door Frans Leidelmeijer
Het departement Handelsmuseum van het net geopen
de Koloniaal Instituut in Amsterdam voorzag begin ja
ren twintig beeldhouwers van kostbare tropische hout
soorten om de verkoop van dit hout uit de kolonie Indië
te stimuleren. Bernard Richters (1888-1966) is de maker
van deze olifant, gemaakt van djatihout (Javaans teak).
Frans Leidelmeijer
bespreekt iedere maand
een kunstobject dat ont
staan is uit Europese en
Indische kruisbestuiving.
a/ni
Naast beeldhouwer, was Richters
ook tekenaar en graficus. Zoals voor
zovele collega's in die tijd was het als
beeldhouwer geen vetpot, dus gratis
verstrekt materiaal was zeer welkom.
Het departement Handelsmuseum
organiseerde ook tentoonstellingen van
deze kunstvoorwerpen. Richters die in
Rotterdam geboren werd en de plaatse
lijke kunstacademie gevolgd had, heeft
een zeer herkenbare stijl. In het begin
werkte hij expressionistisch, maar gaan
deweg werd zijn werk symbolistisch van
karakter. Typerend voor zijn werk zijn de
zacht vervloeiende vormen en contou
ren, de stilering en de vaak buitenaardse
sfeer die er rond zijn beeldhouw
werk hangt. De eerste twee kenmerken
zien we in de afgebeelde olifant terug.
Een ander kenmerk in zijn werk zijn de
schuinstaande spleetogen die zijn beel
den een Aziatisch karakter geven wat
we bij de olifant ook zien. Waarschijnlijk
komt die invloed van het beeldhouw
werk van de Khmers, dat hij zag in zijn
Parijse periode; hij verbleef er een tijdje
totdat het uitbreken van de Eerste
Wereldoorlog hem dwong terug te
keren naar Nederland. In Parijs maakte
hij deel uit van een kleine Hollandse
kolonie waaronder de beeldhouwers
John Radecker, Hildo Krop en de schilder
Jacob Bendien. Naast beeldhouwkunst
van de Khmers, zagen ze er in musea
ook de oerkunst van volkeren uit Afrika
en Oceanië.
Voordat Richters met het snijden van dit
decoratief beeld van een olifant begon,
is hij waarschijnlijk eerst naar Artis ge
gaan om inspiratie op te doen. Het werd
geen natuurgetrouwe weergave van het
dier. De kop van het dier werd verwerkt
in een plat beeld dat je tegen de muur
kan zetten. Geen kolossale olifant maar
een slank en gestileerd dier met een
klein slurfje.
"p
5
JA
-c
O
