Toch wilde ik me bewijzen -
ook om te laten zien dat Indo's meer kunnen
'Toen Daan overleed in 1989 dacht ik eerst: ik ga stoppen. Hij maakte
zo'n onlosmakelijk deel uit van het bedrijf. Al twee jaar wisten we
dat hij dood zou gaan. Hij heeft in de tijd die hem restte nog van alles
geregeld. Hij zei: "Je gaat wel je rijbewijs halen!", en pakte de telefoon:
"Meneer Leidelmeijer komt twee keer per week bij u autorijies nemen."
Hij heeft geregeld dat ik de zijn taken leerde doen. Me helemaal klaar
gestoomd voor het moment dat hij er niet meer zou zijn.'
'Hij kon in mijn kleren op het laatst. Hij heeft niet kunnen accepteren
dat hij dood ging en was heel boos. Omdat ik het dichtste bij hem
stond, werd alles op mij afgereageerd. Even later deed hij er weer alles
aan om het goed te maken. Ik heb hem tot het laatst verpleegd. Zijn
moeder zei: "Hou je het nog wel vol," en "je krijgt een plaatsje in de
hemel later." Misschien was dat wel m'n Indische ik, dat flegmatische.
Je kunt je verplaatsen in iemand en het van je afschudden. Hij kwetste
mij op dat moment, maar ik wist waarom. Een ander had het niet
genomen hoor, die was weg gegaan.'
'you're a living legend'
Ondanks de zware slag heeft Frans zich na de dood van Daan nog meer
waargemaakt. Frans: 'Na de eerste schok dacht ik: ik moet toch verder. Ik
moet bewijzen dat ik het ook zonder hem kan.'
Enkele hoogtepunten: in 1990 wordt hij gevraagd voor het tv-pro-
gramma Tussen Kunst en Kitsch en hij krijgt een lintje in 1997 vanwege
zijn rol als internationale pleitbezorger van de Nederlandse Nieuwe
Kunst. De bovenwoning waar we inmiddels al enkele uren praten, biedt
nog altijd een onwerkelijk lege aanblik. Een van Frans' beste klanten,
het Wolffsonian in Miami reageert ontdaan dat Frans zijn winkel sluit:
"It's a shame,you're a living legend. You taught us about the Dutch art
nouveau and art deco."
Frans: 'Ik wilde de Nederlandse art nouveau en art deco niet alleen op
het nationale, maar ook op het internationale podium brengen. Dat is
gelukt. Daar ben ik trots op, dat geeft voldoening. Ik blijf art nouveau
en art deco mooi vinden, maar verleg mijn interesse nu ook naar de
21ste eeuw: zo ben ik gefascineerd door het werk van Ron Arad, Mare
Newson en de Nederlandse groep Droog. Ik heb een rijk leven gehad,
maar wel met veel harde levenslessen. Dit is een weemoedig moment,
maar ik zit vol energie voor een nieuw begin. Om te beginnen ga ik
wel door met de kunsthandel, maar uitsluitend via de website, op
afspraak en op belangrijke beurzen als de PAN en deTEFAF. Daarnaast
ga ik zomertentoonstellingen verzorgen voor museum Nusantara. En
in juni maak ik een tentoonstelling in het Erasmushuis in Jakarta over
Rietvett en De Stijl. Ik heb een gloednieuw appartement gekocht dat ik
minimalistisch wil inrichten: ik ben die oude huizen zat, je hebt altijd
lekkage. Tuurlijk geef ik een selamatan. Ik doe dan wel minimalistisch,
maar blijf Indo!'
Wie Frans in het echt wil horen spreken, krijgt op de Pasar
Malam Besar hiervoor de gelegenheid. Frans geeft er twee le
zingen. Op zaterdag 27 mei zal de lezing gaan over art deco in
Bandung, waarbij Frans een wandeling door Bandung maakt.
De lezing begint om vijf uur 's middags. Op maandag 29 mei
gaat de andere lezing over art deco op Bali en de tentoonstel
ling daarover in museum Nusantara. Deze lezing begint om
twee uur. De lokatie van beide lezingen is het Bibit theater.
mei 2006 19
