ft»
Een royaal gebaar
Op 20 juni, Wereld Vluchtelingendag, bood Marion Bloem
het boek Een royaal gebaar aan koningin Beatrix aan. Met
Een royaal gebaar wil Marion Bloem de koningin vragen om
het lot van de duizenden asielzoekers die door de nieuwe
vreemdelingenwet in een uitzichtloze situatie zijn gekomen
te bepleiten bij de regering. Duizenden mensen die naar
Nederland zijn gekomen onder de oude vreemdelingenwet en
hier asiel aanvroegen, vallen tussen wal en schip en dreigen
nu te worden uitgewezen. In een open brief aan de konin
gin roept Marion Bloem op deze vluchtelingen alsnog een
verblijfsvergunning te geven. Meer dan 200.000 bekende
en minder bekende Nederlanders hebben de brief inmiddels
ondertekend.
Meer informatie: www.eenroyaalgebaar.nl.
Venus direct aan de werkelijkheid. Marion Bloem:'Ik had heel sterk de
behoefte om vanuit verschillende perspectieven te werken, ik wilde
veel meer een boek schrijven over "de vrouw en al haar kanten", over
het begrip "migrantenvrouwen" die onderling zeer verschillend zijn. In
het boek stikt het van de migranten die allemaal hun eigen achter
grond met zich meedragen. Wat ik wil benadrukken is dat er geen
vastomlijnd beeld en gedrag van 'de migrant' is. Ik heb bewust al die
verschillende vormen van leven en overleven samengebracht. De hui
dige discussie in Nederland concentreert zich momenteel sterk op het
begrip "behoud van identiteit", maar ik vind dat een overdreven begrip.
Kom zeg, we komen allemaal overal vandaan, wat is dan het "be
houd van de Nederlandse identiteit"? Leg het me maar uit hoe die is
samengesteld. En waarom moet iedereen zich daar aan conformeren?'
Ze veert op uit haar stoel.'Het is bizar dat er in de huidige discussies
niet gerept wordt over de integratie van de Indische Nederlanders en
Molukkers die in de vijftiger jaren heeft plaatsgevonden en onderling
op verschillende wijze verlopen is. Tot mijn teleurstelling heeft men
in Nederland in al die jaren niets geleerd van die eerste periode van
integratie. Het is een stukje pijnlijke geschiedenis, omdat het alles te
maken heeft met de koloniale geschiedenis van Nederland. Wat je
moet weten is dat het Indo-Europese ras ontstaan is door vermen
ging tussen de Nederlandse en de inheemse bevolking, wat eigenlijk
"not done" was. Er was schaamte over de donkere huidskleur van veel
nazaten uit deze verbintenissen, naast een enorme schijnheiligheid. De
Nederlandse samenleving schaamde zich voor de donkere kinderen die
uit deze verbintenissen voortkwamen. Er werd in de periode van "repa
triëring" vanaf begin jaren vijftig van de vorige eeuw gedaan alsof het
om allemaal blanke Nederlanders ging, maar er zaten heel wat donke
re mensen tussen al die driehonderdduizend repatrianten die wanneer
er een tv- of fotocamera aanwezig was bij hun aankomst, snel naar
achteren werden geschoven. Het waren dus wel degelijk migranten
die hun eigen land en cultuur noodgedwongen hadden achtergelaten,
maar die tegelijkertijd koningsgezinde mensen waren die gevochten
hebben voor de Nederlandse vlag. Bij aankomst in Nederland zijn ze
naar gehuchten als bijvoorbeeld Midlum in Friesland overgebracht
waar ze op de poepdoos moesten, ik bedoel, ze hadden geen idee waar
ze terecht waren gekomen!' Korte zucht.'Het is toch triest dat Neder
land van die periode helemaal niets heeft opgestoken. In plaats daar
van wordt er alleen maar in
tegenstellingen gedacht en
geroepen dat "identiteit moet
worden behouden". Hallo, identiteit
is per definitie dynamisch en ontwikkelt
zich steeds. Identiteit is geen statisch gegeven. De dood is statisch. Wat
ik aan het huidige debat wil toevoegen is "Geef mensen de erkenning
dat ze mens zijn en zorg dat ze zich zelf in de media herkennen", daar
gaat het juist om.'
Zelfweet ze als geen ander wat het begrip "stereotypering" inhoudt.
Sinds het verschijnen van het succesvolle boek Ceen Gewoon Indisch
Meisje wordt ze steevast geportretteerd als "de Indische schrijfster" en
"de exotische verschijning". Ze schatert wanneer het onderwerp ter
sprake komt.
'Kennelijk werkt het zo: het is makkelijk en ook veilig om me een
bepaald etiket op te plakken. Moetje nagaan, ik ben over een maand
53 en word nog steeds regelmatig voorgesteld als "dat geen gewone
Indische meisje", nou ja, misschien moet ik me wel gevleid voelen.' De
typering lijkt voor de hand, omdat ze er nog steeds ravissant uitziet.
Niet iedere 52-jarige vrouw kan zich kniehoge laarzen en een trendy
minirokje veroorloven. Ze is een bekende en bewonderde verschijning
en dat terwijl ze rond haar vijfentwintigste er de voorkeur aan gaf om
anoniem te publiceren.'Na mijn studie psychologie, na een periode
dat ik lesmateriaal voorTurkse en Marokkaanse kinderen had geschre
ven die zichzelf totaal niet herkenden in de Nederlandse lesboeken,
maakte ik ook korte kinderfilms voor televisie. Niemand wist dat een
Indische vrouw ze gemaakt had. Ik weigerde bij interviews over mijn
films op de foto te gaan, want ik wilde dat mijn werk op de inhoud
werd beoordeeld. En zodra ik op het schoolplein kwam met mijn
jeugdboeken waren de reacties opeens geheel anders omdat ze aan
mijn uiterlijk zagen dat ik niet Nederlands ben. Kinderen zeggen alles
en in mijn geval was 't dat ze nooit iemand zoals ik hadden verwacht
maar veel eerder een "grote vrouw met rood haar en sproeten" of een
"oudere, grijze mevrouw".'
Het was haar echtgenoot Ivan Wolffers die haar er van overtuigde om
over haar Indische achtergrond te schrijven.'Hij spoorde me steeds aan
om dat te doen, terwijl ik er heel huiverig voor was. Het voelde alsof ik
terug moest naar een terrein waar ik me juist bevrijd van voelde, want
op de lagere school ging er steevast een rode streep door mijn opstel
wanneer ik mijn familie sprekend opvoerde die een mengeling van Ne
derlands en petjoh sprak. Ik wist al heel jong dat dat Indische element
me alleen maar problemen gaf, maar ik ben Ivan eeuwig dankbaar dat
hij me geholpen heeft om die angst te overwinnen.'
De V van Venus
Door Marion Bloem
Arbeiderspers: 493 pag. (gebonden)
ISBN 9029504587
Prijs: 21,95
H
moesson
