Torso van
een negerin
uit de kunst
Aan het begin van de twintigste eeuw lieten
moderne Europese beeldhouwers zich door de
'primitieve'Afrikaanse kunst inspireren.
Zo ook de maker van deze torso van een negerin,
Koos van Vlijmen.
door Frans Leidelmeijer
Frans Leidelmeijer
bespreekt iedere maand een kunst
object dat ontstaan is uit Europese en
Indische kruisbestuiving.
O
u
Een torso is een fragment van de menselijke
figuur in hout of steen. Het woord torso
stamt uit de Italiaanse Renaissance, een
stijlperiode uit de vijftiende eeuw. In die tijd
was er grote belangstelling voor de kunst van
de oudheid. De marmeren beelden uit die tijd
bestonden vaak uit brokstukken.Torso bete
kent stam of stronk; een boom zonder takken
of wortels. Een lichaam zonder hoofd, armen
en benen. De afgebeelde torso is een variant
omdat er een hoofd op zit. De beroemde
Franse beeldhouwer Rodin was de eerste, die
in de negentiende eeuw een torso maakte.
Dit voorbeeld zou door vele beeldhouwers
gevolgd worden.
Aan het begin van de twintigste eeuw heb
ben veel moderne Europese beeldhouwers en
schilders zich door de'primitieve' Afrikaanse
beeldhouwkunst laten inspireren. In Neder
land hebben de beeldhouwers John Radecker
en Hendrik Chabot zich onder andere door de
Afrikaanse negerplastiek laten inspireren.
De beeldhouwer van de afgebeelde torso van
een negerin is de Rotterdammer Koos van
Vlijmen (1909-1989) die zich in zijn vroege
werk door zijn stadgenoot Chabot heeft laten
inspireren. Van Vlijmen volgde de avondop
leiding aan de Rotterdamse Academie voor
Beeldende Kunsten, terwijl hij overdag in
het atelier van zijn vader werkte. Zijn vader
maakte gipsen heiligenbeelden die hij dan
weer beschilderde.
In zijn vroege werk liet Van Vlijmen zich
leiden door de primitieve culturen die hij in
het Museum voor Land- en Volkenkunde in
Rotterdam z^g. Hij bezocht het museum in
zijn woonplaats vaak. Dit beeld dat aan het
eind van de jaren dertig werd gemaakt, lijkt
daar een voorbeeld van te zijn. Het lang
gerekte gezicht van de vrouw heeft negroïde
trekken. Opvallend aan de torso is het smalle
bovenlijf dat overgaat in weelderig gevormde
heupen, dijen en billen. De glanzende, zwarte
huid van de Afrikaanse is in dit beeld goed
weergegeven.
aprali2in>05 115
