li
uit de kunst
door Frans Leidelmeijer
Martin van Monnickendam (1874-1934) is
de schilder van deze Javaanse danseres,
geschilderd in impressionistische stijl.
Frans Leidelmeijer
bespreekt iedere maand een kunst
object dat ontstaan is uit Europese en
Indische kruisbestuiving.
Impressie van een dans
Het impressionisme ontstond in 1870 in
Frankrijk. Een aantal jonge schilders wilden
niet meer in een klassicerende stijl werken
zoals zij op de Academie geleerd hadden.
Zij gingen de natuur in en schilderden in de
open lucht (plein air). Ook door de uitvin
ding van de fotografie was een natuurge
trouwe weergave van de werkelijkheid niet
meer nodig en zo ontstond het impres
sionisme. Schilders hanteerden een losse
penseelstreek, waardoor een beweeglijk
heid ontstond, wat ook goed te zien is op
het afgebeelde schilderij. De achtergrond
bestaat alleen maar uit groene en gele
penseelstreken en ook het gezicht is heel
los geschilderd.
Impressionisten wilden een voorbijgaand
moment vastleggen en waren ook vrij in de
keuze van het onderwerp. In Frankrijk han
teerde men, doordat men in de buitenlucht
schilderde, heldere kleuren. In Nederland
daarentegen waren de impressionistische
schilderijen donker van coloriet, als gevolg
van de vaak grijze luchten, zoals te zien is op
de schilderijen van schilders van de Haagse
School en van de Amsterdamse kunstenaar
George Breitner.
Van Monnickendam groeide op in een
joods-liberaal gezin te Amsterdam. Ook later
bleef hij in de hoofdstad wonen en werken.
Hij volgde tekenlessen op de tekenschool
van Felix Merites en bezocht daarna de
Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in
Amsterdam. Naast het donkere coloriet van
het afgebeelde schilderij, maakte hij ook
landschappen in heldere kleuren. Waar hij de
Javaanse Serimpi danseres heeft geschilderd
is niet bekend, misschien wel van een foto
of mogelijk tijdens een voorstelling bij de
kunstvereniging Arti et Amicitae waar hij lid
van was. Het schilderij is rechtsonder gesig
neerd en gedateerd 1923.
februari 2006
