TOKO SEMARANG
Wanneer de man van huis is...
7 9J4~ Amsterdam
Nieuw programma voor
Ratelband
7988 - Oost-Berlijn
Tussen 1602 en 1795 vertrokken vele mannen met de
schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie
naar de Oost. Bij vertrek lieten zij vaak een vrouw en
soms ook kinderen achter. Het boek 'Bij uijtlandigheijt
van haar man'vertelt het verhaal van deze echtge
notes en hoe zij het hoofd boven water wisten te
houden. Emotioneel gezien was het voor de vrouwen
natuurlijk zwaar dat hun mannen soms jarenlang van
huis waren. Maar financieel gezien zorgde de VOC er
wel voor dat deze vrouwen niet aan hun lot werden
overgelaten: zij werden opgevangen door een netwerk
van regels dat ervoor zorgde dat het gezin in stand
bleef na het vertrek van de 'man des huizes'. Dit boek is
dan ook voornamelijk een uiteenzetting van de diverse
regelingen waardoor en manieren waarop de vrouwen
aan hun geld kwamen. Alleen in het laatste hoofdstuk
wordt meer ingegaan op het persoonlijke leed van de
achtergebleven vrouwen.
Rob Nieuwenhuys, peetvader van de Indische Letteren, heeft mij
uitgenodigd bij hem en zijn vrouw Fried te komen rijsttafelen in
hun bovenwoning aan de Stadionweg in Amsterdam-Zuid. Hij had
het een en ander van mij gelezen en vond het tijd worden voor
een nadere kennismaking. Een hele eer, dus ik bel stipt op de afge
sproken tijd aan. Mevrouw Nieuwenhuys doet open.'Rob komt zo.
Hij is nog wat sambalans halen.'
'Hebt u goede Indische toko's in de buurt?'
(Je moet toch wat zeggen.)
'Rob vindt van niet. Daarom is hij nu op en neer naar Den Haag,
Toko Semarang, in de Danckertsstraat. Daar hebben ze de enige
echte sambalans. Volgens Rob dan.'
17»
Bij uijtlandigheijt van haar
'Bij uijtlandigheijt van haar
man'
Echtgenotes van VOC-zee-
lieden, aangemonsterd voor
de kamer van Enkhuizen
(1700-1750)
door Danielle van den Heuvel
Aksant: 775 pag. (paperback)
ISBN: go 5260 156 g
Prijs: 75,00
Vanaf 1 september presenteert Emile Ratelband
een nieuw ochtendprogramma op rtl4. Hij zal dit
gaan presenteren samen met Oranje-fan Johan
Vlemmix en Nol Roos, bekend van het home-
shoppingprogramma van rtl4_ Het programma
zal - hoe kom je er op-'Vlemmix, Roos en Ratel
band'gaan heten. Ratelband wil het programma
samen met Vlemmix op een Barend en Van Dorp
achtige manier gaan dragen. Het is de bedoeling
dat er ongewone producten worden verkocht
die de heren zelfvan tevoren op ludieke wijze
zullen testen. Behalve homeshopping is er een
grote rol weggelegd voor entertainment. Je moet
wel vroeg je bed uit als je het wilt zien, want de
uitzending begint al om half zes's ochtends!
In mijn vorig leven als diplomaat heb ik er een gewoonte van
gemaakt om na aankomst op een nieuwe post zo gauw mogelijk
contact te zoeken met mijn Indonesische collega's ter plaatse. Je
blijft tenslotte anak Betawi, daar helpt geen moedertje lief aan.
Als je dan ook nog het geluk hebt om Indonesische diplomaten
van ongeveer dezelfde leeftijd te treffen, is het ijs heel gauw
gebroken en kun je zelfs nog gemeenschappelijke kennissen uit
tempo doeloe blijken te hebben. En zéker is de kans groot datje
in Batavia, Bandoeng, Soerabaja, Medan hetzelfde onderwijs hebt
genoten. (Het kolonialisme kent ook aangename nasleepjes...)
De telefoon gaat bij mij in de Otto-Crotewohl-Strasse. Het is de
Indonesische ambassadeur, net als ik ooggetuige van de laatste
marxistische jaren in Oost-Duitsland.
HijCSelamat sore Pak! Titi en ik gaan volgende week even naar
Holland, voornamelijk om ingrediënten te kopen voor de receptie
op onze nationale feestdag. Die spullen zijn in heel Duitsland, oost
en west, niet te krijgen.'
lk:'Waar doe je dat?'
Hij: 'Natuurlijk in Den Haag, waar anders.'
Ik (denkend aan Rob Nieuwenhuys):'Heb je een goed adres?'
Hij (lacht even, roept dan):'Toko Semarang, toch?! Kunnen we voor
jullie ook nog boemboe meenemen?'
F. Springer (anak Betawi, igj2) geeft
het stokje door aan Liesbeth Dolk
(anak Djakarta, ig54).
september 2005
