Marinds missionarissen
i
boeken cd's dvd's sites nieuwtjes
Antropoloog Raymond Corbey schreef een fotoboek over de Marind
Anim uit Nieuw-Guinea. Daarbij wist hij uniek materiaal uit zendingsar
chieven te gebruiken. Bregtje Knaap sprak met hem.
Hoe is dit boek tot stand gekomen?
Wat maakt dit fotoboek zo bijzonder?
Wat fascineert u aan de foto's
van de missionarissen?
Welke foto spreekt u het meest aan en waarom?
DOOI BREGTJE KNAAP
In 1905 maakten Nederlandse zendelingen voor het eerst kennis met
de Marind Anim aan de zuidwestkust van Nieuw-Guinea. De paters
bezagen het 'woeste oervolk' van koppensnellers met een mengeling
van verbijstering en fascinatie: 'Het zijn echte mensen, verstandige
mensen, met een heerlijke taal, ongeschreven literatuur, smaak voor
het goede en het schone', jubelde de één.
'Hoe diep, onpeilbaar diep, de mensen hier gevallen zijn, walgelijk,
beesten zijn er nog achtenswaardig bij', schreef een ander vol ontzet
ting. Snellen om namen, een prachtig fotoboek van Raymond Corbey
met materiaal uit de zendingsarchieven van het Tilburgse Heilig Hart,
geeft een uniek kijkje in de wereld van de Marind Anim.
'Toen ik in '89 promoveerde, luidde een van mijn stellingen dat de
Nederlandse zendingsarchieven het Eldorado zijn voor antropologisch
onderzoek. De archieven bevatten een schat aan historische en volken
kundige informatie, die nog niet of nauwelijks onderzocht of gepu
bliceerd is. Vanuit mijn antropologische interesse naar de westerse
beeldvorming en stereotypering van mensen uit andere culturen, was
ik zeer geïnteresseerd in de archieven van de paters in Tilburg. Toen ik
daar in ging spitten, kwam ik bijzonder materiaal tegen, zoals de foto's
van de Marind die in dit boek gepubliceerd zijn.'
'Ik heb gebruik kunnen maken van uniek bronnenmateriaal: honderden
ongepubliceerde foto's, brieven van missionarissen, handgeschreven
logboeken van missieposten waarin iedere dag nauwkeurig opge
schreven werd wat er gebeurde - dan moet je denken aan extreme
gebeurtenissen: dat de paters op hun missiepost zitten en er ineens
zeventien Marind thuiskomen met twintig vers gesnelde mensenhoof
den bij zich. De paters stonden ambivalent tegenover de Marind: ze
hadden grote bewondering voor hen, maar verachtten bepaalde cul
turele gebruiken zoals het koppensnellen en de seksuele aspecten van
de Marind-rituelen. Mijn boek is wetenschappelijk verantwoord, maar
in begrijpelijke taal geschreven. Het gaat over grote kwesties binnen
antropologisch onderzoek: intercultureel contact, een stukje koloniale
geschiedenis, maar ik benader het biografisch en beschrijf het op het
niveau van het individu.'
'Aan de ene kant de Marind zelf: de manier waarop zij leefden en zich
kleedden. Aan de andere kant de paters: die vrome mannen in bruine
pijen die met de heilige geest communiceren en wijwater sprenkelen
zijn minstens zo opmerkelijk als de Marind. Wat me gaandeweg ook
boeide was de overeenkomst tussen de Marind en de paters: de paters
roepen goddelijke genade over de gelovigen af als ze de heilige com
munie uitdelen of het sacrament van het huwelijk implementeren; de
Marind roepen eveneens goddelijke zegen over zich af in hun rituelen.
Beide draait in feite om iets vergelijkbaars: de circulatie van levens
kracht, vruchtbaarheid en goddelijke zegen.'
'De sav-vrouw die terugkomt uit de tuin. Dat vind ik de allermooiste
foto. Het is de manier waarop ze je aankijkt. Ze is een oudere vrouw,
een wijze vrouw denk ik ook - en als ik nu naar haar kijk dan vermoed
ik dat ze in de rouw is. Vanwege de witte klei op haar gezicht. Dat is bij
de Marind een teken van rouw. Ze kijkt ook bedroefd. Dat valt me nu
voor het eerst op. Gek hè, ik ben twee jaar met dit boek bezig geweest,
dan zou je toch denken dat je met elke foto vertrouwd bent geraakt -
en toch blijf ik steeds nieuwe dingen ontdekken.'
Snellen om namen
De Marind Anim van Nieuw Guinea door de ogen
van de missionarissen van het Heilig Hart, 1905-1925
KITLV: 136 pag. (paperback)
ISBN 978 90 6718 302 4
Prijs: 18,90
Moesson #08 januari(2).indd 4
19-12-2007 12:41:29
