Collega-ontwerpers zagen
IKho's oosterse invloed
vooral in zijn gevoel voor
materiaal en zijn gave om
betekenis en zachtheid mee
te geven aan voorwerpen.
DOOR FRANS LEIDELMEIJER
Kho Liang Ie werd op 5 augustus 1927 geboren
in Magelang waar zijn vader bioscoopex
ploitant was. Hij kwam uit een geslacht van
peranakan-Chinezen. De meeste mensen uit
de kolonie die het zich konden permitteren,
stuurden hun kinderen naar Nederland voor
de studie. Zo vertrekt ook de 22-jarige Kho
Liang Ie in 1949 met het schip Tawali naar
het verzuilde Nederland om medicijnen te
studeren. Maar een creatief beroep trok
hem toch meer en na eerst nog een poosje
pedagogie gestudeerd te hebben, wordt
het een opleiding aan het Instituut voor
Kunstnijverheidsonderwijs - tegenwoordig
de Rietveld academie - waar hij de opleiding
voor binnenhuisarchitectuur volgt. Hier krijgt
hij les van onder andere de gerenommeerde
architect Mart Stam volgens de rechtlijnige,
functionalistische principes van 't Bauhaus.
Maar Kho ging hier niet dogmatisch mee om.
Hij kon rationeel en analytisch denken, maar
in zijn ontwerpen was er ook ruimte voor
speelsheid en gevoel. Hij interpreteerde het
functionalisme op een heel eigen manier.
Na zijn opleiding binnenhuisarchitectuur
ging Kho werken bij de Stichting Goed
Wonen, die als doel had de smaak van het
grote publiek in goede banen te leiden en de
kitsch te bestrijden. In haar streven naar een
betere smaak liet Goed Wonen Kho tentoon-
stellingen organiseren en gaf de stichting
het tijdschrift Goed Wonen uit. Kho zat in
de redactie en schreef er ook artikelen voor.
Hij introduceerde de Chinese bollamp van
rijstpapier de Akari, die menig huiskamer in
de jaren vijftig sierde.
Kho wordt beschreven als een lyrisch functi
onalist, waarbij emotionaliteit en esthetiek
net zo belangrijk zijn als functionaliteit. Hij
was in Nederland een eenling daarin, maar
hij had wel gevoelsgenoten in het buitenland
zoals nu wereldberoemde designers als de
Amerikaan Charles Eames, de Italiaan Harry
Bertoia, de Fransman Pierre Paulin en de
Deen Poul Kjaerholm. In het begin van zijn
loopbaan werkt Kho nog ambachtelijk, maar
in de jaren zestig gaan meubelfabrikanten
de kwaliteit van hun producten verhogen. In
zijn latere periode worden de strenge, strakke
lijnen vloeiender.
Kho was internationaal georiënteerd en
haalde toen hij in 1958 als esthetisch adviseur
voor meubelconcern Artifort ging werken,
sculpturaal vormgegeven meubelen van
buitenlandse ontwerpers als Pierre Paulin
Ontwerpen van Kho die vandaag de dag nog worden verkocht door Artifort zie www.artifort. Foto's: Artifort
Moesson #1 juli(1).indd 35
juni 2008 35
24-06-2008 15:40:40
