uit te schelden'
'Zodra ik een Japanner pie,
begin ik hem al van binnen
voor
vond hij natuurlijk goed, 'maar', zo schreef
hij: 'tegen Ellen heb ik toch een bezwaar,
want zij is prostituee geweest.' Dat de roddel
zo gauw van Indonesië naar Holland is ge
gaan. Wat denk je dat je daar voor klap van
krijgt? Denk je dat ik dan bloody hoera riep
in dit vreemde land?
Het leed voorbij
Ik heb lang gezwegen. De omslag kwam
jaren later toen Janny, mijn schoolvriendin
van de hbs in Semarang [Jan Ruff-O'Herne
- red.], naar buiten trad met haar verhaal.
Zij ging uit zichzelf naar het tribunaal dat
door de Koreaanse vrouwen was aangespan
nen. Zij dacht: ik hoor daar ook bij. Ik ben
ook een verkrachte vrouw. Ik las dit in de
krant en ben gelijk naar de baas van Japanse
Ereschulden (JES) gestapt. Ik vertelde hem
dat Janny niet alleen kon vechten en dat ik
bereid was om mee te doen. Ik zag er wel
tegen op om de oude koeien uit de sloot
te halen, bang voor de reactie van mensen.
Ik werd via JES
genodigd door
Verenigde N
We gingen n
Genève om
kijken wat
konden berei
Maar dat was
moeilijk. Ik zat
tegenover Japa
ners, maar kon ze
niet aankijken. Als
een Japanner zie,
ik hem al van binnen u
te schelden. Ik ben wel
keer naar Japan geweest
voor een raad te verschijnen,
mochten tien minuten ons verhaal
Ik voelde me niet serieus genomen, maar
ik heb meegedaan, want ik heb me ervoor
opengesteld. Je doet het of je doet het niet.
Er is geen middenweg.
Maar ik heb doorgezet. Ik heb me bij haar
aangesloten en gezegd: Janny, jij doet het
e Koreaanse vrouwen. Ik doe het voc
land. Ik heb mijn verhaal laten opschrij-
Gevoelloos op bevel. Maar dat
heeft minder zoden aan de dijk gezet dan je
srwacht. Want het leed is al te lang voorbij.
Het heeft niet zo'n geweldige impact meer
op de omgeving. Dat is de fout geweest van
Janny en mijzelf; we hebben te lang gezwe
gen. Ja, we wisten niet beter. We waren ge
zagsgetrouw opgevoed en je mocht nergens
over spreken. Het was onze onkunde.
ven i
Ik probeer al zoveel jaren
om mensen bewust te
maken en de media pakt
het allemaal op. Afgelopen
april en mei was het weer
een hype omdat de Japanse
premier Abe zei dat de ver
halen van de troostmeisjes
leugens zijn. Er verschijnen
mooie artikelen, maar het haalt niets uit. Er
gebeurt niks. We zijn ooit verschenen voor
een parlementair comité en dan denk je dat
er iets ondernomen zal worden. Niets. Tot op
de dag van vandaag. Japan kan zeggen wat
het wil. Excuses komen er nooit. Ik ben er
ook heilig van overtuigd dat ons verhaal in
de vergetelheid raakt. We zijn al op leeftijd
natuurlijk. Janny heeft twee dochters die na
haar dood door zullen vechten. Ik ben alleen,
maar ik wil Janny niet in de steek laten.
Zolang zij doorgaan met die leugens, ga ik
ook door.'
gezagsgetrouw
„r?mocht nergens over spreken'.
augustus 2007 45
