Tempo Doeloe foto
Ma Mio
4
Pasar Malam Zoetermeer
Het portretje van Ma Mio uit de
portefeuille van Jan Gout
U WILT NAAR INDONESIË
Door Jan Gout
Ma Mio werd van onschatbare waarde
voor mij, toen mijn moeder na een
kortstondig ziekbed op 54-jarige leeftijd
overleed. Mijn jongere zuster Gerda en ik
waren toen 6 en 8 jaar oud. Een levens
fase, waarin moederlijke zorg onontbeer
lijk is. Dat mijn moeder haar einde voelde
naderen, bleek uit het feit dat zij Ma Mio
smeekte goed voor haar twee jongste
kinderen te zorgen.
Ma Mio was een pur sang Javaanse vrouw
uit Midden-Java. In haar jeugdjaren was zij
danseres en daar verdiende ze haar geld
mee. Toen mijn ouders de eerste kinderen
kregen en mijn vader uit hoofde van zijn
beroep - hij was planter in de suiker - wei
nig thuis was, groeide de behoefte aan een
huishoude-lijke hulp. Hun oog viel toen op
de Javaanse vrouw Nga Inten. Waarom zij
later Ma Mio genoemd werd, weet ik niet.
liefde
Toen ik Ma Mio bewust leerde kennen, had
zij al een vergevorderde leeftijd en was zij
tandeloos. Dat neemt niet weg, dat zij de
smeekbede van mijn moeder voor de volle
honderd procent heeft waargemaakt. Dag
en nacht stond zij naast ons en bij ziekte
week zij niet van je zijde. Zij straalde een
rust en liefde uit, die zich nauwelijks laat
verwoorden. Zo kon zij haar liefde ook
non-verbaal op je overbrengen met haar
stralende ogen en haar blik. Hoewel wij de
Javaanse taal toen nog niet goed mach
tig waren en zij geen woord Nederlands
sprak, is er nooit een probleem geweest in
haar liefderijke communicatie met ons.
Eigenbelang was haar volkomen onbekend.
Nauwlettend hield ze ons in de gaten,
altijd met goede en eerlijke bedoelingen.
Haar aanwezigheid stelde ons volkomen op
ons gemak.
Bersiap
Maar niet lang na mijn moeders dood in
1937, besloot mijn vader ons uit te beste
den aan mijn oudere broer Anton. Toen de
oorlog in Indië uitbrak (1942) keerden wij
weer teruggekeerd naar ons ouderlijk huis.
Bij mijn vader thuis nam Ma Mio de volle-
dige zorg voor haar twee jongste kinderen
weer op zich. De Japanse bezettingsjaren
waren heel moeilijk voor ons en de bersiap-
tijd was een dramatische apotheose van de
oorlog. Ik herinner mij een voorval, toen
wij met mijn vader en broers en zusters
in de voorgalerij zaten, toen heethoofdige
Indonesiërs met bamboespiezen ons huis
bestormden. Ogenblikkelijk trad Ma Mio
in een vechthouding naar voren en in rap
Javaans zei ze: 'Donder op, dit is mijn huis
en dit zijn mijn kinderen.' De Indonesiërs
dropen af.
Afscheid
Toen brak de periode aan waarin wij
Indonesië moesten verlaten. Mijn vader en
drie broers vertrokken naar Nieuw-Guinea.
Mijn oudste broer vertrok naar Nederland
en Gerda was inmiddels getrouwd en zat
ook al in Nederland. Mijn zuster Hermien
en haar gezin. Ma Mio en ik bleven achter.
Op instigatie van mijn broer Anton tekende
ik bij de Koninklijke Marine, om Indonesië
eventueel snel te kunnen verlaten. Ma Mio
trok in bij Hermien en voor mij brak er
een onvoorstelbaar tragisch moment aan,
toen ik van Ma Mio afscheid moest nemen.
'Let goed op jezelf, mijn kind' waren haar
laatste woorden en haar gezicht heeft zich
diep in mijn geheugen gegrift.
Dankbaar
Eens zei Ma Mio: 'Als mijn twee jongste
kinderen getrouwd zijn, ga ik terug naai
de hemel.' Kort na mijn huwelijksdatum
(5 maart 1954) bereikte mij tot mijn
ontsteltenis het bericht, dat Ma Mio was
overleden. Haar leeftijd hebben wij nooit
kunnen bepalen, maar volgens schattin
gen zou zij ongeveer 100 jaar geworden
zijn.
Over de episode, dat zij bij Hermien was
ingetrokken, kan ik geen bijzonderheden
geven. Het is voor mij een duistere ge
schiedenis gebleven, waar ik geen vrede
mee had. Door bemiddeling van mijn
neef Henry heb ik op een dag een helder
ziende vrouw geconsulteerd in de hoop,
dat zij wat meer te weten kon komen aan
de hand van Ma Mio's foto. Dit waren
haar woorden: 'Als deze vrouw nu nog
geleefd had, zou zij een heilige zijn. Zij is
om het leven gekomen door een auto
ongeluk; zij is aangereden.'
'Eens zal je doodgaan, niet omdat je
sterft, maar omdat je leeft', zei de filo
soof Seneca. En dat doet Ma Mio bij mij,
omdat ik haar aanwezigheid duidelijk
voel. Haar foto draag ik altijd bij mij in
mijn portefeuille en als ik problemen
heb, roep ik haar aan. Bij mij zal je voor
eeuwig blijven voortleven, lieve Ma Mio
en ik zal dankbaar blijven voor alles wat
je voor ons gedaan hebt.
zat. 9 april 13.00-23.00 uur en
zo. 10 april 12.00-21.00 uur in de
IJshockeyhal v.d. PWA/SilverDome,
v. d. Hagenstraat 20, ZOETERMEER
Entree: kind 1,-, 65 3,50 en
volwassen 5,-. Info: RaGin
06-51827237 0180 - 31 84 00.
voor:
1 JAAR, LANGER OF VOORGOED?
Dat kan met het OUDERENVISUM
(kost 630,-). Wij zorgen dat u het
visum krijgt. Voor nadere informatie;
e-mail: info@bali-expat-business.com
fax. 0361-261412 t.a.v. Willy Roemersma
Pt. Bali Ide, Jl. Tukad Bilok no. 100,
Denpasar, Bali, Indonesië
30 moesson
