de Nederlands-Indische Radio
Omroep Maatschappij
Joop van den Berg doet een boekje open over.
In Moesson van vorig jaar oktober mocht ik wat vertellen over een vondst die ik deed,
namelijk een gebonden jaargang van het blad Java Expres, vergelijkbaar met het blad
Rails van nu. Ik kreeg daar nogal wat reacties op. Welnu, soms blijft het geluk je achter
volgen. Afgelopen maand vond ik in een kringloopwinkel een ingebonden jaargang van de
NIROM-bode, het programmablad van de Nederlands Indische Radio Omroep Maat
schappij, beginnend met 1 april 1934. En dat was ook meteen het eerste nummer dat
verscheen. Het was een soort geboortekaartje, al was de oplage blijkens een mededeling
op de omslag al tienduizend exemplaren. Vóór 1934 werden al programma's uitgezon
den, maar nogal te hooi en te gras en commercieel, en dan nog vooral gericht op de
grote steden op Java.
Wij-gevoel
Hoog niveau
Hoe zag het programma er uit? Welnu, er werd meestal om elf uur
begonnen met een halfuurtje voor 'de huisvrouw' (kookpraatjes en
dergelijke) dan was er een paar uur muziek, dan een gymnastiekru-
briek. Om zeven uur 's avonds waren de nieuwsberichten, en daarna
onafgebroken muziek, en korte uitzendingen van gesproken woord.
OR JOOP VAN DEN BERG
Joop van den Berg
(Bondowoso, 1930) is
een verwoed verzame
laar van Indonesiana.
Iedere maand bespreekt
hij een juweeltje uit
zijn bijzondere Indische
boekenverzameling. Op
elke boekenplank is wel
een schat te vinden.
(Bii een reeks van causerieën, welke voor
de Nirommicrofoon zullen worden gehouden
feïblÊ door Victor Ido. De eerste lezing vindt plaats
<V DEN GOEDEN OUDEN TUD op 5 Augustus om 20.30 uur).
gulden, het maandloon van een lage
ambtenaar. Maar hoe amateuris
tisch die eerste uitzendingen ook
klonken, de radio werd in korte tijd
zeer populair in Nederlands-Indië,
en vrij algemeen in Europese gezin
nen. Ik kan mij het oprichten van de
lange bamboe-antenne in de tuin
nog goed herinneren. Ik moet een
jaar of zes zijn geweest.
De Indische regering vond een samenbundeling van krachten nodig,
ook omdat zij het belang van het nieuwe medium radio maar al
te goed inzag. Vanaf april 1934 kon je voor drie gulden per maand
je abonneren op de programma's van de relatief sterke zenders bij
de plaatsen Batavia, Bandoeng, Semarang en Soerabaja. Belang
rijk onderdeel was het dagelijks terugkomende tijdsein en een
nieuwsuitzending van een kwartier. Een hele belangrijke rubriek,
dat nieuwsbulletin. Indië was toen voor velen leven in de rimboe
en moeizaam contact met de buitenwereld. De NIROM versterkte
het onderlinge contact en het wij-gevoel. Je wist wat er verder in de
wereld gebeurde.
Technisch hadden de uitzendingen wel wat voeten in de aarde. De
antennes moesten flink hoog zijn, al helemaal omdat men door de
vele bergen last had van atmosferische storingen. Daarbij was het
een vrij dure hobby, want een radiotoestel kostte al gauw zo'n 175
Redactie en Administratie
KONINGSPLEIN WEST S
B A T'A VIA-CENTRUM
•6
Dit orgaan verschijnt
eens in de 14 dagen
Abonnementsprijs
f 1,50 per Kwartaal
Redacteur: K. W. L. BEZEMER
NIROM-KANTOREN (STUDIO'S)
ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS
Batavia C.. Koningsplein W. S. Tel. 4277 (Kantoor), 4003 (Alg- Omr. leider) - Bandoeng, Tegal-
Semarang, Bodjong 44, Tel. 903.
legah O. 23, Tel, 203 Soerabaja, Erobong Malang 65, Tel. 3996
28
Moesson #09 febr(1).indd 28
22-01-2008 12:37:09
