I
«I
Joop van den Berg doet een boekje open over.
Tempo Doeloe
plantkunde
In een eerdere aflevering van deze reeks richtte ik mij tot de
categorie Indische schoolboeken, een genre dat je als verza
melaar nauwelijks meer tegenkomt. Die Indische wereld van
bloem, boom en plant stond in onze jeugd overtuigend om ons
heen, en op de scholen werd uitgebreid op deze plantenwereld
ingegaan.
De mangga
m
Or JOOP VAN DEN BERG
Indische
plantkunde
op school
Joop van den Berg
(Bondowoso, 1930) is
een verwoed verzame
laar van Indonesiana.
Iedere maand bespreekt
hij een juweeltje uit
zijn bijzondere Indische
boekenverzameling. Op
elke boekenplank is wel
een schat te vinden.
Het meest bekende boek in dit opzicht was: Beginselen der plantkun
de ten gebruike bij het lager onderwijs in Nederland-lndië door dr. H.D.
Tjeenk Willink. In 1915 was men al toe aan de vijfde druk. De schrijver
pleit in het voorwoord ervoor dat leraren de leerlingen helpen bij het
kweken van verschillende planten op het schooiert.
Na een inleidend hoofdstuk over het stekken (oftewel tjangkokken),
wordt ingegaan op het ontkiemen van zaden, gevolgd door het
ontwikkelen van wortels en stengel.
Wie met groene vingers was geboren, was helemaal op zijn plaats
in Nederlands-lndië. In het boekje wordt ook de maïs behandeld
(djagoeng voor de kenners) en begint de schrijver aan een reeks
bekende Indische vruchtbomen.
Hij begint met... de mangga. Ja, waar anders mee, zou je zeggen;
het is een van de lekkerste tropische vruchten. Dr. Tjeenk Willink
schrijft:'Inderdaad de meeste verspreide vruchtboom. (Hij schrijft
mangga gewoon met twee g's en nooit manggo). De mangga-
vrucht bestaat uit een schil, een vlezig eetbaar gedeelte en een pit
waarvan de houten wand met het vlezige gedeelte is vergroeid.'
En hij vervolgt:'Wanneer wij een rijpe, gedroogde manggapit op
een vochtige plaats leggen ontkiemt zij spoedig. De houten wand
breekt open en het kiemplantje komt tevoorschijn.'Wat verderop
LANTANA.
KRyiDJE-^ËR-MY-NlET
ZEPHYi\ANTHES
KELO&WIH.
26
Moesson #11 mei(1).indd 26
22-04-2008 10:27:35
