1976
IS
1957
September 2005. Inmiddels is Moes
son zijn 50ste jaargang ingegaan.
50 jaar lang het grootste Indische
maandblad, zonder overheidssteun.
Dankzij u. Een terugblik op een halve
eeuw Indische geschiedenis. In 1956
begon het allemaal met Onze Brug.
In 1958 doopte Tjalie Robinson het
blaadje om tot Tong Tong, dat vervol
gens in 1978 doorging als Moesson
met Lilian Ducelle aan het roer.
DOOR MARJOLEIN VAN ASDONCK
50 jaar Moesson
"Je moet Opa op z'n nuchtere maag geen
vragen stellen over zijn backpay!"
De kwestie van de backpay (om
kort te gaan: niet door de Neder
landse regering uitbetaalde soldij
en ambtenarensalarissen van
tijdens de Japanse bezettingsjaren)
houdt in de jaren zeventig natuur
lijk ook Moesson en zijn abonnees
bezig. Jack Poirrié tekende deze
cartoon over de backpay. Helaas
nog altijd niet gedateerd.
2e JAARGANG, NOVEMBER 1957
Prl|
Kwnrtaalabonncm
Jaarabonnement
Gironummer 6685
Prankllnitraat 106 Deo Hug
Administratie W E Samson, v. Swieteosir 76-78
Deo Hoog
Telefoon Redactie 63.77.86
Uitgave van de Stichting „Onze Brug''
HiiKinuandciiiks bind van en voor Node lander*
Jer de Tropensou geleefd hebben
Onder Redactie van A. de Grave-Terwogt
en Tjalie Robinson
GOUD, KOri'IE EN SUIKER
De hoofdredacteur van het AuatralUchc geïl
lustreerde maandblad ..Pacific Islands Monthly
R. W. Robson, noemt In een artikel nnnr aanleiding
van Zijn bezoek aan het Australische deel v.vi dit
eiland. K.ilnnntu ..Nieuw Guinee s nieuw en
mecitbclovende stad". De plea'- l.gt op een hoogte
van ongeveer 2 000 meter boi en de zeespiegel op
de Riiniu Markham wuter*cliciding, midden tussen
lieflijk-uitziende. groene heuvels.
Wanneer de weg van Lae naar Goroku volgend
i ir I» voltooid hetgeen oan. de constructie met
:ich brengt vnn twee kleine en twee grote brug
gen - tal Kainnntu de voornaamste stad worden
van de Hooglanden Het ligt een goede 60 km van
Goroku vandnnn.
Kulnantu gebouwd op goud en kof!1 hr wonen
op her ogenblik 120 Europeanen en hun aantal
groeit met de maand Het aantrekkelijke stadje ligt
t,p een helling, parallel min de oomlsbnre alt
st. lp
D. goudvelden" v m Kainnntu worden bewerkt
door inheemse goudïoekers. enig In Nieuw Guinea.
Ongeveer 25 tot .30 Jonr geleden vonden Europese
i ,iu.hoekers et reed* goud innor niet van zodanige
omvang om zich erover op te winden.
Toen Robson kortgeleden In Kolnantu wa*. zag
een rl) Papoea In het portaal vim het kantoor
voor het Mijnwezen staan voor een tafel, w.uirop
behalve vele honderden Australische ponden, ook
talrijke blikjes en flessen waren ..uitgestald De:.-
laatste bergplaatsen bevatten bl|na zuiver alluviaal
goud. Het was betullngsdag voor de sutotochtone
goudzoekers.
Vnn I |ull 1956 tot I |ull vnn dit Jaar heelt het
kantoor voor het Ml|nwezen een totaal bedrag van
230.000 gulden aan Papoea zoekers uitbetaald. De
gemiddelde uitbetaling per ntoond ligt nu ongeveer
tussen 12 en 15.000 gulden. De Papoea krijgen
bl|iui I 160.per ons. plus I 15.— subsidie Zl|
betalen geen mijneigenaars-belasting ol heffing
voor royalties. Europese goudzoekers moeten deze
heffingen echter wel betalen. Een Papoea heeft
wel eens een bedrag van f 25.640.— op een uit-
betullngsdag ontvangen.
Het goud wordt door 50 tot 60 Papoea gewon
nen. Het Australische gouvernement Is doende hen
aan to sporen de verkregen rijkdommen op een
bank te zetten, maar het gaat long:nam. :o ver
volgt Robson zl|n artikel Het is bet oude pro
blcrm om nieuwe behoeften tc scheppen voor pri-
mltlcve mensen, die tot zekere welstand zijn ge
komen In dit geval wordt het geld omgezet In
horloges, fietsen en Juwelen, zoals ringen. De
autochtoon die het grote bedrog van bl|na 25.000
gulden kreeg, bestelde een motorfiets.
