column Vilan in koempoeland
Wie wil dat Vilan op koempoelan-bezoek komt, kan een uitnodiging
sturen naar Moesson, Postbus 2074, 3800 CB in Amersfoort, met op
de linkerbovenhoek 'Vilan op bezoek'. Een e-mail sturen mag ook:
redactie@moesson.com Vilan maakt dan een selectie.
Al» in fc&nfoeluiU
Iedere maand gaat Vilan van de Loo op
bezoek bij een bijzondere Indische vereni
ging of koempoelan. Afgelopen maand
bezocht ze de koempoelan van de Stichting
Strafkamp Dampit.
Twee Dampit-jongens staan op het grasveld,
achter het gedenkteken en alles is stil om
de jongens. Alleen de bladeren ruisen door
de wind. We zijn op Bronbeek. Daar is de
jaarlijkse reünie van de Dampit-jongens. Die
twee, dat zijn Chris en Philip. Zij zijn er nog,
maar op de groepsfoto staan elk jaar minder
jongens. Het is lang geleden, toen van Dam
pit, maar niet vergeten, beslist niet, o nee.
Chris vertelt: 'In de nacht word ik vaak wak
ker, mijn vrouw zegt dat ik dan schreeuw.' Hij
is 80 jaar oud, penningmeester. Philip is 78,
secretaris. Dan is er nog voorzitster Désirée
Wilhelm, tweede generatie en opvolgster van
haar overleden vader Paul Wilhelm Hoe lang
nog? Chris en Philip kijken elkaar zorgelijk
aan. Als er niemand bij komt in het bestuur,
nog twee keer. 'In 2010 ben ik 82 en Philip
is 80', rekent Chris voor, 'of we dan nog een
reünie kunnen organiseren?'
Klussen
Er is best veel bestuurswerk, maar als er meer
handen waren, was het minder. Al kwam er
maar iemand die een keertje per jaar enve
loppen wilde vullen en verzenden. Klussen
genoeg. Bij de twee Dampitters in het bestuur
komen dan nog de emoties, die ze delen met
de andere aanwezige Dampitters. 'We zijn
ongeveer met zestig man', zet Chris uiteen,
'sommigen wonen in het buitenland maar
wie kan komen, is hier vandaag. Met onze
stichting willen we de historie levend houden.
Vertellen wat er is gebeurd.' Dat is een verhaal
over Indische jongens die zich verzetten tegen
de Japanners en daarom in werkkampen bij
Malang gestopt werden. Zij werden veroor
deeld door een Japans militair tribunaal.
Dertien van hen werden twee maanden voor
de capitulatie onthoofd, een veertiende erna,
anderen kregen lange gevangenisstraffen tot
levenslang. De veertien zijn in 1946 herbe
graven op het ereveld Kembang Koening te
Soerabaja. 'Na de bevrijding vlogen we alle
kanten op', vervolgt Chris, 'en toen kwam de
verschrikkelijke Bersiap natuurlijk.' De Dampit-
jongens hebben elkaar pas tientallen jaren
later opgezocht, toen ze merkten dat alle
oorlogsinstanties niets over Dampit wisten.
Toen was Paul Wilhelm er nog bij, hij was de
eerste penningmeester. Dat zijn dochter hem
in het bestuur is opgevolgd, vindt Chris mooi.
Zo is Paul er eigenlijk nog steeds bij. Maar
misschien zijn er ook anderen die de Dampit-
jongens willen bijstaan bij het organiseren?
Bloemen
Op de dag zelf is het gezellig, op een
vriendelijke manier. Iedereen kent elkaar,
foto's worden uitgewisseld, er is een band,
er zijn snacks en er is een bijzondere gast.
Ellen van der Ploeg (85 jaar) houdt een
indringende toespraak over haar ervaringen
als 'troostmeisje', en vraagt zich hardop af
waarom regeringen toch zo laks zijn als
het om vrouwen gaat. Niemand kan haar
antwoord geven. Zij loopt ook mee naar het
monument voor de Dampit-jongens, dat in
de tuin van Bronbeek staat. Toespraken. Een
minuut stilte. Kransen. Muziek van militai
ren. We worden steeds stiller, en dan hangt
het verdriet zwaar in de lucht. Allemaal gaan
we langs het monument en leggen bloemen
neer. Enkelen hebben zelf iets meegebracht,
ik zie prachtige roze anjers. De anderen krij
gen een bloem, ik een witte gerbera. Die leg
ik neer. Echt kijken naar het monument durf
ik niet. Chris aankijken evenmin, 't is net of
hij veranderd is in die jongen van toen.
Binnen is het warm, gelukkig. Muziek en
rozenstroop, en mensen die elkaar vasthou
den. Het is een bijzondere dag vandaag,
en volgende maand ga ik weer naar een
koempoelan.
STICHTING
STRAFKAMP DAMPIT
Opgericht: oktober 1995
Aanwezig: Dampit-jongens met partners
en kinderen, kleinkinderen, sympathisanten
activiteiten: jaarlijkse reünie,
de volgende is op 19 september 2009
Website: geen
Eigen periodiek: geen
contact: Chris van der Ven, Philip Everaars,
Désirée Wilhelm, dampitkamp@orange.nl
6 Moesson
Moesson #4 Oktober.indd 6
23-09-2008 15:32:50
