Tfmx
De rijst
m' V-
SAMENGESTELD DOOR
De onderwijzer Johannes van Soest (1807-1850) was achtereenvolgens werkzaam in Batavia,
Pasoeroean, Soerabaja en Batavia. Hij schreef als eerste in Nederlands-Indië een bundel kinder
gedichten: de Oost-Indische bloempjes (1846). De inhoud van de gedichten was sterk Indisch ge
kleurd: belangrijke motieven zijn de Indische flora en fauna, huis en erf, de omgang met de bedien
den, het eten, en de stille kracht. De gedichten waren geïnspireerd door de verlichte Nederlandse
kinderdichter Hieronymus van Alphen die omstreeks 1780 zijn bekende gedichtjes schreef. Van Soest
kreeg daarom de bijnaam van 'de Indische Van Alphen'. In het gedicht 'De rijst' bezingt een kind het
genot van de rijst met bijgerechten en van de rijstepap met klappermelk. In de traditie van de chris
telijke Verlichting wordt ten slotte God gedankt voor het kostelijke voedsel.
In de recente dikke bloemlezing van kinderpoëzie van Gerrit Komrij, De Nederlandse kinderpoëzie
in 1000 en enige gedichten (2007), worden de kleurrijke 'bloempjes' van Van Soest niet vermeld -
behalve Oost-Indisch doof kan men ook Oost-Indisch blind zijn...
Indisch gedicht Tempo Doeloe
Wie ooit een smaak'lijk voedsel prijst,
Ik houd het met de lekk're rijst;
Die staat mij nimmer tegen.
'k Gun and'ren taarten, lekkernij; -
Een bord-vol rijst of rijstenbrij,
Dat kan ik smaak'lijk leêgen.
Zie 'k bij de rijst ook op den disch
Wat sambal, kerrie, vleesch of vis,
Dan smul ik als een koning!
Steeds blijft mijn maag in goeden staat;
Want kost, die mijn gezondheid schaadt,
Komt nooit in onze woning.
Een bord met rijstpap nu en dan,
Daar houd ik waarlijk ook wel van;
Doch 't liefste, moet ge weten,
Met klappermelk en stroop er bij; -
O, kind'ren! van die lekkernij,
Daar kan ik zoo van eten!
Wat zijt Gij, Hemelvader, goed!
Die zulke spijs om groeijeg doet,
En ons zoo mild bejegent!
O, Geef dat 'k U eerbiedig bid
En dank, wanneer'k aan tafel zit,
Daar Gij zoo zeer mij zegent. 4
Joh. van Soest
I i
BERT PAASMAN EN PETER VAN ZONNEVELD
Moesson #08 januari(2).indd 26
19-12-2007 12:44:02
