zijn er naast de
lessen ook sportactiviteiten op het terrein van de Y.M.C.A., en worden er
dansavonden (de'hokey-pokey'was zeer populair!) en toneelvoorstellin
gen in de aula van het instituut georganiseerd. Op de vrije woensdagmid
dag gaan de leerlingen op excursie in en buiten Bangkok.'Het was stoeien,
leren, eten en drinken', zegt een voormalige leerling.
Evacuaties
Het hele onderwijs aan het Instituut Oranje ademt - hoe kan het ook
anders - de sfeer van vooroorlogse pedagogische inzichten. Schneider
telegrafeerde en schreef begin december 1945 al naar Den Haag voor
richtlijnen en informatie over toekomstige onderwijsontwikkelingen
in Nederland, maar een reactie blijft uit. 'Wij ballingen in Siam zijn
blijkbaar geheel onopgemerkt gebleven', schrijft hij enkele maanden
later bitter aan een vriend in Rotterdam.
Eind april 1946 komen de evacuaties naar Nederland en Indonesië op
gang. Leerlingen en docenten beginnen het instituut te verlaten. Eind
juni is het instituut vrijwel leeg en worden de poorten gesloten. Op de
valreep doen drie leerlingen, volledig volgens de in Batavia opgestelde
reglementen, nog hun eindexamen H.B.S. Ze slagen alle drie.
In Nederland legt in juni 1946 een voormalige leerling van het Instituut
haar in Bangkok verkregen verklaring en rapport voor aan de directeur
van een school in Den Haag.
'Oh, Bangkok, Instituut Oranje', is zijn reactie,'stuur deze papieren maar
naar het ministerie van onderwijs en je krijgt een nooddiploma.'
Het zegt iets over de kwaliteit van het onderwijs en over de naam die
dit unieke instituut in zo'n korte tijd ook in Nederland had verworven.
Voor het hoofdgebouw van het Instituut Oranje, Bangkok, maart
1946. Enkele personen op de foto konden (met enige zekerheid)
worden thuisgebracht. Dit zijn:
ie rij, zittend op de grond: Ferry van der Ceest (ge van links),
Paul den Hoed (uiterst rechts).
2e rij, zittend op stoelen: G. den Hoed, docent Biologie, Handteke
nen en Stenografie (ze van links), J.A. Abbas, docent Engels
(ge van links), J. Schneider, Directeur Instituut Oranje, docent
Duits (ge van links), D.W. Wittermans, docent Engels (8e van
links), J.A.M. Broeckx, docent Wiskunde (ge van rechts), C.F.
Führeng?, docent Wiskunde, (2e van rechts),
ge rij, staand: M.C.D. Kuilman, docent Latijn en Grieks, hoofd
jongensinternaat (uiterst rechts), W. Volkert (2e van rechts),
Tony den Hoed? (ge van rechts), Corrie Lieneman (10de van
rechts).
4e rij, staand: Rudolph van Haga (ge van links), Jan Waldman
(4e van rechts).
ge rij, staand op het bordes: JJ. Huussen, hoofd van het meisjesin
ternaat (met bril en witte blouse).
Wie herkent zichzelf of anderen op de foto? Wie heeft herinnerin
gen aan en/of foto's van het Instituut Oranje? Reacties graag naar
Liesbeth Dolk, Beekforel 1,2gi8 MA Leiden, e-mail:ldolk@xs4all.nl
november 2004 19
