Meditations from Florida Ting Ting
Watzeggu?
WIE WAT WAAR WANNEER
REÜNIE
Onlangs was er op tv een programma
getiteld Do you speak AmericanHet
ging hier om Amerikaans-Engels,
gesproken met verschillende accenten
uit verschillende delen van de Verenigde
Staten. Maar ik kon het gemakkelijk
in verband brengen met het Hollands
gesproken in Holland en het Hollands
toen in Indië. Een ingewijde spreekt de
taal vlot, compleet met woorden geleend
van andere talen die, als je ze vaak genoeg
gebruikt, deel gaan uitmaken van je eigen
taal. Najaren in Amerika zijn er heel
wat nieuwe Hollandse gezegden,
waarvan ik naar de beteke
nis moet gissen. Net als toen
we lang geleden in Holland
onbekende uitdrukkingen
hoorden, zeggen we nu nog
'watzeggu?', of het nou de
Hollandse of Amerikaanse taal
betreft.
We zaten hier nog niet zo lang toen we
besloten om Wally's neef op te zoeken
die in Virginia woonde. Wij woonden in
New York, in het noorden, de neef in het
zuiden. In Virginia vroegen we een politie
man naar de weg. 'Well,' zei de man met
een lijzig zuidelijk accent, 'doorgaan en
bij het stoplicht you go right left.1 Wij naar
het stoplicht en wat zei de man ook weer?
Rechts en dan links. Dat deden we en
verdwaalden nog meer. Toen we eindelijk
bij de neef arriveerden en het verhaal van
de politieman deden, legde hij lachende
uit dat het woordje right zo terloops werd
gebruikt. Hij had dus gezegd: 'Doorgaan
maar dan linksaf bij het verkeerslicht'.
Dat was een lesje in Amerikaans-Engels.
Velen kennen Engels uit een boek. Uiter
aard is dat heel anders dan de gesproken
taal in het land zelf. Het Amerikaans-
Engels is een dynamische taal verrijkt
door talen van etnische groepen, be
roepsgroepen, oude en jonge mensen die
allemaal zo hun eigen taaltje bezitten die
dan in de algemene spreektaal worden
opgenomen. Dat maakt het nog eens zo
moeilijk voor een kersverse immigrant.
Mijn broer Charles was lasser van beroep.
Nauwelijks gearriveerd in het land van
melk en honing, solliciteerde hij naar
een baan bij een vliegtuigmaatschappij.
Hij zat, gewapend met een woordenboek,
in de wachtkamer met enige anderen de
onvermijdelijke formulieren in te vullen.
Ondanks druk gebruik van het woorden
boek kon hij op een gegeven moment
niet verder. De secretaresse die de boel
een poosje had aangezien, vroeg of hij
Duits verstond. 'Dat wel', zei Charles, en
met haar hulp werd de rest ingevuld en
ingeleverd. Na wat wachten kwam er een
jongeman het kantoor binnen en vroeg
naar 'the man with the language barrierNie
mand reageerde. Charles allerminst,
totdat het heerschap vroeg:
'Who is CharlyT Als door een
bij gestoken sprong Charles
op. Er werd hem gezegd dat
ze wisten dat hij de taal nog
niet goed machtig was. Kon
hij daarom demonstreren wat
hij van lassen afwist? Hij werd
aangenomen en is onlangs na vele ja
ren werken voor een vliegtuigmaatschap
pij met pensioen gegaan. Hij leerde er veel
waar het zijn vak, maar ook waar het zijn
Engels betrof. Hij spreekt het nu bijna
zonder accent. Wel hoor ik wat van een
Indisch accent wanneer ik hem opbel en
hij op zijn antwoordmachine zegt: 'Leave
your numberr.' Met de Indische r. Als er
meer van die Indische 'r's voorkomen in
dit land, wel, dan is dat onze bijdrage tot
de verrijking van het Amerikaans-Engels
zullen we maar zeggen.
