'Mijn vader was een zeer getalenteerd man. Een nationale bekendheid:
vliegenier, aanvoerder van het Nederlands voetbalelftal in Nederland,
tenniskampioen op Java. Hij was voor mij als meisje mijn eerste liefde;
hij kon alles, hij was open, humoristisch en heel intelligent. Door een
vreselijk ongeval moest hij later met vervroegd pensioen en terug naar
Nederland. Probeer altijd beter te doen dan je denkt datje kunt, leerde
hij me.'
Later laat Mascha me in een bijkamertje het statige, vergeelde portret
zien van een knappe man met duidelijk Indische trekken.'Ik heb altijd
gedacht dat het Indische lichaam flexibeler is dan het Nederlandse,'
zegt ze. 'Mijn vader zei altijd dat ik een Indisch lichaam had.'
Rouwperiode
De romantisch ogende glittercarrière van een prima ballerina kent
ook schaduwkanten. Mascha noemt haar continue pogingen om een
balans te vinden tussen carrière opbouwen, moederschap en echtge
note zijn. Haar eerste partners leken zich van haar af te keren zodra het
goed ging met haar dansersloopbaan.
De onverwachte dood in 1972 van haar enige dochter, Mariëlle, op 26-
jarige leeftijd, is voor haar een onuitwisbaar drama dat gevolgd wordt
door de dood van Sam's middelste en jongste zoon enkele jaren later. Ik
ben onder de indruk van hoe beiden over dit vreselijke gebeuren spre
ken. Vanuit een spiritueel besef buigen ze deze onomkeerbare feiten in
een positieve richting. Na een jarenlange rouwperiode om hun verlies
een plaats te kunnen geven, besloot Mascha om jonge mensen iets
mee te geven van haar kennis, ervaring en bezieling voor de dans. In
1979 richtte zij de Mascha Stom Centre for the Dance op in Niagara on-
the-Lake in Canada. Als voormalig gevierd prima ballerina startte ze op
53-jarige leeftijd een groots educatief dansproject; een dansopleiding
en een dansopleiding plus gezelschap in St. Catharines. Het blijkt een
succesvolle onderneming te zijn.
Mascha Stom-dag
Vanuit de sofa bekijken we samen de video van haar beëdiging tot
Woman of Excellence van de Canadese stad St. Catharines voor haar
verdienstelijke inspanningen voor het lokale dansonderwijs en de
oprichting van een dansgezelschap.'l'm quite overwhelmed with this
honour that the city of St. Catharines has bestowed upon me. Since I'm
a better dancer than a speaker, as you've noticed, I'd like to express my
gratitude through a reverence', hoor ik haar met een geëmotioneerde
stem op de band zeggen. Sinds 1993 is 8 november de officiële Mascha
Stom-dag in St. Catharines.
Sam en Mascha hebben veel te vertellen. Ze hebben ook veel beleefd.
Ik kan onmogelijk alles opschrijven. Ik word de keuken in geleid om de
Indische kruiden te zien die Mascha voor de maaltijden gebruikt. Ze
vertrouwt me toe dat ze nog altijd met een goeling slaapt.
Ze houdt m'n handen vast en danst met me. Als ik haar vraag of ze het
dansen als beroep niet meer mist, zegt ze fluisterend:'Ik dans altijd,
het hoeft toch niet altijd op het toneel?'
Mascha Stom, prima ballerina
door Yoka van Brummelen
Koya Arts (paperback)
ISBN 90 6403 650 o
Prijs 15,00
Gerard Mosterd is choreograaf, docent en publicist. Zijn conceptuele, eigentijdse
dansvoorstellingen, gemaakt vanuit een Nederlands-Indische achtergrond zijn
jaarlijks te zien in vlakke vloertheaters en op de Pasar Malam Besar. De afgelo
pen jaren toert hij hiermee door grote theaters op Java en Bali in combinatie
met series workshops aan de staats dansvakopleidingen van Indonesië, Singa
pore en Maleisië. Afgelopen zomer speelde zijn laatste Nederlandse voorstelling
op het Indonesian Dance Festival in Jakarta en ging zijn eerste voorstelling voor
twaalf Indonesische dansers, Kebon, in het Jakarta Budaya Festival in première.
Gerard is actief, geselecteerd lid van the International Council for the Dance
(CID) van de UNESCO.
februari 2005 49
