Indisch Erfgoed van de Oorlog
DOOR TJAAL AECKERLIN EN RICK SCHOONENBERG
plek geven
...Ik bevond me in kamp Bergartillerie samen met mijn maten op onze knieën in de
buurt van de hoofdpoort. We maakten deel uit van de 'grasploeg'.
Mijn vrouw ging me voorbij in slowmotion met de kinderen in ganzenpas achter haar
aan. Heeft ze mij gezien?, vroeg ik me af. Onderwijl passeerden er een aantal andere
vrouwen, wel of niet in aanwezigheid van hun kroost, die ook zo onopvallend mogelijk
langs hun geliefden paradeerden. We wilden allemaal iets roepen, maar durfden niet.
De Japanse bewaking kende deze ontmoetingen op afstand en had ons allang in de
gaten.
De volgende dag bezocht ze me weer. Om de vrouwen te treiteren vulden de Japanners
grote oliedrums met water waarin ze zich baadden. Over onze hoofden maakten ze
toespelingen. Ik begreep niet wat ze uitkraamden, maar de intonatie zei genoeg...
Het ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport (VWS) start een subsi
dieprogramma onder de projectnaam
Erfgoed van de Oorlog. Het is de bedoe
ling het meest waardevolle erfgoed uit
de Tweede Wereldoorlog te bewaren
voor de toekomst en toegankelijk te
maken voor een breed publiek. Dit is be
langrijk, zo stelt VWS, omdat het op deze
manier voor toekomstige generaties mo
gelijk blijft aan de hand van dit erfgoed
materiaal te reflecteren op de Tweede
Wereldoorlog. Het programma wordt in
de periode 2007-2009 uitgevoerd.
Dr. Esther Captain (voormalig adjunct
directeur, hoofd programmering en
wetenschappelijk onderzoek van het
teloorgegane Indisch Huis) is binnen
het programma Erfgoed van de Oorlog
projectleider Indisch Erfgoed. Met andere
woorden: zij is de vertegenwoordiger van
onze Indische belangen.
Moesson en Katanja... hadden op 2
augustus een onderhoud met Captain in
Den Haag. We hebben aangegeven dat
het meer dan noodzakelijk is om, naast
de inspanningen van VWS, de oorlog in
Nederlands-Indië een plek te geven bin
nen en vanuit de Indische gemeenschap.
Daar is tot dusver onvoldoende aandacht
aan besteed.
Verder leek het ons van belang om haar
te wijzen op een voorzichtige benadering
in het vergaren van Indisch materiaal.
De emotionele band met voorwerpen,
objecten en verzamelingen zal groot zijn,
juist omdat de oorlog nog geen geschre
ven boek is. Met de grasmaaier over het
Indische landschap en vervolgens bezien
wat er wordt uitgespuwd leek ons niet de
juiste methodiek. Daarnaast moeten we
reëel zijn. De meeste Indische oorlogs
slachtoffers hebben door de bersiap, de
onrustige periode na de dekolonisatie en
het gedwongen vertrek niet altijd datgene
kunnen behouden of meenemen wat hen
direct of indirect met het oorlogsverleden
bindt. Maar datgene wat er is dienen we
te koesteren, net als het verhaal.
Captain heeft zich positief uitgesproken
over onze standpunten. Onduidelijk is
nog wel waar zij zelf in 2009 op afgere
kend wil worden.
Meer informatie: www.minvws.nl
september 2007
27
Chris, Tjimahi ig42
