Generatiekloof
Een jeugdige aanhanger van
presidentskandidaat Ramos-
Horta laat zijn emoties de
vrije loop tijdens een druk
bezochte campagnebijeen
komst in de stad Baucau.
'Het is me opgevallen dat de kerk een sterke voorkeur heeft voor een
bepaalde kandidaat. Op de televisie gaven president Xanana, premier
Ramos-Horta en bisschop Ricardo Da Silva een gezamenlijke toe
spraak', zo vertelt presidentskandidaat Francisco 'Lu Olo' Guterres van
de Fretilin-partij.
De voormalige guerrillaleider Lu-Oio spreekt Portugees en
de lokale Tetum-taal. Bahasa Indonesia begrijpt hij
slechts gedeeltelijk, anders dan de Timorese
jeugd die nog dagelijks vloeiend Indone
sisch spreekt. De politieke strijd in de
verkiezingen lijkt dan ook vooral een
botsing tussen generaties te zijn.
Veel Fretilin-leiders zaten
ruim twintig jaar in balling
schap in Mozambique en
spreken vloeiend Portugees
met elkaar. In 2002 besloot
dit Fretilin-leiderschap om
Portugees de officiële taal te
maken, dit tot grote frustratie
van de Timorese jongeren. Het
merendeel van de jeugd - die
minstens de helft van de bevol
king uitmaakt - is een product van
het Indonesische onderwijssysteem.
Hoe beperkt dit onderwijs ook was, voor
hen is de voertaal Bahasa Indonesia. Ook de
jongerencultuur en popmuziek lijken nog sterk
met Indonesië verbonden te zijn. In de rechtbanken en
in het overheidsapparaat is Portugees echter de verplichte taal.'Ik ben
zelf een Fretilin-aanhanger, maar dit keer kies ik toch echt voor Ra-
mos-Horta', zo vertelt de jonge taxichauffeur Roberto terwijl
zijn eenvoudige autoradio zware, Salsa-achtige ritmes
voortbrengt. Voor hem was het veelbetekenend dat
'Lu-Olo' Guterres en Fretilin-leider Mari Alkatiri op de
dag van de verkiezingen werden uitgejouwd door
enkele jongeren wegens voordringen bij het stem
lokaal. 'Het geduld van de jonge Timorese bevolking
is op', zo zucht de jonge Timorees voordat hij naar
het beroemde Eudian-restaurant rijdt.
rige Dewi die personeelschef is in het goedlopende restaurant. Haar
moeder is Timorees en haar vader was een Javaanse legerofficier. 'Hij
is enkele jaren geleden aan een hartaanval overleden. Maar ik heb nog
steeds contact met mijn neefjes en nichtjes in Magelang', zo vertelt ze
tijdens het serveren.
Met haar knappe, Javaans-Timorese uiterlijk trekt ze veel bekijks bij
een tafel van VN-politieagenten. Een agent uit Pakistan vraagt haar
dan ook jolig wanneer ze met elkaar gaan trouwen, zodat
hij haar als vrouw naar Londen kan brengen. Haar
antwoord in het Indonesisch is kort en bondig:
'Verhuizen naar Engeland of Java, ik peins
er niet over. Ik ben een Timorees.'
Naar schatting zeventigdui
zend Oost-Timorezen leven nog
in vluchtelingenkampen. Een
normaal schoolleven is onmo
gelijk voor de kinderen in het
Comoro-vluchtelingenkamp,
net buiten Dili.
In het restaurant wordt heerlijk Portugees eten ge
serveerd met salades en veel wijn. Veel Timorese man
nen hebben hier uitbundig avondeten en de sfeer riekt naar
een Portugese havenstad. De piepjonge serveersters spreken echter
uitsluitend Tetum en Indonesisch met hun gasten. Zoals de twintigja
mei 2007 27
