column Vilan in koempoeland
Stichting Gastdocenten WO II,
Werkgroep Zuidoost-Azië
Wie wil dat Vilan op koempoelan-bezoek komt, kan een uitnodiging
sturen naar Moesson, Postbus 2074, 3800 CB in Amersfoort, met op
de linkerbovenhoek 'Vilan op bezoek'. Een e-mail sturen mag ook:
redactie@moesson.com Vilan maakt dan een selectie.
V» in fcenfoelvid
Iedere maand gaat Vilan van de Loo op
bezoek bij een bijzondere Indische vereni
ging of koempoelan. Afgelopen maand
bezocht ze het twintigjarig jubileum van
stichting Gastdocenten WO II.
Opeens ben ik terug op school, ben ik weer
het kind dat naar de docenten opkijkt. Zij
waren de oudere mensen die het altijd beter
wisten. Wat zeg je dan? Zo weinig mogelijk.
Dat deed ik ook tijdens de jaardag van de
Gastdocenten WO II, Werkgroep Zuidoost-
Azië. Ze kwamen allemaal naar Bronbeek om
daar het twintigjarig jubileum van hun stich
ting te vieren. Daarmee veranderde Bronbeek
in een grote docentenkamer, vol beschaafd
geroezemoes. 'Zwoeszwoeszwoes', doe ik in
telligent tegen de correct geklede gastdocent
aan mijn tafel. Hij knikt bemoedigend.
Subsidie
Er is muziek, er zijn sprekers en vooral is er
het feestelijke gevoel jarig te zijn. Twintig
jaar lang gaan er gastdocenten vooral naar
scholen, om te vertellen hoe het is om een
oorlog mee te maken. Voorzitter Jan Willem
Hoegen memoreert in zijn welkomstspeech
de geschiedenis van de gastdocenten. Dat de
eerste vergadering 21 jaar geleden plaats
vond. De verschillende namen en activiteiten.
De struggle om geld. Maar het kwam, dankzij
een verzetsman, een hoge ambtenaar van
WVC met een Indische achtergrond en ook
door zijn betrokkenheid. De gastdocenten
hebben helaas geen structurele subsidie.
Er is veel veranderd in de maatschappij de
afgelopen twintig jaar, maar de kern van het
werk van de gastdocenten is hetzelfde geble
ven. Iedere gastdocent vertelt aan kinderen
op school een persoonlijk verhaal over zijn of
haar oorlogservaringen. Dat boeit. Een echt
mens, aan wie ze vragen kunnen stellen en
die ze kunnen aanraken. Zo komt de oorlog in
de school, op een andere manier dan via de
geschiedenisboeken.
Goedkoop
Dan komen de andere toespraken en ik be
sluit goed op te letten. Maar wat hoor ik?
Tine Nooter, directeur van het Nationaal
Comite 4 en 5 mei, feliciteert de gastdocen
ten hartelijk en memoreert de langdurige
samenwerking. Ze heeft een cadeau, zegt ze
blij. Het geld, denk ik. Maar neen, een speldje
en een boekje dat scholen ook krijgen. Ook
benadrukt ze het belang van samenwerking,
want het onderwijs wil 'één loket'. Dat moet
4 en 5 mei zijn, begrijp ik. Een apart Indisch
loket kan weer niet. De zaal applaudisseert
beleefd. Staatssecretaris Jet Bussemaker
komt speechen. Ik word weer optimistisch.
Zij zal toch wel de grote zak geld komen
overhandigen? Het lijkt erop. Ze prijst de
gastdocenten hemelshoog, want ze zijn
'van onschatbare betekenis', en ze heeft 'het
diepste respect' voor ze. Vooral gezien het
'buitengewoon summier' onderwijs over
Indië. Nu komt het, trappel ik ongeduldig,
vooral als de staatssecretaris snoeihard op
merkt dat het aantal gastdocenten afneemt.
Ja, tijd voor subsidie! Maar nee. Nog wat
complimenten, opmerkingen over lopende
projecten van de overheid en dan is het klaar.
Bloemen, napraten en dan gaat de staats
secretaris weer naar haar volgende afspraak.
De gastdocenten zijn te beschaafd om te
zeggen wat ik denk: dat respect gemakkelijk
is en vandaag erg goedkoop.
Emotie
Hoe gaat dat nou eigenlijk, op een school?
Marjan Bruinvels-Bakker, gastdocent en
opleider vertelt: 'Je geeft kinderen een plaats
aan en een tijdlijn. Dan het persoonlijke oor
logsverhaal, dat ongeveer twintig minuten
duurt. Elke gastdocent krijgt een opleiding
van vier dagen. Die geef ik samen met een
andere ervaren gastdocent. Dan leer je de
mensen te praten over hun ervaringen. Het
persoonlijke verhaal wordt gestileerd, verza
kelijkt. De emotie wordt bruikbaar gemaakt.'
Dat daarmee niet alles gezegd is, staat in
het jubileumboek: Zo is het gebeurd. 20 jaar
historische visies op de Tweede Wereldoorlog
in ZO-Azië. Ja, want wat doe je als er vluch
telingenkinderen in de klas zitten, of als een
Japanse leerling vraagt: 'Was mijn opa een
oorlogsmisdadiger?'
Die vragen zijn te groot voor mij. De gastdo
centen roezemoezen verder en ik besluit te
spijbelen, maar volgende maand ga ik weer
naar een koempoelan.
Opgericht: 1998
Aanwezig: Gastdocenten met enkele kinderen
Activiteiten: Jaardag, gastlessen op scholen en
in organisaties, ontwikkeling lesmaterialen.
Website: www.gastdocenten.com
Contact: secretariaat mevrouw C.E. Suverkopp,
consuv@hetnet.nl of 035 - 624 96 08
8 Moesson
Moesson #5 November.indd
29-10-2008 11:49:27
