Handboek
Indonesia
1 WE X
0
Indonesië in Amsterdam
'Special price for you'
volgens Vilan van de Loo
column
Tot en met 17 april is in
de Grote Kerk in Amster
dam de tentoonstelling
Indonesia: De ontdekking
van het verleden te zien.
Op deze tentoonstelling
zijn topstukken te zien uit
het Volkenkundig Museum
in Leiden en het Museum
Nasional in Jakarta. Het is
voor het eerst in tweehon
derdjaar dat de collecties
van deze twee musea zijn
samengebracht. De ruim
driehonderd tentoongestelde stukken bestrijken een
periode van zo'n duizend jaar Indonesische geschiede
nis. Bij deze tentoonstelling hoort ook een catalogus. In
deze catalogus kun je thuis op je gemak alle Indonesi
sche kunstschatten bekijken zonder dat je ervoor naar
Amsterdam hoeft (hoewel de schatten in het echt veel
mooier zijn). Naast foto's bevat het boek tal van essays
van Nederlandse en Indonesische specialisten over de
kunstvoorwerpen en hun geschiedenis. De essays en de
prachtige foto's geven een mooi beeld van de verzamel-
drift die er in Nederlands-lndië heerste.
Indonesia: De ontdekking van het verleden (catalogus)
KIT Publishers: 208 pagina's (gebonden)
ISBN 9068324977
Prijs: €27,95
Stel, je bent op vakantie en die opdringerige verkoper
blijft je maar lastigvallen. Hij blijft maar plakken en
herhaaldelijk'nee'zeggen helpt niet. Hij laatje de foto's
van zijn kinderen zien die honger hebben en hij wordt
met de minuut vervelender. De verkoper daarentegen
ziet jou voornamelijk als een wandelend euroteken. Hij
moet en zal zijn waar aan je verkopen. Als je ooit eens
een keer in Indonesië bent geweest komt deze situatie
je ongetwijfeld bekend voor. Stichting Bloem denkt dat
het anders kan en werkt aan een zogenaamd Creative
Tourism Network. Dit houdt in dat inheemse ambachtslie
den uit derdewereld-vakantiebestemmingen waaronder
Indonesië'art workshops'gaan geven aan toeristen. Het
idee achter dit initiatief is dat toeristen de verkopers niet
meer als 'vervelende opdringerige figuren' zien en de
verkoper de toerist niet meer alleen als een wandelende
portemonnee. Duurzame handel dus. Op Lombok werkt
de stichting momenteel samen met Sasak-kunstenaars
aan een cultureel centrum waar toeristen terecht kunnen
voor workshops van plaatselijke houtsnijders, pottenbak
kers, wevers en schilders.
Meer informatie: www.stichtingbloem.nl
of tel. oio - 425 40 40.
Dc ontdekking van hec verleden
i,?> j
Het is de uitkomst voor veel, zo niet alles. Een handboek. Waarheen, waarvoor
en wat moet men in de tussentijd doen? Om dat te weten verzamel ik handboe
ken. Vooral de boeken die geschreven zijn voorde Hollandse vrouw, die aan het
begin staat van haar leven in Indië. Dat zij dom is, daar getuigen die boeken van.
Elk normaal mens kan bedenken dat men een kakkerlak niet met de blote hand
moet doodslaan, maar mevrouw J.M.C.Catenius-van der Meijden (1860-1926)
legt het uit met een afschrikwekkend voorbeeld. Haar verhaal eindigt met een
amputatie, en daarmee waren de lezeressen uit 1908 afdoende gewaarschuwd.
Ik ook. Vliegen wapper ik veiligheidshalve het raam uitje kunt nooit weten.
Het meeste hou ik van mevrouw Catenius wanneer zij haar stem verheft om
te protesteren tegen zedelijke wantoestanden. Sommige van haar regels zijn
uit de tijd, dat begrijp ik best. Wat te doen bijvoorbeeld 'Wanneer een vreemde
bij vergissing voor eene dame buigt.''t Gebeurt me nauwelijks in het dage
lijkse leven, en ik zou de man voor dronken aanzien, vooral als hij me kende.
Actueel is'Verschaffing van introductie bij eene jonge vrouw.' Dat gaat via een
wederzijdse kennis, legt mevrouw Catenius uit. Die kan informatie inwinnen,
want niet altijd is de jonge vrouw in kwestie op de kennismaking gesteld.
Die voorzichtigheid staat mij aan, juist in de maand waarin een man in staat
is een Valentijnskaart te sturen om daarna erover op te bellen.'Heb je mijn
kaart ontvangen?' Zon man is het verkeerde type, begrijp ik nu, iemand die per
ongeluk voor vrouwen kan buigen. Geen aanwinst. En zeker niet iemand om
amoureuze betrekkingen mee aan te knopen.
't Is een verademing, dit boek. Deze maand met Valentijnsdag maakt het
brutaalste in mensen wakker. Wanstaltige ansichten, schreeuwerige teksten,
het moet allemaal kunnen en daarom kan het ook. Spontaan heet zoiets. Dat
wil zeggen, meteen zeggen watje denkt, en doen wat er in je hoofd opkomt.
Spontaan. In de praktijk is het nogal opdringerig. Niet dat ik het altijd met
mevrouw Catenius eens ben, maar haar pleidooi om zorgvuldig met elkaar om
te gaan lijkt me waardevol, al is het bijna een eeuw oud. Over correspondenties
tussen een heer en een meisje schrijft ze:
'Het nette meisje laat maman van deze briefwisseling niet onkundig. Voor hare
mama mogen geene geheimen bestaan over brieven en geschenken. Eene
dame "comme ilfaut" houdt er geen geheimen op na. Haar leven moet een
open boek zijn, elk blaadje te lezen en smetteloos.'
Een gouden richtlijn, lijkt me. Dit jaar stuur ik de Valentijns-post door naar
mijne mama, opdat zij er ook kennis van kan nemen, en daarna misschien naar
mijn zusje. Met dank aan mevrouw Catenius.
Vilan van de Loo
Mevrouw J.M.J. Catenius-van der Meijden:
Ons huis in Indië, handboek bij de keuze, de
inrichting, de bewoning en de verzorging van het
huis met bijgebouwen en erf, naar de eischen der
hygiëne, benevens raadgevingen en wenken op
huishoudelijk gebied. Semarang, 7908
