Van vader op zoon
Broer Arthur speelt de contrabas in de band. Een zware taak en Arthur
besteedt dan ook genoeg tijd in de fitnessruimte.
Tino en Saartje kletsen rustig bij, enkele uren voor het optreden. Maar
de zenuwen nemen toe.
in 1661 meer dan twintig families en in totaal ongeveer honderdvijftig
mensen wonen. Nadat twintig jaar van bloedige strijd tussen Neder
land en Portugal in het voordeel van de Hollanders beslecht werd,
kreeg een groep inheemsen in dienst van de Portugezen hun vrijheid
en een lap grond van de VOC. De meeste van deze Mardijkers waren
krijgsgevangen en inlandse soldaten van de Portugezen. Ze kregen
hun vrijheid terug, nadat ze enkele jaren voor de VOC werkten, maar
ze moesten lange tijd belasting blijven betalen aan de Compagnie.
De Nederlandse kerk in Batavia nam de taak op zich om de Mardijkers
Nederlands te maken. Zo moesten ze hun katholieke geloof veranderen
in het geloof van de Nederlandse protestantse kerk en hun Portugese
namen omzetten in Nederlandse namen. Ze moesten de Nederlandse
taal aanleren en hun Portugese gewoonten vergeten van het VOC-
bestuur. Vanaf dat moment was de Orang Toegoe geboren.
'We zijn de tiende generatie Michels in Toegoe. We zijn trots op ons
Portugese bloed', vertelt Andre anderhalf uur later, als we bij de televi
siestudio van Metro TV aankomen. 'De krontjong heeft verwantschap
met de Portugese fado en bestaat uit één of twee gitaarspelers, een
fluitist, een violist en een contrabasspeler.' Volgens muziekexperts zijn
de krontjongmelodieën vaak deels gebaseerd op oude Portugese volks
liedjes. Het bekendste krontjonglied is 'Nina Bobo'. Maar in de kron-
tjongmuziek wordt toch meer Nederlands dan Portugees gezongen.
Alleen naar jou verlangt mijn hart', zingt leadsinger Saartje Michels
met een mysterieuze warme stem.
De band van Krontjong Toegoe met de Portugese cultuur is sterker
geworden. Zo kwamen vorig jaar juli de ambassadeurs van Portugal,
Brazilië, Mozambique en Oost-Timor gezamenlijk naar Toegoe om bij
de Protestantse Toegoekerk Krontjong Toegoe te eren en hun muziek
te horen. Tijdens de bijeenkomst in de protestantse kerk van Toegoe
kwamen de ambassades met het plan om een cursus Portugese taal
aan te bieden aan de bewoners.
Arthur schreef zich meteen in voor de cursus Portugees. Hij wil zijn
uitspraak in Portugese liedjes perfectioneren om de Krontjong Toegoe
muziek in originele staat door te geven aan de nieuwe generatie.
De gebroeders Michels leerden de muziek van hun vader, die in zijn
gloriejaren bandleider was van de succesvolle Krontjong Toegoe. 'Ik
hoor krontjong al sinds mijn vierde. Ik werd gedwongen om het te
leren, want mijn vader zag dat er te weinig artiesten over waren om
de Toegoemuziek te behouden', vertelt Arthur. Zijn broertje die gitaar
speelt, knikt instemmend. Het leren van de krontjongmuziek was
een serieuze zaak. Voor de toenmalige bandleden in de jaren zeven
tig, waren de optredens de belangrijkste inkomstenvoorziening. 'Alle
ouderen waren erg streng over hun muziekinstrumenten. We mochten
ze niet aanraken, we mochten zelfs niet eens dichtbij komen', vertelt
Arthur schaterlachend tussen het eten door. 'Dit bleef zo tot in de jaren
tachtig, toen we al volwassen werden.'
De sfeer is ontspannen in de kleine warung die schril afsteekt bij het
imposante Metro TV-studiogebouw van de Atjehse zakenman en me
diagigant Surya Paloh. De bandleden eten razendsnel hun soto ayam en
genieten daarna van hun kreteksigaret, vlak voor het televisieoptreden.
Het gemeenschapsgevoel is sterk onder de Toegoe-mannen die hun
armen met kleurrijke tatoeages hebben versierd. De bandleden glimla
chen als ze over de komende optredens op de Pasar Malam Besar en de
Nederlandse meisjes in Den Haag praten. 'De Pasar Malam is prachtig
en de krontjong wordt zo erg gerespecteerd', zegt jongste broertje Tino.
Maar ze zouden niet in Nederland kunnen wonen. Toegoe is hun buurt.
Voorzichtig
De buitenlandse belangstelling heeft niet altijd goede gevolgen gehad.
In 1972 presenteerde de Frans-Vietnamese muziekliefhebber Ngac
Him zichzelf tijdens een concert van Krontjong Toegoe. 'Hij zei dat hij
van Unesco was en met een muziekonderzoek bezig was.' Dit klopte
niet en hij bleek achteraf dertien albums te hebben uitgebracht op de
De leden van Krontjong Toegoe poseren zelfverzekerd na het zoveelste
succesvolle optreden bij de Kick Andy Show van Metro TV. Krontjong
Toegoe is inmiddels de vaste band in de megapopulaire talkshow elke
donderdagavond.
20 moesson
??-04-?008 10'?5'19
