Frans Leidelmeijer:
Na 35 jaar stopt Frans Leidelmeijer ermee. Zijn wereldberoemde
kunsthandel in het Spiegelkwartier sluit en op 16 mei veilt Christie's
zijn enorme collectie Nieuwe Kunst. Moesson blikt terug op Frans'
leven en carrière.
DOOR MARJOLEIN VAN ASDONCK EN GEERT ONNO PRINS FOTOGRAFIE ARMANDO ELLO
'Ik zit vol energie
voor een nieuw begin'
Voor vrienden van Frans is het een schok. Zijn eens zo'lndisch rom
melige' bovenwoning - vergis je niet, vol met topstukken! - is leeg. Zijn
collectie staat nu bij Christie's, waar die op 16 mei geveild zal worden.
De veiling beloofd een internationaal spektakel te worden.
Frans Leidelmeijer (Bandoeng, 1942) is een van de meest bewonderde
kunsthandelaren van Nederland. Op het gebied van de Nederlandse art
nouveau en art deco is hij dé autoriteiten binnen- en buitenland. Veel
kunstschatten in Nederlandse musea zijn door zijn handen gegaan en
hij leverde aan de beroemde musea in het buitenland: het Wolffsonian,
het Victoria and Albert Museum, Centre Pompidou, het Metropolitan.
De boeken die hij schrijft zijn stuk voor stuk bijbels voor liefhebbers
van toegepaste kunst 1880-1940.
Frans zit altijd strak in het pak (zijn vader werd de best geklede man
van Bandoeng genoemd). Met zijn verfijnde manieren, prettige uitstra
ling en hart voor de Indische zaak is het bijna onmogelijk niet van hem
te houden. Wat bezielt Frans om zijn kunsthandel op te geven?
'een nieuw begin'
Frans: 'De verzameling die ik in de loop der jaren heb opgebouwd, is
eenvoudigweg te groot geworden. De werknemers bij mijn opslag
zeiden:"Zo meneer Leidelmeijer, wilt u dit allemaal nog bij uw leven
verkopen?" Ze hebben gelijk. Ik heb niet het eeuwige leven en ben al
63. Het is tijd om de collectie te verkopen. Aan dat besluit is een proces
van onthechting voorafgegaan: er worden stukken geveild waar ik drie,
vier jaar geleden niet aan zou dénken om te veilen. Maar ik verlaat het
Spiegelkwartier en heb een nieuw appartement gekocht. Het einde
van een fase in m'n leven, maar ook een nieuw begin.'
Achter ziji1 succesvolle carrière gaan harde levenslessen schuil. Frans werd
tijdens de oorlog geboren, in 1942. Zijn vader was toen al geïnterneerd.
Frans: 'Wij waren buitenkampers. Mijn moeder verklaarde dat ze vol
ledig Indonesisch was, terwijl ze half peranakan, half Hollands was.
Samen met onze oma woonden mijn broers en ik in Tjitjendo. Mijn
moeder werd regelmatig belaagd door Japanners en door Indonesiërs
die haar "bescherming" aanboden. Als er weer zo'n Indonesiër op be
zoek kwam, voelde mijn oudste broer Carlo - hij was toen vijfjaar oud
- dat er iets niet klopte. Hij bleef dan bij haar onder tafel zitten.'
'ik zag het gebeuren'
Het gezin Leidelmeijer werd door oorlog en repatriëring getekend.
Maar ook door verscheurdheid, want in Holland scheidden Frans'
ouders al spoedig.
Frans: 'Scheiden was in die jaren een taboe. Toen we nog in contract
pensions woonden, mocht ik van mijn vader niet zeggen dat mijn moe
der weg was. Maarja.de mensen zagen toch dat ze er niet meer was?
Moeder heeft mijn stiefvader,"ome Nelis", in een contractpension in
Gulpen leren kennen. Later, in hotel Bellavista in Scheveningen, is het
fout gegaan. Ik zag het gebeuren, hoe jong ik ook was. Al dat gekonkel.
De Indo's zaten ook zo op eikaars lip in die pensions.
mei 2006