Geen fortuin.
Het goud In de valleien ligt In een straal van 60
km rond Kainnntu en hoe langer hoe meer Euro
pennen hebben zich nu op het zoeken geworpen
naar dit kostbare metaal. Er schijnt heel wat goud
in de valleien te zl|n. zo merkt Robson op. inaar
tot dusver hebben de zoekers het nog niet zo dik
bezaaid gevonden, dat zl) er hun fortuin mee
maakten.
Er Is een vr!| aanzienll|ke Inheemse bevolking In
deze streek, waarom er weinig landbouwland be
schikbaar is. Maar hier en danr zijn kolfleplanta-
Zu sit een tnvoadla kolonlttenpezin bijeen in Kfanokwori Zonder ziekenfond, of Drce,pensioen.
.-onder s/<iger groenteman of drogist om de hoek Zonder Merlezekerheden en oedpheden van
ons leren in Holland Waf een moeilijk bestaan' Kunt LI :,cli indenken, dat er de,ondank, genoey
mensen In Holland zijn die hier direct mee nullen ruilen(foto Manokioari)
verrezen, die een hoogwaardig produkt afle- |\f|l NV II» j»Jlt li id"I*. Cailt'SlU
In de vallei naast die van Kainnntu. bij Kolaplt.
vond Robson een tweede verrassing rl|staanplan
tingen. Een Luthcrlaanse zendeling in deze vallei
vertelde, dat de Papoea's surplus-land nan anderen
verkochten, van welker opbrengst zl) tractoren en
andere materiaal aankochten en zodoende rijst
velden konden aanleggen. Zij verwachten een op
brengst van ongeveer 500 zakken rl|it van hun
eerste gemechaniseerde oogst. Intussen hebben de
Papoea's ook reeds een ri|stpel machine besteld
Zend s.v.p.
i Hr/Mevr Me|.
SCHRIKKELDANS.
In dit nummer zl|n ol veel meer ingezon
den nukken dan in de vorige nummers. En
hei doet ons plezier dat alweer (herinnert
U zich ons loflied op de Indische huis
vrouw?) de dames xljn voorgegaan. We wil
len dit nummer dus beschouwen als een
schrikkeldans op ons schrljvcrsleesti de da
mes nodigen de heren uit om ook mee te
doen. A|o, moppentappers, jagers, vissers,
koffie boer kampioenen, spookhldsbe lockers,
tast rond In Uw geheugen, pak de peo op
en schrijf!
Geef met Sinterklaas aan Uw beste vriend (in) ab
geschenk een abonnement op ..Onze Brug W ij
zorgen voor de ontvangst van dit endeau op pre
cies 5 December n.s.. passend verpakt!
Knip 1 v.p. het onderstaand,- uit en verzend het
gefrankeerd aan ..Onze Brug".
Den Haag. Wij doen de r
Franklinstraat 106.
een Jaarabonnement .Onze Brug" ad f 6.— per Jaar.
Ingang I December I957. Vermeld daarbl| mijn
Gaarne doen ontvangen precies op 5 December
n.s Postwissel ad f6.— giro op uw no. 6685
heden verzonden.
Tjalie Robinson kwam met Onze Brug in aanra
king doordat hij een voordracht verzorgde op een
door Onze Brug georganiseerde Bonte Indische
Avond, op 13 mei 1957.Tjalie las daar enkele van
zijn toen al legendarische Piekerans van een
straatslijper voor. Het eerste nummer na deze
Bonte Indische Avond wordt Onze Brug al groten
deels door Tjalie volgeschreven. Veranderingen
van Tjalie's hand zijn al ingezet, zoals de cover
foto. Het is een foto van een kolonistengezin,
want voor Tjalie waren mensen het belangrijkst.
Ook het bijschrift is van zijn hand:
'Zo zit een eenvoudig kolonistengezin bijeen in
Manokwari. Zonder ziekenfonds of Dreespensioen,
zonder slager, groenteman of drogist om de boek.
Zonder allerlei zekerheden en veiligheden van ons
leven in Holland. Wat een moeilijk bestaan! Kunt u
zich indenken, dat er desondanks genoeg mensen
in Holland zijn die hier direct mee willen ruilen?!'
ledereen die bekend is met Tjalie's stukken uit Tong
Tong weet dat dit een van zijn stokpaardjes was; de
tegenstelling tussen de Indische samenleving zo
als hij die koesterde,en de avontuurloze Hollandse
samenleving, waar iedereen sufgesubsidieerd en
ingekakt is door de sociale voorzieningen.
34
