De ouders van schrijver
Theodor Holman leden aan een
kampsyndroom. Theodor heeft daar prachtige
verhalen over geschreven. Maar hoe kijkt zijn
inmiddels volwassen dochter Marscha
tegen haar Indische familieverleden aan
Drie generaties en de oorlog.
DOOR GEERT ONNO PRINS FOTOGRAFIE ED SELHORST
Theodor Holman is columnist en schrijver
van klassiek geworden Indisch proza als 'Oom
Noes', Hoe ik mijn moeder vermoordde en Fami
liefeest. Dit jaar verscheen Tjon, opnieuw een
verhaal over een door de oorlog getekend gezin.
We ontmoeten elkaar in Theodors huis in
Amsterdam-Zuid. Hetzelfde huis waar zijn
ouders na hun repatriëring zijn gaan wonen
en waarin Theodor zelf is opgegroeid.
Theodor: 'De oorlog was bij ons thuis vrijwel
dagelijks aanwezig, tot op de dag van van
daag, zou ik bijna zeggen, ook al zijn mijn
ouders er zelf niet meer.'
Marscha Holman is Theodors dochter. Ze
is 24, studeert geschiedenis en woont boven
haar vader. Hoewel, de timing kon niet beter
zijn, want uitgerekend vandaag zal zij voor
goed het huis verlaten. Ze gaat samenwonen.
Theodor verliet zelf op jongere leeftijd het
ouderlijk huis en voelde zich toen naar eigen
zeggen schuldig: 'Ik laat mijn ouders alleen
achter, dacht ik, dat wordt een ramp. Het
bleek na verloop van tijd mee te vallen.'
Ook Marscha is er niet helemaal gerust op:
'Ik durfde het niet te zeggen, bang dat je te
leurgesteld zou zijn'. Maar Theodor reageert
nuchter: 'Je geeft alleen de mooiste kamer
van Amsterdam op'.
Muizen
Marscha was vier jaar oud toen haar Indische
opa overleed.
Marscha: 'Mijn opa leerde me hoe ik voor
werpen met mijn tenen van de grond kon
oppakken. Wijze levenslessen herinner ik me
niet, behalve dat ik nog steeds dingen met
mijn tenen op kan pakken.
De vaak angstaanjagende kampverhalen
van mijn oma vond ik als kind normaal.
Ik vertelde ze door aan mijn vriendinnetjes
op de lagere school. Tot mijn vader en
moeder door bezorgde ouders werden
opgebeld.'
Theodor: 'Het leed dat mijn ouders met zich
meedroegen, konden ze niet met anderen
delen. De woorden waren te klein om uit te
drukken wat ze daadwerkelijk voelden. Het
gebeurde daarom wel dat ze zaken vier, vijf
keer opnieuw vertelden. Over de honger
bijvoorbeeld. We moesten muizen eten,
vertelde mijn moeder...'
augustus 2007 13
