Brieven
van de lezer
Re: De Njai
Winterharde pisang
Kinderen
Plaquette bijgezet
Re: Indo wordt van Javaanse adel
Ik meeneenmisvatting temoetenrechtzet-
ten in de brief 'De Njai' van Harold Charles in
de Moesson vanjuli2008, waarin staat dat er
geen Indische bevolkingsgroep in Nederlands
Oost-Indië bestond. Deze bevolkingsgroep
was er wel degelijk. En was zelfs bewust door
de toenmalige 'overheid' in het leven geroe
pen. Een plan ontstaan uit het brein van een
zekere gouverneur-generaal, die een substan
tieel aantal Hollanders in de kolonie wenselijk
achtte. Later kwam de behoefte aan voldoen-
debinnenlandsebestuursambtenarenbij, om
het land in het verre Oost-Indië te besturen.
Immers, uit Hollandkwam teweinig instroom
voor deze specifieke taak. Voorwaarde voor dit
planwas dat devadervanhet kind bij denjai
Hollander moest zijn. In de vroege tijd een
VOC-man van hoog tot laag. De kinderen uit
deze 'verbintenissen' waren dan per definitie
Toen mijn zus me een paar jaar terug op mijn
verjaardag een pisangplantje gaf zei ze: '...en
de kweker zegt dattie winterhard is.' Maar dat
ging op een toon alsof ze het zelf niet geloofde.
Hier op de foto staat hij, of eigenlijk: staan zij,
want het zijnerintussen vijfgeworden. Het
is dus echt waar; er bestaat een winterharde pi
sang! Maar andersdanbijEuropesewinterhar-
de planten verdwijnt de pisangplant 's winters
volledig. Indelentekomt er eennieuweplant
en dan met een jong. Hij wordt ook elk jaar
wat groter. Alleonduidelijkheidverdween toen
ik eens op bezoek was bij Charley Younge (u
weet wel: de flamboyante bamboe-expert in
Schellinkhout). Hij heeft er in zijn tuin ook een
paar (in pot en te koop) staan. Charley legde
uit dat er één soort in de pisangfamilie is, die
de Hollandse winter aankan en dat is de Musa
basjoo. Alle bananen behoren tot de Musafa-
milie. In Nederland verkoopt de tuinder u graag
bijvoorbeeld de Musa coccinea. Die blijft zo
handig klein, maar moet wel in een verwarmde
kamerstaan.
G.J. van Lonkhuyzen, via e-mail
Nederlands staatsburger en
moestenNederlandsworden
opgevoed. Dit plan bleek
achterafniet voldoende (Indi
sche) Nederlanders op te leveren en
sinds 1891 werdenalledaaraanwezige
Europeanen - en automatisch hun minder
jarige nazaten - bij wet (die de volwassenen
achteraf op eigen verzoek konden verwerpen)
Nederlands staatsburger. Dit alles kan gezien
worden als de start van de officieel gedoogde
njai. De term Indo of Indo-Europeaan was dus
niet alleen een statussymbool, het was meer
dan dat. Het was een met visie gecreëerde
heuse, groteennuttigebevolkingsgroep(ef-
fectief waren zij tweede rang) Nederlanders.
En terzijde, ik ga niet gebukt onder de ontstane
verholen vorm van discriminatie en ben er als
Indo trotsop, dat ik twee culturenin mezelf
heb zitten. Ten slotte ben ik het roerend met
schrijvereens, dat weallemisplaatstesenti-
ment en rancunes over de njai, onze oermoeder
overboordmoetengooien.We moetenhaarnu
eindelijk eens onbevangen in ons hart sluiten.
Ik juich dan ook daarom de uitgave van het
boek De njai toe, evenals de daaruit voortvloei
ende openbare discussie.
Mijn grootmoeder van vaderskant was een ca.
18-jarige njai uit Poelau Nias. Grootvader was
over dat gebied anno 1890 civiele gezaghebber.
George Welborn, Den Haag
Nora Iske
I zou graag in
I contact wil
len komen
met deze
kinderen,
1 die gefoto
grafeerd zijn
voor een contractpension. Een van de kinderen is
een bekende: Frans Leidelmeijer.
Reacties graag aan: Nora IskeKorte
Leidsedwarsstraat 179 iv, 1017 RA Amsterdam.
Tel.: 020 - 620 78 92
Inhet kader van het 'AustralischeIndië-leven'
wilde ik het volgende melden. Op 15 augustus
is in Brisbane bij het Indië-monument een pla
quette bijgezet voor de burgerslachtoffers. De
Nederlandseambassadeur, Niekvan Zutphen
en mijn zuster, Gemma van der Griend, heb-
The civilian population of th<
Dntr.h Fast India?
Ende disoereert nie
benhet onthuld. Mijn neef stuurde mij mooie
foto's van de onthulling. Voor meer foto's:
www.memorial.vandergriend.com
Lucie Walta-Visser, via e-mail
Het unieke feit dat de heer Steenmeijer en zijn
echtgenote door de susuhunan van Solo tot
de Javaanse adelstand zijn verheven is mijns
inziens een geweldig eerbetoon. En tevens
een bewijs dat de Indonesiër c.q. Javaan geen
rancunes koestert jegens de Indo. Steenmeijer
heeft het beheer over de zeven Nederlandse
erevelden op Java. Mijn vader ligt op het ere-
veld Menteng Pulo te Jakarta begraven, niet ver
vanhet graf van generaal Spoor. De erevelden
zijn door de Indonesische overheid uit piëteit
steeds ongemoeid gelaten, zelfs de Neder
landse opschriften staan er nog. Dit is toch een
vérgaande tolerantie jegens onze doden zou
ik zeggen. Stof tot nadenken voor degenen
die bij het woord Indonesisch of Indonesia
meteen negatief reageren, zoals onder wie
Thea Heesbeen in het augustusnummer. De
reactie hierop van Lieneke Bos in het septem
bernummer getuigt van de historische realiteit
dat Nederlands-Indië niet meer bestaat. In
hetzelfde nummer geeft Esmeé de la Breto-
nièreeenpositief beeld over Indonesië. Uit
haar herkenning van het leven aldaar heeft zij
haarIndonesische roots in feite bevestigd. In
navolging van Emile Ratelband zeg ik tot slot:
'Ik bengewoon een mens en als ik teveel de
nadruk leg op mijn Indische afkomst, dan doe
ikmijn Indonesische roots flink tekort.'
Harold Charles, Maastricht
oktober 2008 23
Mrwaccnn HA Oktnh^r inHH 93
23-nQ.onnft 15-34-54
