Art nouveau tijdens
uit de kunst
door Frans Leidelmeijer
In het museum Hermitage Amsterdam opent deze maand
een tentoonstelling over art nouveau tijdens de laatste tsa
ren. Speciaal adviseur Frans Leidelmeijer bespreekt voor ons
een vaas van de beroemde glaskunstenaar Emile Gallé.
Frans Leidelmeijer
bespreekt iedere maand
een kunstobject dat ont
staan is uit Europese en
Indische kruisbestuiving.
de laatste tsaren
Deze vaas met deksel uit 1896 maakt
deel uit van de collectie art nouveau
uit het museum de Hermitage in St.
Petersburg in Rusland. Verschil
lende technieken werden toege
past, waaronder het technische
hoogstandje marqueterie sur
verre (inlegwerk in glas).
De Hermitage is het
voormalige winterpa
leis van de tsaren. Het
werd in 1765 in barokstijl
gebouwd door de Itali
aanse architect Bartolomeo
Rastrelli, in opdracht van tsarina
Elisabeth I.
De basis van de collectie art nou
veau van de Hermitage werd ge
legd door de diplomatieke geschenken
van de Franse regering aan de tsaren.
Die geschenken hadden een politieke
achtergrond. Tijdens de Frans-Duitse
oorlog (1870-1871), verloor Frankrijk
grote delen van de provincies Elzas-
Lotharingen. Met deze geschen
ken wilde de Franse regering
Rusland aan zich binden in
een mogelijke strijd tegen
het alsmaar machtiger
wordende Duitsland. In 1894 werd de Unie
Frankrijk-Duitsland een feit. Het is niet
toevallig dat juist uit Elzas-Lotharingen
de meeste geschenken kwamen. In
de hoofdstad, Nancy, had een groep
kunstenaars zich verenigd in de Ecole
de Nancy (School van Nancy).
Met als leider de invloedrijke
glaskunstenaar Emile Gallé.
Naast glas ontwierp Gallé
ook keramiek en meubels.
Gallé heeft zich bij zijn ont
werpen in belangrijke mate
laten inspireren door Japanse
kunst. En bij de glastechnieken,
zoals de camee techniek door het
glaswerk en de bewerkte halfedelste
nen uit China.
De Oktoberrevolutie in 1917 maakte zoals
bekend een einde aan de macht van de
tsaren. Art nouveau voorwerpen van
privé-personen werden door het Sovjet
regime in beslag genomen en kwamen in
de Hermitage terecht. In de afgelopen
decennia is door het museum de
collectie art nouveau glas van de
Ecole de Nancy aangevuld
door aankopen bij de plaat
selijke antiekhandel.
Van deze collectie komt een groot deel naar
de Hermitage in Amsterdam. Daar is vanaf
13 oktober glaswerk, keramiek, meubels en
sieraden te zien.
Onlangs maakte ik, als speciaal adviseur van
deze tentoonstelling, met vertegenwoor
digers van de schrijvende pers en met een
tv-ploeg van de AVRO een korte reis naar St.
Petersburg. We bezochten voorbeelden van
Russische art nouveau (stil modern) architec
tuur. Ook een bezoek aan de depots van de
Hermitage stond op het programma.
Art nouveau tijdens de laatste
Tsaren, Hermitage Amsterdam,
Nieuwe Herengracht 14,
Amsterdam, van 13 oktober 2007
tot en met 5 mei 2008.
Meer informatie:
020 - 530 87 51 en
mail@hermitage.nl
De tv-reportage wordt in
Museumgasten op 20 oktober
uitgezonden, op Nederland 1
om 17.25 uur.
oktober 2007 19