Toen nichtje Jill voor het eerst naar school
ging op Long Island, New York, zei ze
thuiskomend met een pijnlijk oog: 'Moi oi
hujts', zuiver Brooklyns voor 'my eye hurts'.
Ze had een kind uit Brooklyn, New York,
horen praten! Jill werd thuis uitgelegd dat
dat geen standaard Engels was, maar ze
wist nu ook dat er mensen waren die de
zelfde taal spraken als zij, alleen een beetje
anders. Maar onze neiging om te zeggen
'watzeggu?' blijft, zo lang als de talen die
we dagelijks spreken blijven groeien.
Juul Lentze groeide als kind op in Malang. In
1957 emigreerde ze naar de Verenigde Staten.
Elke maand schrijft Juul Lentze in Moesson over
haar belevenissen in haar woonplaats Ocala,
Fiona en over toenfroeher.
GEZOCHT: a. Info over Jantje?, die met oma A.A.
Westerkamp in B-kamp Soerabaja 1947/'48 verbleef.
Wie kent Jantje, geb. '39/'41? Ouders? Wie herkent zich
zelf? Ook info over Corrie Westerkamp (*1884 Batava,
t Den Haag 1948?). En id. A.A. Westerkamp
(de Hoog), b. Boek Westerkamp-Ned. Indië gelezen?
(auteur E. Thörig). Info aan E. Thörig, Schepenlaan 15,
9301 CB Roden, tel. 050-501 80 04.
CONTACT GEZOCHT met Paul Percy Meijer,
geb. 5-2-1928. Trudy v. Liebenstein, tel. 0519 - 29 22 18.
WIE HELPT? Ik zoek mijn Indo vader Fred(die) Harry
Wessels, geb. 15-11-38 in Palembang, Java, nu dus
67 jaar. Laatst bekende adressen: Charles Cocherethof
11,3031 ND Rotterdam, tel. 010-412 90 74 (1993)
en Peppelweg?, wijk Schiebroek, tel. 010 -417 9111.
Of zijn broer Joost Wessels, geb. 1940/1941, laatst
bekende woonplaats: Rotterdam. Of zijn 2de broer Frans
Wessels, adres onbekend. Graag zou ik in ieder geval
een foto hebben. Reacties aan: Arno Hillebrand,
Conradstraat 2,2332 VN Leiden, tel. 071 -532 23 10,
e-mail: arnoeneveline@casema.nl
TONY ZOEKT, Magda en Frida Simonse, dochters van
Jacob Simonse uit Palembang. Reacties s.v.p.
tel. 010-462 3612.
GEZOCHT: BOORD-/SCHEEPSGELD. Ik verzamel
papieren boord-/scheepsgeld gebruikt a.b. van Troe
pentransport-, Cruise- en Immigratieschepen. Wie heeft
een dergelijk biljet (bij het foto-/reisverslag) en wil het
verkopen/ruilen? Voor een net biljet betaal ik 25,- p.
stuk. Contact s.v.p. via e-mail nma.wolbeek@quicknet.nl
of tel. 072 -571 08 65.
VEDO (Ver. Oud-leerlingen Chr. Lyceum Bandoeng) houdt
op zaterdag 2 april 2005 de twee-jaarlijkse grote reünie
in motel De Reehorst in Ede. Aanvang: 12.00 uur. U wordl
met koffie/thee en spekkoek ontvangen. Nadere informatie bij:
Tineke Holleman (035 - 693 06 50); e-mail: Lbangert@tele2.
nl; Rob Westbroek (033 - 4941419) en Walter Burger
(070 - 323 56 51e-mail: wenmburger@hetnet.nl
Alle oud-leerlingen van het voormalig Christelijk Lyceum in
Bandoeng zijn van harte welkom!
De STANVAC-reünie wordt gehouden op 16 april 2005
in Zalencentrum 'De Brug' te Reeuwijk. Aanvang 11.00
uur. Nadere informatie bij: Ilse Neys-van Ligten,
070 - 517 87 82 of Netty v.d. Tuin-Bolt, 0172 - 43 28 53.
28 moesson
