s
brieven
SouVENIR
INDISCHE DIERKUNDE
IBU RINI
J.P. COEN
De oude foto
Souvenir uit 't verleden
Een weekend Tretes
Zie ze nog voor me
Een stel vrolijke vrienden
Blije gezichten
Het was gezellig
gewandeld en gezwommen
Wij hadden plezier
Wij genoten van
De prachtige omgeving
Het koele klimaat
De oude foto
Beeld uit een vervlogen tijd
Een herinnering
A.E. Minderman, Gouda
Vlnr: Leo Parijs, Frans en Didi Klein, Jotie ten
Brink, Vic Felix, ikke, Ron Helant Muller, Magda
Vlasblom, Miel Monfils, Han van Weerden Poel
man, René Keiner, Nette Mansfeld en Piet Wetzel.
Het artikel van Joop van den Berg over Indische
dierkunde heb ik met plezier gelezen. Uit dat
zelfde boek heb ik nog les gehad. Op de bladzijde
daarvoor staat de afbeelding van de Indische
wever, de Manyar. Tegen de tijd dat de rijst op
de padivelden rondom ons huis begon te rijpen,
maakten ze massaal hun nesten in onze klap
perbomen. Het waren de prachtig geel gekleurde
mannetjes die de nesten maakten. Ze waren
gemaakt van padi bladeren die ze uit de vlakbij
gelegen velden haalden. Op de heenweg gingen
ze in alle stilte maar op de terugweg vlogen ze
met een luid triomfantelijk 'tsik, tsik' met achter
zich aan een wapperende bladreep, naar hun
nest-in-aanbouw terug. Tegen de tijd dat de
jongen uit het nest zouden vliegen begon het
altijd te waaien (het begin van de
kentering?). De nesten die aan
de punten van de kokosbla
deren waren vastgemaakt,
begonnen dan zo woest
heen en weer te zwiepen
dat menig jong vogeltje op
de grond belandde. In het
V
begin raapten mijn jongere
broer en ik de vogeltjes op met de
bedoeling ze groot te brengen en ze daarna
weer vrij te laten. Jammer genoeg gingen de
jongen die we verzorgden altijd dood. Nu weet ik
dat het kwam omdat ze verkeerd voedsel kregen
(fijn gestampte rijst aangelengd met water). Hun
onvolgroeide maagjes konden dit voedsel niet
venteren, maar dat wisten we niet.
Jaren later ontdekte ik in de tuin van ons hotel
op Bali hoog in de bomen verschillende verlaten
Manyar-nesten. Graag wilde ik om nostalgische
redenen zo'n nest als souvenir hebben. Maar om
nu ook zo maar zelf in een boom te gaan klim
men, vond ik toch wel wat te ver gaan. Ik prees
me gelukkig toen ik een tuinjongen bezig zag.
'Zo'n Manyar nest als souvenir?', vroeg hij ver
wonderd.
'Ja', zei ik.
'Maar ze hangen zo hoog in de bomen', ant
woordde hij.
'Dat zie ik ook wel, maar is daar niets op te vin
den?', vroeg ik hoopvol.
'Ze hangen zo hoog', herhaalde de tuinjongen.
'Jammer', zei ik teleurgesteld, 'maar daar is niets
aan te veranderen.'
De volgende ochtend werd er heel vroeg op onze
deur gebonsd. Maud deed open.
'Hier staat een man met een dot gras die persé de
tuan moet spreken', riep ze.
Wat zag ik tot mijn grote vreugde? De tuinjongen
met een pracht van een Manyar nest. Omdat ik
blij was maar vooral omdat ik niet kleiner had,
gaf ik de jongen een ruime fooi. Nu was hij op zijn
beurt hartstikke blij.
'Of ik niet nóg een Manyar nest moet hebben?',
vroeg hij hoopvol.
'Nee', antwoordde ik, 'ze hangen zo ontzettend
hoog.'
Het Manyar-nest hangt in onze huiskamer aan de
muur. Als ik ernaar kijk kan het soms, héél soms
gebeuren, dat mijn gedachten me weer terugvoe
ren naar mijn jeugd. Dan zie en hoor ik weer het
gezellige spektakel van de Manyars in en rond de
klapperbomen in onze tuin. Het zijn herinnerin
gen uit mijn jeugd die zo snel voorbij is gegaan.
E.PJ. Meijer (via e-mail)
Deze foto uit mijn verzameling werd omstreeks
1935 gemaakt in de kedaton, de woning van de
sultan van Ternate, kort na de geboorte van zijn
zoon. Links zit mevrouw Soewardi met de zoon
van de sultan op schoot. Zij was de echtgenote
van de 1e luitenant Soewardi, toen ter tijd bij
het militaire detachement Noord-Molukken ge
plaatst. Voor haar staat haar dochtertje Siti Soe
wardi. Tussen mij en mijn zusje staat de dochter
van de sultan. Ik neem aan dat het ibu Rini is, over
wie het artikel in Moesson van december 2007.
F.J.P. Kiesel, Woerden
In Moesson van maart stond een boekrecensie van
Jan Pieterszoon Coen, bedwinger van Indië. In het
artikel wordt Coen de derde gouverneur-generaal
genoemd. Dit is onjuist, hij was de vierde. Zijn
voorgangers waren: Pieter Both (1610-1614), Gerrit
Reijnst (1614-1615) en Laurens Reaal (1615-1619).
Coen was ook de zesde gouverneur-generaal.
Henk Horn (via e-mail)
april 2008
13
Moesson #10 apr(1).indd 13
25-03-2008 16:40:36
