Essentie
column o
Afscheid van The Hot Jumpers
Weer is het december, de maand van het Kerstfeest. Er valt niet aan te
ontsnappen, terwijl ik dat graag wil. Want zo wil ik niet gelovig zijn, tijdens fa
miliebijeenkomsten krijg ik 't snel benauwd en ik geef liever minder dan meer
geld uit. Als je zo bent, en daarbij te koppig om te veranderen, is december
geen fijne maand. Ik zit dan ook veel alleen thuis met Tim op schoot, mijn rode
kater die gelukkig niet weet dat er iets als Kerstmis bestaat. Overal stapels
boeken, die me als altijd antwoord geven op levensvragen. In deze Halleluja-
tijd vind ik binnen troost bij de nuchtere Beb Vuyk.
Beb is me altijd sympathiek geweest, en dat komt misschien ook doordat ik
haar nooit heb gekend. Van horen-zeggen weet ik dat haar vermogen tot ruzie
maken legendarisch was. Net als haar trouw. Dat sterke karakter is voelbaar in
haar werk. De novellen die ze schreef bezitten een oerkracht, die geen geneuzel
verdraagt. Ach, wat had ik graag gehoord wat Beb vond van de schappen met
'gezellige kerstmuziek'die in de warenhuizen staan. Of van de'feestaanbiedin-
gen'.die korting geven op spullen die je niet nodig hebt en toch cadeau krijgt.
Beb is iemand die de essentie zoekt. In haar Vele namen (1932) ook.
Vele namen is de geschiedenis van Hank Emstra, zoon van een verbitterde
Indische vader en een Javaanse moeder. Na het overlijden van zijn ouders, zij
eerst, hij later, moest Hank weg uit Indië, naar Holland, bij een oom en tante
wonen en naar school gaan. Een eenzame jongen, die juist in dat isolement
een groeiende band met het land van herkomst voelt:
Aan den muur hangen gebatikte Solosche kains, krissen, en een wajangfiguur.
Ardjoeno, Ardjoeno!' Hank ziet naar de eigen schrale, bruine hand en de naam,
eenige malen herhaald, klinkt nieuw en vertrouwd als een bekend motief voor
het eerst op een vreemd instrument geprobeerd.
Wat is dat mooi gezegd: 'een bekend motief voor het eerst op een vreemd
instrument'. Eerst een aarzelende klank, dan groeit de vertrouwdheid en uit
eindelijk ontstaat er harmonie, muziek. Dat gebeurt ook met Hank. Hij besluit
in Leiden medicijnen te gaan studeren en dan terug te gaan naar zijn geboor
teland:'!...] nu is hij begonnen zich een vrijgeleide te verwerven naar een land,
waaruit hij is weggeweest.' Toch blijft hij twijfelen, er zijn momenten dat hij
'noch in het verleden, noch in het heden een excuus voor zijn bestaan vindt'.
Oscar Rexhauser alias Mr. Hot Jumper stopt ermee... Na
50 jaar muziek hangt hij zijn gitaar aan de wilgen. Het
muzikale pensioen van Rexhauser betekent eveneens
het einde van zijn band The Hot Jumpers die in 1956
door de drie gebroeders Dolf, Arie en Anton van Caspel
werd opgericht in Bandoeng. Wat The Hot Jumpers
onderscheidde van alle andere Indische bands was
het feit dat zij in de zestiger jaren niet naar Duitsland
vertrokken toen daar een grote vraag was naar deze
bands. Jarenlang doorkruisten zij Nederland en speel
den op Indische avonden en evenementen. Ook traden
zij meerdere keren op uitnodiging op in de Verenigde
Staten.
Op zaterdag 21 januari 2006 zal om 19.30 uur hun Final
Concert beginnen in het H.F. Witte Centrum in De Bilt.
Nog één keer stevig rocken en daarna genieten van de
welverdiende rust!
Daarmee vraagt Beb naar de essentie. Waarom leeft een mens, waarom
bestaat de een, de ander, wat geeft ons leven zin? En kunnen we dat verliezen,
door onoplettendheid misschien? Met Hank loopt het niet goed af, en Beb laat
ons achter met de vraag of het zijn schuld is.
Zingeving. Verantwoordelijkheid. Schuld. Het
zijn zware woorden, en juist die heb ik nodig in
deze maand, waarin alle woorden van beteke
nis verdwenen lijken te zijn.
Vilan van de Loo
Beb Vuyk, Vele namen. De Vrije Bladen, ig32.
moesson
